De volgende globale financiële crisis is in de maak en we kijken allemaal weer rustig toe. Het expansionair monetair beleid van alle Centrale Banken rond de wereld is niet alleen zeer ineffectief in het oplossen van de vorige financiële crisis, het staat ook aan de wieg van de volgende financiële crisis.
Een van de oorzaken van de mondiale crisis van 2008 was het afgeven van leningen aan personen waarbij de kans dat ze het niet terug konden betalen groot was. De economie remde af, veel mensen verloren hun baan en de hypotheken werden niet meer betaald. De crisis was geboren. Nu doen we weer hetzelfde maar nu voor bedrijven. We verruimen de geldhoeveelheid en verlagen de rentetarieven zodat bedrijven meer schuld kunnen aantrekken om dit te investeren in de economie.
Vanaf 2008 hebben de centrale banken rondom de wereld de economie uit het slob proberen te trekken door de economie te stimuleren. Ze gebruikten de Bazooka onder de financiële wapens beschikbaar voor centrale banken: Quantitative Easing (QE). QE is niet meer dan geld in de economie creëren dat je vervolgens kunt gebruiken om deze een impuls te geven. Dat dit in Amerika een aankoop is van staatsobligaties door de FED en in Europa gebruikt wordt voor het opkopen van toxische staatobligaties van de Zuidelijke eurolanden, is niet meer dan een trucje om het te kunnen aanmerken als lening in plaats van ordinair geld bijdrukken. Toch is het feitelijk niet meer dan dat. Goed idee? Japan doet dit al decennia en daar werkt het nog steeds niet.
Dit QE in combinatie met het alsmaar verlagen van de rentevoet leidt nu al tot duidelijke tekenen van economische stress. Met het laaghouden van de rente wordt het lenen van geld goedkoop. Dit zou bedrijven bewegen om geld te lenen en te investeren. Dit zou dan moeten leiden tot een herstel van de economie. Echter willen bedrijven helemaal niet zoveel investeren. De drempel voor investeringen ligt voor bedrijven vaak boven de 15% rendement. Dat procentpunt meer of minder zal een bedrijf dus niet over de streep trekken. Als ze geld hadden willen lenen hadden ze dat ook in 2008 al kunnen doen. Toch wordt er meer geleend, maar om twee andere redenen die binnen 10 jaar gaan leiden tot de volgende financiële crisis.
De eerste reden is dat bedrijven een appeltje voor de dorst willen hebben. Ze lenen grote bedragen bij dat ze gewoon als Cash op de balans laten staan. Ze hoeven er niets mee te doen, door het lage rentetarief kost het toch zo goed als niets. In de Financial Times haalt Anousha Sakoui een onderzoek van Deloitte aan dat heeft gevonden dat een derde van ’s werelds grootste niet-financiële bedrijven samen $2.8biljoen aan cashreserves hebben liggen. Ze vergeet echter dat dit allemaal met schuld is gefinancierd en dat dit geld dus eigenlijk niet werkelijk van de bedrijven is. En in de huidige markt zijn er maar weinig goede investeringsmogelijkheden voor overkopen of fuseren van bedrijven.
Er zijn weinig investeringsmogelijkheden omdat assets/activa zijn overgewaardeerd. Dit komt door het tweede gevolg van het monetair beleid van de centrale bank. De huidige lage rentestand maakt het mogelijk om voor bedrijven als banken, (vastgoed)handelaren, investerings- en pensioenfondsen meer geld te lenen waarmee ze alsmaar risicovollere (lagere risk-return ratio) investeringen kunnen doen. In de tussentijd drijven ze de prijzen op van aandelen, obligaties en Aziatische investeringen: Asset inflation. Ook deze bubbel zal een keer barsten met weer groot waardeverlies en de bijbehorende reddingoperaties.
Hoe je economieën die verdrinken in schuld wilt redden door meer schuld te creëren, is me nog onduidelijk. Ook stimuleren de centrale banken wederom risicovol gedrag in plaats van dit te bestrijden. Lewis en ik hebben al gezien dat dit in ieder geval niet de weg is.
