Egypte houdt 26 en 27 mei de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. De uitslag wordt 5 juni bekend gemaakt. Indien nodig vindt een tweede ronde op 16 en 17 juni plaats. Het resultaat zal bekend worden gemaakt op 26 juni. De belangrijkste kandidaat is voormalig defensieminister Abdel Fatah el-Sisi, die vorige week woensdag zijn kandidatuur aankondigde.
el-Sisi was lid van de hoogste militaire raad (SCAF), die na het aftreden van president Hosni Moebarak in 2011 beloofde de revolutie eisen in te willigen en het land bestuurde totdat de Mohamed Morsi aantrad als president in juni 2012. el-Sisi werd in 1954 geboren en was daarmee het jongste lid van de raad.
Hij kwam voor de eerste keer in het nieuws met de maagdelijkheidstesten. Op 9 maart 2011 gebood hij deze testen voor vrouwelijk demonstranten die werden opgepakt op Tahrir, om eventuele beschuldigingen van verkrachtingen door militairen of politie te voorkomen.
In augustus 2012 werd el-Sisi door Morsi, die nu terecht staat voor onder andere terrorisme, benoemd als legerleider. Veel Egyptenaren speculeerden of hij wellicht aangesloten was bij Morsi’s moslimbroederschap. Morsi koos voor el-Sisi, die bekend staat als een vrome moslim, in de veronderstelling dat hij iemand binnen het leger zou zijn die hij kon vertrouwen.
“Wat hem een logische keuze voor Morsi maakte om veldmaarschalk Hussein Tantawi op te volgen, was zijn inlichtingendienstprofiel,” schrijft de Egyptische nieuwssite MadaMasr. Als hoofd van de militaire inlichtingendienst ten tijde van Moebarak was el-Sisi belast met het voorkomen militaire staatsgrepen, aldus MadaMasr. Morsi stelde Sisi aan als minister van defensie en bevorderde hem twee rangen, naar kolonel generaal (de op een na hoogste rang in Egypte). Hij werd daarmee de hoogste militair in Egypte.
El-Sisi studeerde in 1977 af aan de militaire academie in Egypte. Een deel van zijn studie bracht hij door aan het US War College, dat later Egypte’s grootste sponsor van militaire goederen werd. Verder was hij defensie attachee in Saoedi-Arabie, de grote financiële en morele supporter van het huidige regime.
Al vrij snel na de door Morsi gewonnen presidentsverkiezingen begon de machtsstrijd tussen de militaire raad en de moslimbroeders. Misschien de druppel voor het leger om Morsi af te zetten was de oproep om milities van Egyptische jongeren te vormen om in Syrië te gaan vechten, die gedaan werd op een Syrië conferentie vorig jaar juni in Cairo, waar president Morsi zelf ook sprak. Het lot van de voormalig president werd verzegeld toen el-Sisi als legerleider zijn omverwerping aankondigde op 3 juli, na massale demonstraties. el-Sisi werd de held van het volk, overal verschenen posters, stickers en vlaggen van hem.
De generaal hield in tegenstelling tot Morsi perfect gearrangeerde persconferenties, waarin hij met zwoele stem het volk toesprak. Hij bleef maar herhalen dat Egypte niet alleen de “moeder van de wereld” was, maar tot de wereldtop zou gaan behoren. In het nuchtere Nederland zou deze retoriek niet zo aanslaan, maar el-Sisi weet duidelijk exact de juiste snaren te raken bij het overgrote deel van de Egyptenaren.
SCAF had onder Tantawi duidelijk imago chade opgelopen, voornamelijk door de dodelijke gevechten tussen demonstranten en veiligheidstroepen, maar el-Sisi heeft de reputatie van het leger bijzonder snel kunnen herstellen. De propaganda van el-Sisi, waaraan het gros van de media deelneemt, lijkt het product van een zorgvuldig uitgekiende PR-campagne.
In de toespraak waarin hij zijn kandidatuur aankondigde speelde el-Sisi in op de hoop van Egyptenaren op een welvarend een sterk Egypte.
https://www.youtube.com/watch?v=khcXTkOI-sI
“We staan voor grote uitdagingen. Onze economie is zwak. Miljoenen jongeren zitten zonder werk. Dit is onacceptabel. Miljoenen Egyptenaren lijden aan ziektes. Dit is onacceptabel. Egypte is rijk aan grondstoffen en volk, en toch zijn we afhankelijk van buitenlandse steun. Dit is onacceptabel. We zullen Egypte voorwaarts duwen, naar de positie waar het recht op heeft, tussen de vooraanstaande landen.”
Onderdeel van el-Sisi’s boodschap is dat het leger deze hoop kan realiseren. Een voorbeeld is een uitvinding van het Egyptische leger, genaamd C-fast, dat aids zou genezen en er zelfs kofta (gekruid gehaktrolletje) van zou maken. Media prezen het apparaat de hemel in, het zou naast aids ook hepatitis C genezen, en beide virussen vanaf 500 meter afstand signaleren, zonder ook maar een bloedmonster te nemen. “Oh, wat zal het beeld van Egypte in de wereld veranderen,” riep een opgetogen presentatrice op tv.
Journalist Wael Eskander schreef voor Daily News Egypt dat de belofte van het leger aids te genezen past bij de belofte dat el-Sisi de redder van Egypte is. “Zowel de aidsgenezing en el-Sisi zijn symbolen van de institutie,” schrijft hij.
In een eerste campagnefilmpje voor het presidentschap van el-Sisi prijzen verschillende toonaagevende figuren hem. De Russische president Vladimir Poetin zegt: “Je kandidatuur voor het presidentschap getuigt van verantwoordelijkheid en ik wens je veel succes met deze stap.”
En volgens de beroemde schrijver Alaa Aswani kan el-Sisi “niets verkeerd doen dat het land zou schaden.”
Ondanks dat zijn kandidaatstelling niet als een verrassing kwam, heeft el-Sisi zelf meerdere keren ontkent president te willen worden. Vlak na het afzetten van Morsi zei el-Sisi in een toespraak voor leger en politie-officieren:
“Opdat het voor hen duidelijk moge zijn: sommigen zeggen dat het een militair bestuur is, nee, ik zweer bij God, dat het geen militair bestuur is, en dat er geen enkele wens of wil is om Egypte te besturen. Ik zweer bij God dat we geen macht willen. Ik noem dit alleen maar omdat sommige mensen zeggen, het leger wil Egypte opnieuw besturen, nee, nee. De roadmap was duidelijk, de regering gaat het land besturen, ik voeg daar niets aan toe.”
http://www.youtube.com/watch?v=mV7s8NsKPb4
En in een andere toespraak, ook na 30 juni, zegt el-Sisi voor een groep legerofficieren dat hij bij God zweert nooit voor het bestuur te willen gaan. Hij zegt dat het Egyptisch leger een eervol leger is en geen bedrog kent:
“Het enige wat we willen is dat ons land, ons land Egypte, tot de wereldtop gaat behoren. Tot de wereldtop, dat is alles.”
http://www.youtube.com/watch?v=j4heMj_Ya_k
En tot slot een el-Sisi song: “Het hele volk houdt van je, het hele volk staat achter je, we willen dat je je klus afmaakt.”
