In Sudan staat een oorlog voor de deur. Deze oorlog gaat waarschijnlijk net zo hard genegeerd worden als het conflict in Darfur. Waarom deze moordende stilte? Van 2003 tot 2009 woedde er een ernstige burgeroorlog in Darfur, een regio met een oppervlak van bijna 500000 vierkante kilometer. In dit conflict zijn volgens de Verenigde Naties 3 miljoen slachtoffers. In een interview met the Guardian gaf president Omar-al Bashir aan dat de westerse media met een complot tegen hem bezig waren, en dat het allemaal wel meeviel. Vorig jaar waren er nog verkiezingen, die hevig vervalst waren. Hij wordt gezocht door het Internationaal Strafhof gezocht voor genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Ondanks de verschrikkingen van het conflict is er nooit grootschalige politieke of media-aandacht voor geweest. Dit is, in Nederland, één week anders geweest: In december 2004 gaf de eerste 3FM-Serious Request actie na een week vasten ongeveer €900.000 aan het Rode Kruis, voor noodhulp aan het gebied. Deze actie heeft volgens 3FM 420.000 mensen geholpen. Hierna was het echter gauw weer stil.
Na het tekenen van een wapenstilstand in 2010 was het even rustig in Sudan. Begin dit jaar was er in het overwegend Christelijke en olierijke Zuid-Sudan een langverwacht referendum waarin werd gestemd voor onafhankelijkheid. 97 procent van de stemmen waren voor onafhankelijkheid van het Islamitische Noord-Sudan. Er was hoop op échte vrede, de opbouw van een democratische staat, een goede gezondheidszorg en goed onderwijs. Helaas dreigt er weer een oorlog te beginnen, dit keer om de olierijke grensregio Abyei, waar Noord -en Zuid-Sudan aanspraak op maken. In Abyei zou in januari van dit jaar, tegelijk met de volksraadpleging in de rest van het zuiden, een referendum worden gehouden over de toekomst van de regio. Deze is na ongeregeldheden geschrapt, en gaat voorlopig niet meer komen. Dit is waarschijnlijk te danken aan het Noorden, dat baat heeft bij chaos. De VN-vredesmacht moet het referendum alsnog gaan organiseren en beveiligen.
Onrusten
Een VN-missie, bestaand uit vooral Afrikaanse soldaten in de regio probeert de vrede te bewaren. Dit mislukt echter: de missie is machteloos tegen Noord-Sudan, dat eind mei met tanks, en een leger groter dan de vredesmacht, de betwiste regio binnentrok, waarna Arabische milities de regio plunderden. De vredessoldaten zijn laks, durven niet te handelen en hebben gebrekkig materiaal. Dit is vaker het geval in vredesmissies: Denk maar aan Rwanda, Congo en Srebrenica. Hier is een sterke missie nodig, met een grote vredesmacht die goed kan handelen, en ook tanks kan uitschakelen als die een stad binnenvallen. De blauwhelmen worden op dit moment vooral als lachertjes gezien. Dit moet veranderen, maar zo’n verandering in de cultuur van de VN-vredesmacht is helaas niet te verwachten.
Het conflict gaat niet alleen over olie: ruzie tussen Islamitische en Christelijke stammen spelen ook mee. Een andere belangrijke schakel is China. Het land heeft belangen in het gebied, en heeft het liefst dat de regio bij het Noorden blijft. Amerika, een voorstander van een vrij Zuiden kan weinig doen: een uitgebreidere VN-vredesmissie of een resolutie zal worden geblokkeerd door China. Dit land kan, doordat de wereld de andere kant op kijkt, doen wat het wil. Dit moet veranderen. Meer aandacht is hard nodig. Alleen George Clooney en zijn Sudan Sentinel-organisatie proberen aandacht te krijgen. Waarom kijkt het Westen niet op? Waar zijn de reacties van de 3FM-DJ’s die er een paar jaar geleden nog met zoveel overgave voor hebben gevast? Waarom geeft het Rode Kruis geen kik? waarom is er nog geen mooie twibbon? Waarom duidt de NRC niet? Waarom houdt de Volkskrant zijn mond?
Antwoorden
Een oplossing is moeilijk. De NAVO wil zijn handen niet vuil maken met nóg een interventie (lees: oorlog), die waarschijnlijk, net zoals in Libië, slechts door een deel van de Alliantie wordt gesteund. De Verenigde Naties zijn nutteloos, door China en Rusland, die bij iedere noodsituatie oproepen tot een binnenlandse oplossing, zonder inmenging van anderen. De media is traditioneel slecht in berichtgeving over crises in gebieden waar geen enkele Nederlander op vakantie gaat. DJ’s willen zich niet in politiek mengen, want ze zijn bang voor kritiek. Wat er écht nodig is in Sudan, is een leger journalisten, en een flinke VN-vredesmacht die ook echt actie onderneemt. Ontwikkelingshulp aan het Noorden moet zoveel mogelijk worden stopgezet. Organisaties zoals Sudan Sentinel verdienen meer geld, aandacht en eerbied. Ook moet er een tribunaal komen voor de ernstige misdaden tijdens de oorlog in Sudan. Dit gaat nooit gebeuren, en wij gaan lekker slapen.
Lennart Zandbergen is 16 jaar, trouw DeJaap-lezer en nieuwsjunk
