Kort na de mislukte coup in Turkije zijn door het ministerie van Binnenlandse Zaken bijna 9000 functionarissen uit hun functie gezet, onder wie dertig van de 81 provinciegouverneurs die het land telt. De krant Hürriyet meldde maandag dat het ministerie 8777 mensen van hun post verwijderd heeft, onder wie ruim 7900 politiemensen. Zij hebben zich in de nacht van zondag op maandag moeten melden in hoofdkwartieren van de politie en hun wapens moeten inleveren.
Onder militairen en magistraten waren al meer dan 6000 mensen uit hun functie gezet. Bij de poging tot een militaire staatsgreep zijn vrijdag en zaterdag 290 mensen om het leven gekomen. De snelle arrestaties van rechters en anderen na de mislukte staatsgreep in Turkije geeft de indruk dat de regering een lijst met namen al van tevoren had voorbereid. Dat zei EU-commissaris Johannes Hahn (Uitbreiding) maandag.
Na de mislukte coup zaterdag pakten de Turkse autoriteiten zo’n 3000 vermeende coupplegers op, variërend van commandanten tot gewone militairen. Ongeveer eenzelfde aantal rechters en aanklagers werd aangehouden. “Het lijkt erop dat er iets is voorbereid. De lijsten waren beschikbaar, wat erop duidt dat deze gebruikt zouden worden in een bepaalde fase”, zei Hahn. “Ik ben zeer bezorgd. Het is precies wat we vreesden.”
“Stabiliteit en een rechtsstaat zijn nu van ongelooflijk belang in Turkije, voor de Turken zelf en voor Europa. Het is ook van groot belang dat er geen bijltjesdag in Turkije komt.”Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) maandagmorgen in Brussel vlak voor hij met zijn EU-collega’s en de Amerikaanse minister John Kerry aan het ontbijt schoof om onder meer de situatie in Turkije te bespreken.
“Iedereen is opgelucht dat de coup is neergeslagen, of althans, voorbij i”, aldus Koenders, die zijn reis in Zuid-Amerika heeft afgebroken om bij de bijeenkomst te zijn. “Nu moet de eenheid in het land worden hersteld.”
De EU-landen zijn bezorgd dat president Recep Tayyip Erdogan de mislukte coup aangrijpt om zijn macht te verstevigen. Volgens EU-buitenlandchef Frederica Mogherini is de ,,boodschap” van de EU aan Erdogan duidelijk: ,,De democratische instellingen moesten in die tragische nacht worden beschermd. Maar dat betekent natuurlijk niet dat de rechtsstaat niet meer geldt. Integendeel, er moet juist institutioneel evenwicht zijn.”
De Belgische minister Didier Reynders zei dat sancties tegen de coupplegers begrijpelijk zijn. Maar herinvoering van de doodstraf in Turkije is voor de EU ,,onaanvaardbaar”. ,,Wij moeten duidelijk uitleggen dat hij niet te ver kan gaan”, betoogde hij maandag.
John Kerry gaf geen commentaar bij aankomst. Erdogan eist de uitlevering van zijn rivaal Fethullah Gülen, die volgens hem achter de staatsgreep zit. Gülen woont in vrijwillige ballingschap in de VS.
ANP/TPO
