We hebben er even op moeten wachten, maar dinsdag 4 maart 2014 was het dan eindelijk zo ver: het nieuwe naaktprogramma Adam Zkt. Eva op RTL5. Het is een datingprogramma waarin geliefden elkaar bij hun eerste ontmoeting direct naakt tegemoet treden. Datingshows waren er in de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw in overvloed. Deze eeuw moesten deze shows, die veelal een Amerikaans karakter en -naam hadden, worden heruitgevonden.
De vrouwen waar RTL5 op mikt – die van twintig en dertig die nauwelijks nog een fatsoenlijk woord Nederlands kunnen maar slechts nog een soort Nederamerikaans spreken – zijn er groot mee geworden. Vrouwen kunnen eindeloze gesprekken voeren over relaties. Daar zit méér in, moet producent Reinout Oerlemans hebben gedacht en bedacht een nieuw soort datingshow. Maar het doorsnee publiek denkt bij naakt toch al gauw aan seks en porno en dat wordt dan automatisch weer gekoppeld aan dat andere fenomeen uit de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw: de spotgoedkope en zeer slecht gemaakte softpornofilm. De Duitse zender RTL Plus kon er op de late zaterdagavond geen genoeg van krijgen en begin deze eeuw deed RTL5 dat dunnetjes over. Die films waren Amerikaans maar al niet veel beter.
Een televisieprogramma waarin deelnemers langdurig naakt in beeld worden gebracht is sowieso al vernieuwend. Na de eerste aflevering te hebben gezien lijkt Adam Zkt. Eva méér een experiment hoever televisiemakers kunnen gaan met het vertonen van naakt, dan een naakte zoektocht naar de Ware Jacob of Jacoba. De makers waren niet te bescheiden met het in beeld brengen van het mannelijk naakt, maar over het vrouwelijk naakt werd krampachtig en afstandelijk gedaan. De lange haren van de kandidate Kathy hingen keurig voor haar borstjes en de interviews waren met close ups tot boven de borst. Kandidate Kathy zat bovendien onder de tatoeages, wat in dit geval alleen maar storend werkte. Het ontbrak niet aan lange afstandsshots waarbij was te zien dat de kandidate naakt was, maar de rest werd overgelaten aan de verbeelding van de kijker.
Het was duidelijk gericht op vrouwen, die naakte mannen willen zien en niet op mannen, die een naakt vrouwenlichaam willen zien. Presentatrice Nicolette Kluiver kwam niet naakt in beeld. Als je kandidaten naakt zijn, ga dan zelf ook naakt. Kluiver stond eerder in vol ornaat in de Playboy. Maar de blondine is wat ouder en wijzer en heeft inmiddels ook een man en een kind. In dat geval kan mamma niet meer naakt voor de camera gaan staan. Een presentator (presentatrice in dit geval) moet zich op hetzelfde niveau begeven als zijn (haar) kandidaten om te te verstaan. Maar voor dit televisieprogramma ging ze zelf niet uit de kleren. Als je naakte lichamen in beeld brengt, breng dan alles in beeld. Dus voor de volgende aflevering is het te hopen dat het vrouwelijk naakt wat beter in beeld wordt gebracht.
Feit is dat een naakt lichaam om religieuze redenen nog altijd niet geaccepteerd is in onze maatschappij met onze hamburgercultuur en ons Nederamerikaans taalgebruik. Iedere mening die we hebben smijten we zonder nadenken op Twitter (zelfs doodsbedreigingen); iedere beweging die we maken delen we met honderden “vrienden” op Facebook. Ons hele CV zetten we tot in detail op LinkedIn of Monsterboard (waarschijnlijk hopend op die ene werkgever die een megacontract aanbiedt). Met onze mobieltjes maken we van alles en iedereen foto’s en publiceren dat direct op elke willekeurige website. Vanaf deze zomer kan zelfs elke 30 seconden een foto worden gemaakt met bijvoorbeeld de Narrative of de Google Glass. Foto’s op het internet verspreiden zich sneller dan de snelheid van het licht. In een moordend tempo staat de foto met jou erop op talloze websites. Maar naakt gaan is toch net even dat ene stapje te ver.
In het Discovery programma Naked and Afraid werden de naakte lichamen vervaagd. Dit was om te voorkomen dat de in de VS oppermachtige katholieke kerk zou ingrijpen. Adam Zkt. Eva maakte op dat gebied een sprongetje vooruit. Een heel voorzichtig sprongetje. Het programma zou pas echt vernieuwend zijn als het eeuwige taboe op naakt zou worden doorbroken. Het is moedig van Oerlemans om daar met deze naakte datingshow iets aan te doen. Naakt is uiteindelijk waarom kijkers überhaupt naar een dergelijk televisieprogramma willen kijken. Niet vanwege de exotische locaties en de hagelwitte stranden. Echt niet vanwege de romantiek en al helemaal niet vanwege de inhoud. Een man koopt geen Playboy omdat er zulke mooie auto’s in staan, maar gewoon vanwege de naakte vrouwen.
Het vooraf door de producent beloofde naaktspektakel viel tegen. Daar is dit land te preuts voor. Het commentaar in de media doet nieuwe initiatieven om programma’s te maken met daarin naakte kandidaten verder de grond in boren. Televisiemakers zullen wat terughoudender zijn met nieuwe programma’s waarin deelnemers en de presentatie langdurig naakt in beeld zullen worden gebracht. In de plaats daarvan zoeken de makers voorzichtig de grenzen van het maatschappelijk toelaatbare op. Zelden gaan ze er overheen. Kijkers die keken voor het naakt werden teleurgesteld. Een naakt lichaam is iets wat we allemaal hebben en waar we er maar één van hebben. Dat mag best worden bewonderd. Maar pas als de maatschappij daar klaar voor is.
En dat zal nog wel even op zich laten wachten.
Paul Henriquez is auteur van het boek Hotel vol Verlangens
Beeld: Shutterstock
