Met nog een kleine week te gaan is de kans klein dat je de nadering van verkiezingen hebt gemist. Niet alleen door de lokale venters die in felgekleurde jassen hun rozen, tomatensoep en pepermuntrolletjes aan de man brengen, maar ook door alle media die bol staan van het geheel. Helaas wordt het feest van lokale democratie ook dit jaar weer aangegrepen voor het vierjaarlijks kampioenschap de plank misslaan.
Een verzameling van lokaal nieuws, met een landelijk overkoepelend thema. Het klinkt als een eenvoudig genoeg concept, maar het lijkt alsof de media vastbesloten is om elk onderwerp te behandelen als ofwel landelijk, ofwel lokaal nieuws. Het meest tekenende voorbeeld voor de eerste categorie is natuurlijk het televisiedebat, waar zowel de presentatoren als de politici niet verteld leek dat de aankomende verkiezingen op lokaal niveau plaatsvonden.
Toegegeven, aangezien veel deelnemende partijen bestaan als lokale afdeling onder een landelijke vlag, is het best een interessante vraag of de landelijk politiek leiders overzicht hebben over het geheel. Het lijkt alleen bijna alsof de VARA-redactie serieus met dit idee speelde, maar aan het eind van het verhaal de schouders ophaalde en besloot het landelijk debat van 2012 maar eens dunnetjes over te doen. Rest van de dag vrij.
Zo mogelijk nog erger is de peilingsdrang, terug van nooit weggeweest. Aangezien Maurice de Hond jaar in jaar uit faalt in het voorspellen van de landelijke uitslag, leek het een goed idee om de man ook nu een podium te bieden met zo mogelijk nog onzinnigere cijfers. Alles wat niet in staafgrafieken is uit te drukken is meneer te min, dus de lokale partijen worden op een grote hoop gegooid (ook al hebben legio gemeenten er meerdere) en schaamteloos weggezet als ‘proteststem tegen de landelijke regering’.
Niet alleen Maurice lijdt aan de 21e-eeuwse aandoening van het peilgeilen, de nieuwe media hebben massaal besloten dat je geen nieuwssite kan hebben zonder verkiezingspoll: Ik kan geen drie webpagina’s bekijken zonder ergens om mijn stem te worden gevraagd. Het enthousiasme waarmee alle bezoekers het ding invullen staat in schril contrast met de slechts 50% verwachte opkomst bij de daadwerkelijke verkiezingen, maar dat mag de pret niet drukken.
Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel, en het is ons gelukt toch nog één groot, overkoepelend thema te vinden. Van Rotterdam tot Den Haag, van Tilburg tot Leiden, de kern van de verkiezingen bleek ineens universeel: in welke taal mag je eigenlijk campagne voeren? Mja. Dus.
De andere kant van het journalistiek spectrum heeft ondertussen besloten om het juist over de compleet lokale boeg te gooien, en de gemeenteraadsverkiezingen te reduceren tot wat lijkt op een marathonuitzending van Hart van Nederland. Op NOS kan ik lezen over Zwembad Meekenesch in Lichtenvoorde, het bordspel van de SGP in Oud-Bijerland en De Promenade van Schiermonnikoog, en van die voorbeelden heb ik er geen enkele zelf bedacht. Hoewel ik de insteek van lokale berichtgeving meer kan waarderen dan het spektakel van landelijke partijleiders, is het einde met 403 gemeenten al vlug zoek.
Sommige media proberen dit probleem te ondervangen door Nederland dan maar te reduceren tot de grote steden, en ja, ik kijk naar jullie, TPO-redactie. Je zou denken dat ons land groter is dan Amsterdam, Utrecht en een terloops uitstapje naar Rotterdam of Den Haag, maar ook de nieuwe media kan zich niet lostrekken van de grachtengordelmentaliteit dat de randstad het Lichtend Centrum van Nederland is. Het feit dat het in Amsterdam plaatsvindt, rechtvaardigt niet om van een dreiging tegen de katten van de buren landelijk nieuws te maken.
Een terechte vraag die overblijft is ‘hoe dan wel?’, en daarvoor wil ik graag een lokale keuze aanraden. Lokale media, welteverstaan. Rond de raadsverkiezingen ben ik altijd bijzonder blij met het huis-aan-huis sufferdje en mijn abonnement op de provinciale krant, uitgerust met een regionale bijlage. De enige manier om de landelijke politiek uit de gemeenteraad te houden, is door de landelijke media links te laten liggen, en journalistiek langs dezelfde meetlat van lokale betrokkenheid te leggen als de kandidaat-raadsleden. De beste landelijke verslaggeving zou in dit geval wel eens geen verslaggeving kunnen zijn.
Beeld: Dylan Rupert
