Het is twaalf uur en Martin Schulz komt met zijn gevolg het Europees Parlement in Straatsburg binnen. De zaal is maar voor een derde gevuld. Toen onlangs de Koning het Europees Parlement toesprak, was het aanmerkelijk drukker. Er komen hier te veel bobo’s langs, zo lijkt het. Het is de beurt aan Rosen Plevneliev, de president van Bulgarije. Schulz prijst de band van de Bulgaren met de Europese instellingen en dankt Plevneliev voor zijn komst. “Het is een eer dat u naar ons toekomt.” Dan steekt Plevneliev van wal.
Plevneliev vindt het eer te spreken “in het hart van de Europese democratie”. Hij staat hier dan ook als “president van een Europese natie”. De Europarlementariërs klappen. Bij de Koning hadden journalisten één zinnetje over de Brexit nodig om de toespraak als eurofiel te kunnen kwalificeren, maar bij Plevneliev moet je wel doof zijn om het eurofiele karakter niet op te merken. Elke zin is doordrenkt met een vorm van EU-enthousiasme waar zelfs D66 nog iets van kan leren. Elke keer als je denkt dat het een eurofiel verhaal is, wordt het erger.
Zo is deze toespraak een mooie reality-check voor iedereen denkt dat er alleen nog meer kritiek op de EU is. Er is in allerlei EU-landen nog steeds veel steun voor een grotere én machtigere EU.
Luister maar naar Plevneliev. Hij wil de Europese waarden verdedigen. Vrede en vrijheid worden meer dan ooit op de proef gesteld, meldt hij. Er is onveiligheid, terrorisme en onvrede onder burgers. Niemand is nog veilig voor terreur. De EU is voor al deze zaken de oplossing. De relatie met Rusland is verslechterd. Er is sprake van “koude vrede”, denkt hij. De crisis in Oekraïne was een keerpunt: er is weer oorlog in Europa. “Oekraïne is Europees en de Krim is Oekraïne”, aldus de president. Applaus.
Een manier om de burgers van Oekraïne te steunen is over te gaan tot visumliberalisatie, want dan voelen de Oekraïners zich welkom in Europa. Er moeten lessen getrokken worden uit het verleden, gaat Plevneliev verder. “Populisten mogen we geen mogelijkheden geven!” Om dit handen en voeten te geven moet er meer aandacht komen voor de Europese geschiedenis zodat ook jongere generaties de EU leren begrijpen. In Europa worden geschillen in parlementen opgelost en niet via oorlogen, houdt Plevneliev zijn gehoor voor.
Door de krachten te verenigen kunnen we uitdagingen aan, meldt de president. Bulgarije wil graag onderdeel zijn van Europese oplossingen. Landen moeten verantwoordelijk en solidair zijn. Bulgarije geeft al het goede voorbeeld: zij is een goede partner in voor- en tegenspoed en voldoet aan haar verplichtingen. Bulgarije zou dan ook snel tot Schengen moeten toetreden. Voor Bulgarije draait alles om solidariteit. De Balkan moet een toonbeeld van stabiliteit worden en Bulgarije werkt daar van harte aan mee. De EU is voor de Balkan “een historische kans om het verleden achter zich te laten”.
Inmiddels begint de zaal langzaam vol te lopen met Europarlementariërs. Na de toespraak van Plevneliev zijn stemmingen en daarvoor zijn de Europarlementariërs naar Straatsburg gekomen. Zij lijken erop te mikken dat de toespraak bijna is afgelopen, maar Plevneliev is eigenlijk pas net begonnen. Hij wil nieuwe partnerschappen, beter crisisbeheer en stimulering van innovatie. Allemaal via de EU. Continu zijn inspanningen nodig, zegt hij. Anders krijgen populisme en euroscepsis de overhand. “We moeten de twijfel wegnemen over het Europese project”, meldt hij plechtig.
Er moet in de EU een duidelijk evenwicht zijn tussen rechten en plichten, de EU moet geloven in haar potentieel en we moeten uitgaan van Europese waarden. “Modern patriottisme” – waarbij men van het eigen land houdt – is prima, maar nationalisme – waarbij men anderen haat – moet verdwijnen. Pro-europeanen moeten worden gemobiliseerd want eurosceptici zijn toch niet te overtuigen, denkt Plevneliev. De EU mag nooit van haar waarden afstappen.
En dus is Plevneliev’s conclusie: “geen Europa van verschillende snelheden” of “een Europa a la carte” want dit leidt tot twijfel over de waarde van de EU. Er zijn uniforme principes en solidariteit nodig en deze moeten in elk Europees beleidsvoorstel zitten. “In tegenspoed werkt alleen integratie, grenzen zijn geen duurzame oplossing”, sluit hij af. Applaus alom.
Misschien moeten burgers die een inschatting willen maken van de steun voor de EU, eens verder kijken dan Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland. Dan krijg je een heel ander beeld.
Chris Aalberts doet onder de titel #Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land.
