Ja, het enige wat je kan doen is stemmen, en je stem uitbrengen. En dan denk ik ja, ik heb PVV gestemd om die regering nou eens een keertje wakker te schudden van: hé, wees nou eens een keertje reëel en kijk eens waar je mee bezig bent. En dat is eigenlijk, de meeste stemmen die de PVV heb gekregen, is denk ik tachtig procent mensen die zo denken zoals ik, van: hé, kabinet wordt eens een keertje wakker en kijk nou eens een keertje naar jezelf. Houd die spiegel nou eens voor, je bent gewoon verkeerd bezig (…) door alles maar binnen te halen en alles maar toe te laten en die taakstraffen en die strafmaten die uitgedeeld worden. Ook in geldelijke kwesties met zakkenvullers, want ze stappen uit het kabinet en ze zijn weer burgermeestertje daar. We krijgen een Aboutaleb als burgermeester in Rotterdam, hè, een Marokkaan, erger kan je een Rotterdammer niet straffen… door een allochtoon, want zo zien ze hem toch… Ik spreek even uit de Rotterdammers zelf, een Marokkaan daar neer te zetten. En dan burgermeester Opstelten, die zit ineens in de politiek. Dan denk ik: hé, zakkenvullen! Anders zie ik het niet. Maar wel over onze rug heen.
De autoverkoper van 51 jaar uit Rotterdam is echt boos. Niet alleen boos op het beleid uit Den Haag, maar ook op de multiculturele samenleving, op de Marokkaanse burgemeester, op de Nederlandse burgemeester en op zakkenvullende politici. En zo wordt de lijst tijdens dit interview alleen maar langer en langer. Hij is gewoon boos op alles wat met Den Haag, politiek of de overheid te maken heeft. Hoe moet je omgaan met zo’n burger? Dat is een van de belangrijkste vragen in de politiek van vandaag. Want deze man is niet alleen, hij is in gezelschap van miljoenen anderen.
Een logisch antwoord zou zijn: we begrijpen deze burgers niet goed, en dus zoeken we het uit. De LPF, het Europees referendum, Rita Verdonk, Leefbaar Rotterdam en de PVV illustreren allen de veenbrand die al jaren aan de gang is. Als een maatschappelijk verschijnsel zo lang speelt, zou je verwachten dat Nederlandse wetenschappers, journalisten en politici grote interesse aan de dag leggen voor deze mensen. Maar niets van dit alles.
Beschuldigende essays
Essays over de PVV zijn er in overvloed, maar vrijwel niemand komt op het idee eens met de echte PVV-achterban te gaan praten en te zien wat hen drijft. Zo ontstond deze week discussie hoeveel afstand Geert Wilders moet nemen van de aanslagen in Noorwegen. Wilders is weliswaar niet verantwoordelijk voor de daden van een gestoorde en keurt geweld af, maar Wilders heeft toch dit gedachtegoed in Nederland verspreid, zo horen we allerlei columnisten, journalisten en politici zeggen.
Wat zouden Henk en Ingrid van die stelling vinden? Iedereen kan wel raden dat deze vergelijking hun woede over politieke en maatschappelijke elites alleen maar vergroot. Die woede zal niet verstommen zolang er geen poging wordt gedaan deze burgers te begrijpen en met hen de dialoog aan te gaan. De enige manier om de PVV te laten verdwijnen is door te begrijpen wat PVV-stemmers drijft, waarom zij de politiek als vijand zien en hoe zij daarbij weer kunnen aanhaken. Bij discussies als die van deze week, zullen PVV-stemmers alleen maar bozer worden. En dat willen PVV-tegenstanders toch ook niet?
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Dit is de eerste blog uit een serie over de achterban van de PVV. Als inspiratiebron voor deze blogs maakt hij gebruik van interviews die afgelopen najaar zijn afgenomen door studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
