Wie nu de leukste grapjes maakt en alle anderen het handigste de vliegen afvangt mag ons land besturen. Dat moet anders en dat kan anders. Behalve door cabareteske mediageile glamourdemocraten wordt de wereld bestuurd door machtsbeluste zichzelf verrijkende pseudo-dictators. Ook die wil men niet. De burger moet terug aan de macht, maar praktisch, simpel en zonder een al te groot bureaucratisch systeem.
Dictaturen, communistische staten, democratieën, oligarchieën, er is in de loop der tijden van alles geprobeerd en inmiddels is men het in basis toch allemaal wel zo’n beetje eens: de burgers willen aan het roer en zij willen het initiatief van het ondernemende individu alle ruimte geven – rijk worden mag – en tegelijkertijd wenst men de zwakkeren helpen en beschermen. Wie rijk wordt, mag best wat meer afdragen en wie frauduleus doet alsof ie een zwakkere is kan een schop onder zijn kont krijgen. Zo simpel is het.
Hoe dat daadkrachtig te organiseren?
In deze tijd is het mogelijk het land te besturen door middel van referenda. Technisch kan dat nu meer dan ooit, door de zegeningen van het digitale tijdperk. Een volksstemming houden kan dankzij de nieuwe media een fluitje van een cent zijn, het zou zelfs heel goed op een dagelijkse basis kunnen. De actieve burger regeert.
Aangezien die echter geen specialist is op de terreinen waarover hij of zij zijn of haar oordeel uitspreekt, moeten de keuzemogelijkheden door specialisten worden bepaald.
Een nieuw systeem zou kunnen uitgaan van een regering die gevormd wordt door een zakenkabinet van erkende vakmensen in dienst van de burger. Het uitgangspunt is: wie kennis van zaken heeft schetst de mogelijkheden. De tien beste juristen van ons land vormen het ministerie van justitie, de tien beste economen doen economische zaken en zo voort. De raden van tien komen één dag per week bij elkaar voor ontwerp en formulering van de verschillende beleidsmogelijkheden op hun vakgebied. Linksom, rechtsom, door het midden, alsmede verschillende mengvormen daarvan. Zij dienen de burger voor te spiegelen wat de mogelijkheden voor beleid zijn, gebaseerd op de feiten en de realiteit van het moment.
En die burger kan inloggen met zijn of haar DigiD of burgerservicenummer en een stem uitbrengen op meerdere keuzemogelijkheden, grote en kleine, actuele en minder actuele. Zo is iedereen die dat wenst constant bij het beleid betrokken. Stemmen kan bijna op een dagelijkse basis omdat het niet meer dan twee minuten duurt.
Wie niet mee doet, doet niet mee. En heeft dan ook geen recht van spreken of klagen.
De nieuwe ‘Tweede Kamer’, die bestaat uit ongeveer 50 personen, wordt gevormd door de voorzitters en vicevoorzitters van de raden van tien en die hebben daar een full time en bezoldigde baan aan. De kamer is het orgaan dat elke raad van tien samenstelt en het recht heeft elke raad van tien elk moment naar huis te sturen, ten einde een nieuwe raad te vormen. De nieuwe ‘Eerste Kamer’, ook ongeveer 50 personen, wordt gevormd door oud voorzitters van de raden van tien en heeft bij een tweederde meerderheid vetorecht op elke beslissing van de tweede kamer.
Elk ministerie is dus uitsluitend een adviserend en uitvoerend orgaan. Beleid en wetgeving worden bepaald door de burger, die kiest uit een aantal door de raad van professionals ontworpen voorstellen.
Het belangrijkste referendum is natuurlijk het eerste aangaande de rijksbegroting, overkoepelend aan alle kleinere referenda. Er worden op de internetsite en televisie in een onafhankelijke presentatie de kiezer verschillende financiële pakketten gepresenteerd, die samengesteld zijn door onze tien beste economen en ieder op zich een sluitende begroting presenteren. De kiezer kan nu zijn prioriteiten stellen en accenten leggen. Meer geld naar de zorg en het milieu en minder naar cultuur? Of juist ook meer naar cultuur, maar minder naar ontwikkelingshulp en korting op de uitkeringen?
Uit een groot aantal pakketten wordt er met een eerste stemming een short list samengesteld, waarna middels een tweede referendum de definitieve begroting wordt gekozen.
Ook binnen het budget van een ministerie valt er vervolgens, door kleinere referenda, van alles te kiezen: meer naar de wetenschap of meer naar kinderopvang? Meer asfalt of meer geld naar het openbaar vervoer? Elke departement staat in deze los van de andere. Het juridisch beleid kan ‘naar huis worden gestuurd’, terwijl de andere departementen gewoon door gaan op de ingeslagen koers.
Bij dit alles staat centraal: het streven naar eenvoud, sterk inperken van de macht van de media, voorkomen van machtsmisbruik door individuen en een zo klein mogelijk ambtenarenapparaat. Kernbegrippen zijn: utilitaristisch, pragmatisch, democratisch, professioneel.
Zo zijn er dus geen verkiezingen meer of beter gezegd: er zijn constant verkiezingen en die draaien nu niet meer om personen maar om de inhoud zelf en om waar het zwaartepunt van het beleid moet komen te liggen. Dit systeem zal er misschien voor zorgen dat het allemaal wat saaier wordt, wat droger, wat praktischer. Jammer dan, politiek is nou eenmaal geen cabaret. En zeker geen speeltuin.
