Kijkend naar de huidige samenleving ligt er een grote focus op kwalificaties en scholing. In sollicitatiegesprekken komen vragen als ‘Wat zijn je competenties of kwalificaties?’ in toenemende mate aan bod. Kwalificaties geven een indicatie van de onderwijsuitkomsten en competenties waarover iemand beschikt. Dit opent deuren naar de arbeidsmarkt of een hoger niveau van onderwijs.
Deze kwalificaties hebben voordelen voor individuen en de samenleving, wat een soort van neo-liberalistisch denken indiceert. De verwachting heerst dat studenten investeren in onderwijs of leren op basis van een kosten-baten analyse en dat hoe meer mensen een diploma hebben hoe hoger het niveau van geschoolde en werkende mensen wordt.
Dit lijkt een goede denkwijze, maar wat gebeurt er met diegenen die worstelen met het behalen een aan diploma of waar de ouders de kosten van het onderwijs niet meer kunnen betalen? Wat wordt er voor hen gedaan en wat heeft beleid voor deze doelgroep te betekenen?
Dit leidt ons naar het probleem van vroegtijdige schooluitval. Schooluitval verwijst naar jonge mensen die het onderwijs verlaten zonder het leerplichtonderwijs te voltooien of zonder een kwalificatie. Dit moet als een probleem worden opgevat omdat het een impact heeft op de toekomst van die jonge mensen en op de huidige en toekomstige economie van landen. Schooluitval kan gezien worden als een wereldwijd probleem. In westerse en niet-westerse landen komt het regelmatig aan bod in het onderwijs. Veel landen proberen daarom de schooluitvalcijfers te reduceren.
Uitval van jonge mensen in het onderwijs kan ontstaan door individuele- en omgevingsomstandigheden. Lage prestaties op testen en lage motivatie zijn voorbeelden van individuele omstandigheden. Voorbeelden van omgevingsactoren die een risicofactor vormen zijn studenten uit lagere sociale klassen of de kwaliteit en kosten van onderwijs.
Voor studenten uit lagere sociale klassen zijn de voordelen niet zo groot als voor studenten van een hogere sociale klasse. Ouders vinden onderwijs niet zo belangrijk, ze zijn werkloos of onderwijs is te duur. Binnen de neo-liberalistische denkwijze waarbij men focust op kwalificaties en uitkomsten, is het cruciaal om deze studenten hulp of een vorm van ondersteuning aan te bieden zodat ze een kwalificatie behalen. Dit geeft hen betere kansen op participatie in de arbeidsmarkt.
De vraag die hieruit voortkomt is: ‘Waarom is dit zo cruciaal?’. Welnu, dit is gebaseerd op het idee dat leren en het bevorderen van leren het individu en de samenleving als geheel beschermt. Schooluitval is in lijn met deze denkwijze een probleem dat aangepakt moet worden. Studenten die vroegtijdig uitvallen hebben niet dezelfde kansen als anderen. Het vermindert de mogelijkheden op individueel gebied en ook voor de samenleving is het niet positief vanwege de beperktere kansen op deelname aan de arbeidsmarkt.
Een belangrijke taak van de overheid of onderwijsorganisaties is daarom het beschermen van studenten met een risico op uitval. Dit kan bereikt worden door leren voor hen aantrekkelijker te maken en door hulp te bieden in het behalen van betere leeruitkomsten en kwalificaties. Het verhogen van motivatie in leren en het verhogen van leeruitkomsten zijn enkele manieren om schooluitval te verminderen die nu worden gebruikt in verschillende landen, zoals de Filipijnen. Andere mogelijkheden om schooluitval te verminderen zijn waarschuwingssystemen en volgsystemen voor leerlingen die risico lopen op uitval. Deze maatregelen worden gebruikt in bijvoorbeeld Mexico en Nederland. Het leidt tot voordelen voor het individu en de samenleving omdat studenten hun school afmaken en voor uitval behoed worden.
Bovendien is ook de toenemende trend die focust op levenslang leren zorgwekkend voor schooluitvallers. Deze trend is gecentraliseerd rond het idee van een ‘lerende burger’. Het verwijst naar een actieve, flexibele burger die in staat is om zich aan te passen naar veranderingen. Leren wordt gezien als de verantwoordelijkheid van mensen, wat betekent dat zelfsturing van belang wordt geacht en dat er de verwachting heerst dat men continu in zichzelf investeert. Vanuit dit oogpunt trekken schooluitvallers aan het kortste eind waardoor ze min of meer uitgesloten worden.
Een belangrijke opmerking hierbij is dat enkele studenten nog steeds een baan vinden. Voor het merendeel is het echter lastig om een baan te vinden door het ontbreken van een diploma en een gebrek aan competenties of vaardigheden om zich aan te passen naar de veranderende samenleving. Het is daarom belangrijk om deze studenten te ondersteunen in leren en in het aanpassen naar deze manier van denken.
Een andere aanpak tegen schooluitval is het verhogen van de schooleffectiviteit op dit gebied door een poging om het heden en de toekomst te reguleren. Het vergelijken en positioneren van en tussen landen is een toenemende en veelbelovende trend. Het kan gebruikt worden om schooluitval te verminderen. Door het richten op de toekomst kan men ontdekken wat mogelijk is in het verminderen van schooluitval.
Men kan leren van andere landen die goed presteren op dit gebied. Doordat landen de huidige manier van presteren vergelijken met andere landen kunnen maatregelen genomen worden in het ontwerpen van een betere toekomst met minder schooluitval. Dit is een nieuwe manier voor landen of onderwijsorganisaties om zichzelf te besturen en om in te zien wat mogelijk is door het reguleren van het heden en de toekomst.
Over het algemeen is het reduceren van schooluitval niet eenvoudig, maar door de toenemende uitkomstgeoriënteerde en op kwalificatie gebaseerde samenleving is het cruciaal dat schooluitval niet als vanzelfsprekend wordt gezien. Het implementeren van een effectief onderwijsbeleid gericht op de aanpak van schooluitval kan het probleem wereldwijd verminderen en versterkt de kansen van deze studenten.
