Column

Badr Hari en onze dode hoek

23-02-2014 13:57

Badr Hari, nationale kickboksheld en/of überkutmarokkaan, de meningen zijn verdeeld, heeft vrijdag te horen gekregen dat hij nog ongeveer vier maanden gevangenisstraf uit moet zitten voor een serie mishandelingen in bars en disco’s, waarvan de meest spraakmakende die van Koen Everink. Dat is kort, zeker als je bedenkt dat Everink kreupel getrapt is en dat je in dit land blijkbaar twaalf maanden langer moet brommen voor het gooien van een waxinelichthoudertje.

Angst, woede, walging, en wreedheid

Maar dat terzijde. Heel weldenkend Nederland heeft Badr inmiddels uitgekotst of is aan het kokhalzen, maar onder jongeren in de Bijlmer, de banlieues van Parijs en elders in Europa blijft hij een superheld. Dat maakt hem een interessante morele casus. Is Badr Hari nou een held of is hij een monster? Badr Hari heeft natuurlijk niet zo’n beste trackrecord, wat betreft anderen mores leren. Maar dat hebben we allemaal wel een beetje. Het pallet van emoties dat we als homo pugnans hebben ontwikkeld om onszelf en onze naasten te beschermen heeft een lichte en een donkere zijde. Aan de ene kant bezitten we allemaal in hoge mate het vermogen tot empathie, zachtheid, vriendelijkheid en koestering, maar we kennen ook meer angst, woede, walging, en wreedheid dan we misschien zouden willen.

Uitsluiting

Iedereen kent dat moment, waarop je beslist dat een medemens schadelijk voor jou en je eigen clubje is en er niet (meer) bij hoort. Daarna is het klaar. Je sluit die ander buiten. Die ander is geen mens meer, maar beest, homo, gek, spleetoog, mof et cetera. Als dat proces zich eenmaal voltrokken heeft onderdrukken we onze empathie en zit de ander in onze dode hoek. Hij of zij is niet eens meer een vijand, hij of zij is walgelijk, smerig, eenvoudigweg geen mens meer. Dat opent de deur voor mateloos geweld en wreedheid, kortom oorlogssituaties. De ander is prooi geworden.Neurowetenschapper Kathleen Taylor noemt dat  fenomeen ‘otherisation‘.

Een soort real life Rocky

Dat werkt op zich prima in stamverband, maar oorlog kost veel energie. Omdat onze moderne maatschappij een samenklontering van heel verschillende stammen is hebben we geleerd om onze angst en woede te onderdrukken. Dat betekent overigens niet dat het niet meer voelen. Daarom is een man als Badr Hari voor veel stuiterende testosteronboys zo’n lichtend voorbeeld. Een soort real life Rocky, een wereldster die zijn frustraties gewoon van zich af mept. Vergeet niet dat die K1-vechttoernooien waarin hij ooit schitterde in meer dan 100 landen rechtstreeks uitgezonden zijn.

Hij beschermt zijn vrouwtje

Als je groepjes blowende jongens op pleintjes aan elkaar hoort vertellen over hoe zelf benoemd miljonair Koen Everink Badr beledigde tijdens een dansfeest, hoe hij zijn vriendin Estelle “een Negerhoer die nu Marokkanen-Golddiggerhoer is geworden” noemde, is het logisch dat Everink invalide getrapt wordt. Wat voor weldenkende Nederlanders walgelijk en onbestaanbaar is, temeer omdat Everdink ontkent dat hij dat zinnetje ooit gezegd zou hebben, maakt hem voor jonge testosteronbommetjes die al wheely-end door de stad fietsen alleen maar meer een superheld. Het is ook ergens wel lekker om met team Badr mee te voelen. Immers: hij doet hij alleen maar dat wat homo pugnans honderdduizend jaar lang moést doen en wat zijn genen hem ingeven. Hij beschermt zijn vrouwtje tegen een man die, hoe je er ook tegenaan kijkt, een beetje een engerd is.

Een stamleider die respect gebaseerd op angst verwacht

Maar als je even stopt met dat voelen, als je nadenkt en goed naar het gezicht van Badr Hari kijkt, op een moment dat hij niet glimlachend poseert voor de camera, zie je een man die helemaal geen team wil. Een man voor wie de hele wereld behalve het kleine groepje getrouwen dat hij tot zijn stam rekent in de dode hoek zit. Uit zijn uitspraken blijkt dat Badr een alfamannetje oude stijl is. Een stamleider die respect gebaseerd op angst verwacht. Angst om in elkaar getrapt te worden.

De grootste pestkop op het schoolplein?

Badr Hari is een man als Coca Cola Classic, een ouderwets gebrouwen drankje zo vol met suiker en cafeïne dat je ervan op je kop gaat staan. Als je in zijn wereld meegaat word je dronken van bloedlust als man en ongemakkelijk van  paringsbereid als vrouw. En we weten al heel lang dat los gaan op testosteron en adrenaline, net als Cola Classic, uitermate ongezonde consequenties kan hebben. Kijk maar naar de geweldadige live-feeds uit Kiev en Caracacas van de laatste dagen.

Het is verleidelijk om je mee te laten zuigen in de oorlogsroes die Hari’s gedrag oproept, zeker als je jong bent. Iedereen die wel eens goed hard gemat heeft of genoten heeft van een knokfilm zal begrijpen wat ik bedoel. Het is verleidelijk om een alfamannetje te idealiseren en zijn vriend te willen zijn. Maar zie die oergevoelens voor wat ze zijn. Zie Badr voor wat hij is: de grootste pestkop op het schoolplein. Respect gebaseerd op angst is een debiel anachronisme waar we vanaf moeten. Dat en extra spiegels voor onze dode hoek.