‘Koning Willie en Maxima zijn idioten dat ze naar Sotsji gaan om de Nederlandse sporters toe te juichen.’ Hans Pool, regisseur van de documentaire Poetins olympische droom heeft geen goed woord over voor iedereen, die de ‘duivelse’ Poetin op welke manier dan ook zijn speeltje gunt, de Winterspelen van 2014.
Pool wil in zijn film de nachtemerrie laten zien achter de façade, waar u en ik de hele dag naar kijken. ‘De verschrikkingen achter Poetins droom’.
De skischans nu compleet in een ander daglicht, als je van mensenrechtenactivisten ter plekke hoort dat alleen Russische atleten de schans mochten uitproberen, omdat de constructie niet deugde. Achter het ‘blauwe hek’ van Poetin kwam het Olympisch dorp in het geheim tot stand, met minimaal twintig doden onder de bouwvakkers, waarvan 50 tot 70 procent na de bouw zonder enige betaling het land is uitgezet. Met behulp van een doortastende Russische researcher kreeg Pool ze ternauwernood aan de praat.
‘We leven in een dictatuur, Poetin is een tsaar’ komt uit de mond van chauffeur Anatoli, die VIPS moet rijden tijdens de spelen, waar een meedogenloze screening aan vooraf is gegaan.
Als de man merkt dat hij wordt afgeluisterd, draait hij 180 graden om en durft hij nauwelijks meer zijn mond open te doen tegen de Nederlandse programmamaker, waardoor de productie van Pool continue gevaar loopt.
Pool draaide bewust op film en sliep bijna letterlijk op zijn filmblikken, omdat hij samen met Jelle Brandt Corstius tijdens een andere productie al eerder slachtoffer werd van vernielde tapes in zijn hotelkamer. Op iedere draaidag en tijdens de ritten terug naar zijn hotel leeft Pool 24 uur met maar één angst: mijn materiaal wordt in beslag genomen. Agenten van de geheime dienst, verkleed als arbeider, duiken ineens op in het holst van de nacht, nadat Pool de echte arbeiders eindelijk aan de praat heeft gekregen.
Die tachtigduizend arbeiders, waarvan de helft uit Centraal Azië, lieten zich vernederen, terwijl ze nog leefden met de illusie dat ze betaald zouden krijgen voor hun noeste, gevaarlijke, onbeschermde arbeid. Niet alleen geen helm, veilig schoeisel of stabiele steigers, ook geen enkel bestaansrecht,want geen contract of andere vage verbintenis op papier. Dus vogelvrij en ook hier schending van de mensenrechten.
We zien een bevlogen activist flyers uitdelen aan de arbeiders om hen te wijzen op hun rechten, maar hij wordt apathisch aangestaard. Overleven is belangrijker dan ageren of protesteren.
Later zien we Olga achter de pannen van een primitieve keuken, zij kookt dagelijks voor de bouwvakkers, maar ook diezelfde, uitgebuite stakkers weigeren haar óók te betalen.
Bedriegen als ultieme moraal, zoals een incestslachtoffer later zelf gaat misbruiken.
Pool leefde nog met de ijdele hoop dat hij Poetin zelf nog voor de camera zou kunnen krijgen na een keurige, officiële aanvraag. En mocht hij een ‘go’ krijgen, dan zou hij al zijn hoofdpersonen in zijn film verzoeken om één cruciale vraag aan de president van hun corrupte land te stellen. U raadt het al, de nieuwe tsaar gaf niet thuis.
‘Corruptie in Rusland is als een kankergezwel en moet, zoals de ziekte, worden uitgesneden’ zegt de bouwer van de skischans, terwijl hij weet, dat alle lagen binnen het ambtenarenapparaat zijn geïnfecteerd met corruptie, list en bedrog. Met de superieuren van het klootjesvolk als de grote aanjagers.
Diefjes en diefjesmaat, dat is Rusland anno 2014, in ‘de overgang van socialisme naar kapitalisme’.
Pool volgt een oude man die zijn huis uit moet vanwege het prestigieuze bouwproject. Aan de keukentafel met zijn vrouw legt hij uit hoe gehecht hij is aan de plek, waar hij al zijn hele leven woont. ‘Ik ben als een boom op mijn geboortegrond, die altijd doorgroeit. Zelfs als ik droog sta, groei ik door. Poetin heeft zijn speeltje, maar net zoals bij kinderen, gaat ook dit speeltje weer vervelen.’
‘Het zal zwaar worden voor ons. Heel zwaar.’
