En Garde heeft het niet vaak over Russisch spul, maar gezien de recente ontwikkelingen kan het geen kwaad er meer aandacht aan te besteden. Vandaag met modern Russisch licht gepantserd 4×4, zoals de recent op de Krim gespotte GAZ Tigr. Met dergelijke 4x4s kunnen we het angstniveau langzaam opbouwen. Er gelijk speculaties over de aankomende nieuwe generatie Russische Armata tanks tegenaan gooien geeft zo’n schok. Mocht u toch al een beetje inzicht willen krijgen, kunt u hardware bestuderen bij Uralvagonzavod. Zij zijn een grootleverancier van Poetin. Anders wacht u gewoon de rest van deze maand af, want En Garde doet maart verder in het Russisch. Mogelijk gevolgd door een april vol Chinees.
4×4 trend
Sinds ‘we’ in Irak en Afghanistan vrede brengen en aan (weder)opbouw doen, wordt hier lokaal soms negatief op gereageerd. Met IEDs, RPGs en diverse 7.62 mm of zwaarder. Daar was het aanvankelijk gebruikte ongepantserde off road 4×4 niet tegen bestand. Deze nazaten van de originele Willy’s jeep zoals de Landrover, of wat meer 2.0, de Humvee, hadden een te licht basisontwerp om afdoende met aanvullende pantsering te kunnen verzwaren. Vooral het beschermen tegen IEDs bleek lastig. Nu zou je denken: “Ga dan lopen en vermijd wegen, of stap vaker in je beter gepantserde zware rups- of wielvoertuigen (6×6, 8×8)”, maar dit werd kennelijk een te simplistische oplossing gevonden. En zo kwam het dat elke zichzelf respecterende fabrikant van militaire wielen met meer of minder ouderwets of futuristisch ogende 4×4 kolossen kwam om de Laro’s, Humvee’s en dergelijke te vervangen. Ze vonden onder verse acroniemen zoals MRAP (Mine Resistant Ambush Protected) gretig aftrek, en het aanbod van modellen is inmiddels niet meer te tellen.
GAZ Tigr -met 30 mm granaatlanceerder (foto: wiki)
Hoewel de Russen deze ontwikkelingen ogenschijnlijk jarenlang stoïcijns aanzagen, kreeg dit harde 4×4 virus ook hen te pakken. Het duurde alleen vrij lang voor ze de inmiddels eveneens tot families uigegroeide voertuigreeks in serieuze aantallen bestelden. Dit, na eerst een order te plaatsen voor 358 (1775 gepland) Italiaanse Iveco LMV M65 Rys (Lynx) 4x4s. Een voertuig dat de eigen ontwerpen beconcurreert. Iets wat de Russen zich vorig jaar eveneens realiseerden. Daarnaast -zeker nu- kan kopen in het Westen dezelfde (onderdelen) leveringsproblemen opleveren als wat westerse landen vrezen bij de aanschaf van Russisch materieel. Waar overigens zeer bruikbaar spul tussen zit. Het Russische aankoopbeleid lijkt inmiddels gewijzigd in ‘koop moederlands’, met flinke orders voor haar eigen harde 4x4s in de gedaante van de GAZ Tigr familie, en hier van afgeleide verbeterde versies.
Modern Russisch 4×4
De oorspronkelijke Tigr verscheen in 2002. Toen meer een dikke 2.0 jeep al la Humvee -met bijbehorende burger SUVs- dan een MRAP. Hoewel de Tigr, oorspronkelijk aangedreven door Amerikaanse Cummins dieselmotoren, elke truc van onafhankelijke wielophanging, sperdifferentieels, centrale bandendrukregulering en dergelijke aan boord heeft ontbreekt een gepantserde V-bodem in het basisontwerp. Een dergelijke explosie deflecterende bodem typeert de meeste nieuwe westerse ontwerpen. Wel zijn de stoelen voor de inzittenden -tot 10 in sardinemodus- veelal ‘modern’ schokbestendig door ze niet op de bodem te verankeren. Zo wordt het schokeffect van een mijnexplosie verminderd. De verdere, grotendeels ‘ouderwets’ stalen bepantsering is als westerse soortgenoten vrij variabel, met als basis een bescherming tegen granaatscherven en kleinkaliber munitie (7.62 mm). Het gebrek aan een zwaar (bodem)pantser maakt de Tigr-familie wel lichter dan vergelijkbare westerse ontwerpen. Ontwerpen als de veelgebruikte MaxxPro (US Army). Een (leeg) 14-17 ton wegende kolos voor drie bemanningsleden en tot zeven passagiers. De basis milspec GAZ Tigr-M weegt afhankelijk van de uitvoering en bewapening tot circa 7.5 ton (kaal en leeg: 5300 kilo).
GAZ Volk (foto: wiki)
GAZ Volk achtercabine (foto: wiki)
In 2010 verscheen een doorontwikkeling van de Tigr, de GAZ/VPK Volk aka Wolf. Een 4×4 tientonner, met achterin plaats voor acht man. De 6×6 versie biedt maximaal plaats aan achttien man. Nog steeds geen echte MRAP, want geen V-bodem. Wat je toch graag ziet als je IED-proof wilt worden. Niet? Over de aanschaf of productie van de Volk/Wolf is nog niets bekend.
Daarnaast circuleren er beschrijvingen van de GAZ Vodnik. Een op een ouder ontwerp gebaseerde 7.5 tons tienzitter. Ook hier is verder weinig over bekend qua productie en gebruik.
Tot slot de VPK Medved. Her en der zoekend omschreven als MRAP, maar nog steeds een 4×4 met een vrij vlakke bodem. Wel weegt de Medved zo’n twaalf ton om de twee bemanningsleden en acht passagiers achterin modern-modieus in leven te houden.
GAZ Vodnik (foto: wiki)
VPK Medved (foto: wiki)
Mocht u inmiddels de indruk hebben gekregen dat En Garde niet echt dolenthousiast raakt van MRAP 4×4 (6×6) niche-spul, westers of Russisch, dan hebt u het goed in het snotje. Of ze nou een topsnelheid van 120 km/u bereiken (Bushmaster) of niet, in IED-landen kruipen ze niet sneller over de weg dan pantserrups. Wat nu in een nieuwe categorie voertuigen is geïnvesteerd had ook kunnen worden geïnvesteerd in het eventueel meer IED-proof maken van (toen) bestaand zwaar materieel. Materieel dat breder inzetbaar is. En blijft, mocht de Oekraïne-Krim situatie uit de hand lopen.
Tigr versus Iveco Rys – Russisch objectief vergeleken
VPK Volk/Wolf
(Titelfoto: GAZ Tigr, wiki)
