Geachte heer Knot,
Donderdag liet u ons weten dat de koopkracht van Nederlandse werknemers onnodig onder druk is komen te staan. “Zij hadden veel meer loon mogen hebben, zonder dat dit de economie had verstoord.” Eerder deze week hield u een pleidooi om de hypotheekrenteaftrek, gezien de lage rente, zo goed als af te schaffen.
Uw vrijblijvende adviezen, waarmee u de politiek behoorlijk voor de voeten loopt, beginnen een vast patroon te worden, waarbij men zich kan afvragen of u zich niet beter tot uw kerntaken kunt beperken: zorgen voor financiële stabiliteit. Daarover straks meer.
Aan het ANP liet u op 12 oktober 2012 weten dat de Europese Centrale Bank (ECB) de grenzen van zijn mogelijkheden om de Europese economie te stimuleren had bereikt. Die grenzen zijn sindsdien opgerekt tot het toen ondenkbare. Verder zei u dat de hervormingsprocessen Nederland pijn hadden gedaan, “maar dat daar nu de vruchten van worden geplukt.”
Vooral die laatste opmerking is mij toen in het verkeerde keelgat geschoten. Welke vruchten en voor wie? U bedoelde toen dat de economie wat aantrok? Een economie die steeds minder met burgers van doen heeft, maar des temeer met de winsten van bedrijven en hun aandeelhouders? En nu komt u, bijna vier jaar later, met een advies voor loonsverhoging voor werknemers. Is dit voortschrijdend inzicht, of wat?
Sinds het begin van de crisis in 2008 is de Nederlandse bevolking door alle bezuinigingen en lastenverzwaringen armer geworden. De koopkracht van de meeste mensen is er flink op achteruit gegaan en hun schulden zijn groter geworden. Het sociale stelsel is behoorlijk uitgekleed, pensioenen zijn gekort en al jaren niet meer geïndexeerd, spaarders krijgen nauwelijks nog rente, maar mogen over het fortfaire rendement wel 4 procent belasting betalen, terwijl de verplichte rekenrente (UFR) voor pensioenfondsen is verlaagd van 4,2 naar 3,3 procent. Hoe vaak prikt u een vorkje met Eric Wiebes om wat kennis uit te wisselen, en spreken jullie dan Spaans?
U deed het in 2012 voorkomen alsof wij Nederlanders offers hebben gebracht omdat onze economie uit het lood was geslagen en dat door stringente hervormingen het schip van Staat weer op koers begon te raken. Het ontbrak er nog maar aan dat ons toen een collectief schuldcomplex werd aangepraat.
Maar mag ik u er aan herinneren dat de economische ellende van de afgelopen acht jaar niet te danken is aan buitensporig of verkwistend gedrag van burgers, maar aan een financiële crisis veroorzaakt door de financiële sector. Dat door risicovol gedrag van de banken de economie ernstig is geschaad. Dat de eurocrisis is veroorzaakt door ondoordacht beleid van politici, namelijk de euro invoeren zonder een stevig fundament en door zwakke landen tot die muntunie toe te laten, zoals Griekenland, waardoor de eurozone een transferunie is geworden. Dat het redden van de banken betaald is door de staatsschuld te verhogen met bezuinigingen als gevolg, en wij burgers de rekening hebben betaald voor de chaos die o.a uw beroepsgroep heeft veroorzaakt.
U en uw collega’s hebben als centrale bankiers de afgelopen decennia volledig gefaald door te weinig toezicht op de banken te houden. U heeft zich door de politiek voor het karretje laten spannen door akkoord te gaan met de invoering van de euro. Het is u allemaal door de vingers geglipt. U heeft collectief zitten slapen, en wij als samenleving hebben daarvoor mogen boeten.
Nu komt u met het loze advies de lonen te verhogen om de koopkracht van werkenden te verhogen. Daarmee voegt u zich in het kamp van het kabinet en werkt u mee aan de tweedeling binnen ons land van werkenden en niet-werkenden.Tellen gepensioneerden, die al sinds 2008 hun besteedbaar inkomen met 15-17 procent hebben zien dalen, niet meer mee? Zo ook de mensen die onvrijwillig werkloos zijn geworden alsmede de ZZP’ers, die u gemakshalve overslaat?
Is uw oproep om de lonen te verhogen niet een verhulde poging om de inflatie aan te jagen? De zogenaamde loon/prijsspiraal? En helpt u de niet werkenden daarmee niet nog verder in de put? Komt u via een omweg dan toch nog tegemoet aan de vurige wens van uw grote baas Mario Draghi van de ECB? Wiens belang dient u eigenlijk? Aan Draghi hebben we toch die lage rente te danken waarmee de zuidelijke landen geholpen worden overeind te blijven? Draghi die de lage inflatie heeft aangegrepen om de geldpers aan te zetten à raison van 60 miljard euro per maand, en die om zijn destructieve monetaire beleid nu eindelijk onder politieke druk is komen te staan.
Dus nogmaals, vanwaar die oproep de lonen te verhogen? Zou het niet logischer zijn om de belastingen te verlagen voor iedereen, in plaats van selectief te shoppen en de kloof tussen arm en rijk nog groter te maken? Nogmaals, veel mensen die nu aan de kant staan zijn slachtoffer geworden van de financiële crisis, waar uw bedrijfstak en de politiek verantwoordelijk voor zijn. Dat is al erg genoeg. Nog erger is dat u die groep mensen schijnbaar als irrelevant beschouwt. Mensen dus die door u overgeslagen worden wanneer het gaat om de ‘welvaart’ een beetje eerlijk te verdelen. Mensen die mede door toedoen van uw sector hun baan zijn kwijt geraakt, om vervolgens een trap na krijgen.
Beste meneer Knot, centrale bankier zijn is meer dan op de winkel passen en zo nu en dan wat vrijblijvende adviezen rondstrooien. Van enig historisch besef over de grote gevolgen van het wanbeleid, gevoerd door u en uw collega’s, zou u misschien wat meer blijk mogen geven. In die zin heeft u met uw loze adviezen eigenlijk geen recht van spreken. Het is nog lang geen business as usual. Daarvoor zit de pijn van de crisis nog te diep in onze samenleving. Dat voorstel van die loonsverhoging voor werknemers is in retro perspectief niet meer dan een doekje voor het bloeden.
Uw kerntaak is het toch te zorgen voor financiële stabiliteit. Binnen deze context zijn er belangrijker thema’s om toekomstige financiële rampen te voorkomen dan het pleidooi voor een loonsverhoging. Namelijk het splitsen van banken in zakenbanken en nutsbanken, waarbij de zakenbanken geheel voor eigen risico werken en gewoon mogen omvallen als elk ander failliet bedrijf. Direct na de crisis was dat hét grote thema bij economen en politici, maar onder druk van uw machtige bankenlobby is dat idee uitgegaan als een nachtkaars. Tot de volgende financiële ramp zich aandient.
Neem het voortouw bij uw collega’s en zet u alsnog in voor die bankensplitsing door het opnieuw op de agenda te plaatsen. U zult er in de toekomst een standbeeld voor krijgen.
Met vriendelijke groet,
Aysso Reudink
