Abu Jahjah komt op de buis maar ik zal het missen. Het is zomervakantie dus trek ik erop uit op de motor. Ik ben al aan het pakken, dus misschien ben ik op tijd thuis. Dit jaar maak ik me op voor een rondje Baltische zee, met als hoogtepunten het Cap Arkona-monument en de Wolfsschanze. Voor Scandinavië heb ik nog niets uitgezocht, maar ik houd me aanbevolen. Als ik toch toevallig thuis ben ik heb ik een gemara-chevruta met mijn kameraad Joel. En als dat niet doorgaat lees ik een goed boek. Maar de dag erna zal ik de sociale en andere media opzoeken.
De dieptepunten zullen via de sociale media vast gedeeld worden, dus die pik ik sowieso mee. Ik verwacht geen spannende televisie, geen prikkelende gedachten, geen diepgang of nieuwe inzichten: het wordt een herhaling van het gesprek met Simone van Saarloos, maar dan met meer kijkers en minder eh.. hoogtepunten. Natuurlijk is dit een verkeerde keuze. Althans, voor een goed gesprek. Daar gaat het de VPRO dan ook niet om. De VPRO heeft een lange traditie met het shockeren van mensen. Dat er nu zo veel aandacht is voor deze moderne Phil Bloom is een kolfje naar hun hand. De VPRO wil spraakmakende televisie, en dat hebben ze. Iedereen heeft het erover. Voorspel-, voorstel-, en laakbaar.
Net zo voorspelbaar als het gesprek met Jahjah zal zijn. Ongetwijfeld zal hij zijn antisemitisme verpakken in Israelkritiek en misschien kan hij zelfs een Joodse vriend citeren die het met hem eens is. Voorspelbaar. Of Thomas Erdbrink hem voldoende zal pareren en in een voorkomend geval het gesprek zal stopzetten, betwijfel ik. Daarvoor is de avond te lang. Ik verwacht geen spannende televisie; wel voorspelbare, met voorspelbare reacties voor- en achteraf..
Die reacties komen nu nog vrijwel uitsluitend uit Joodse kring. Federatief Joods Nederland heeft een kort geding aangespannen (of aangekondigd) en TOF (een organisatie waar in de advertentie geen namen aan verbonden worden) protesteert met een grote advertentie. Heel Joods Facebook is boos. Terecht maar nutteloos.
Antisemitisme is immers geen Joods probleem maar een Joodse constante. Zolang er Joden zijn (en zelfs als ze er niet zijn) zullen er antisemieten zijn. En bijna nooit zullen ze Joden haten omdat het Joden zijn, maar altijd omdat ze de waterbronnen vergiftigd hebben, Jezus en christenjongetjes vermoorden, en zomaar in dierenvlees of geslachtsorganen kerven. Of omdat ze voor een eigen land zijn.
Antisemitisme is een maatschappelijk probleem. Een land is niet alleen wat het is, maar ook wat het toelaat (Tucholsky) en maar al te vaak is een graadmeter van hoe men met Joden omgaat, of hoe men met Joden om laat gaan, een lakmoestest van hoe het met overige rechten en vrijheden gesteld is. Ik ben dan ook vooral benieuwd hoe de reguliere pers zal reageren op de uitzending.
Maar: de vraag is wat erger is. Antisemitisme of onverschilligheid. Ik denk dat laatste. En dan zijn er meer zomergasten die ondervraagd kunnen worden. Onder het voorzitterschap van NOVIB van d’Ancona bereikte de steun aan (via ontwikkelingssamenwerkingsgeld) door de Nederlandse overheid gesubsidieerde kritiek op Israël een hoogtepunt, en op de zondag na de aanslagen op Charlie Hebdo en de Hyperchacher vergat onze Minister-President de laatste te noemen.
Niet de teksten van Jahjah, maar de reactie van de journalist en de Nederlandse maatschappij laten zien hoe het met de positie van Joden in Nederland gesteld is.
