Citaatje uit het NRC Handelsblad van gisteren, een van de vele citaten over de verantwoordelijkheid voor de rellen in Londen: “Wie de afgelopen dagen met jongeren sprak, en luisterde naar jeugdwerkers, sociologen en criminologen krijgt een ander beeld. Nu komt aan de oppervlakte wat zij al jaren op straat voelen, in de enorme sociale woningbouwbuurten waar jongeren opgroeien zonder familiestructuur, zonder besef van autoriteit en zonder eerbied voor andermans bezit. Daar is nauwelijks toekomstperspectief, helemaal niet tijdens een economische crisis, als de jeugdwerkloosheid en bezuinigingen op jongerencentra juist deze buurten raken.” Klopt als een bus. Het reltuig heeft inderdaad geen besef van autoriteit en geen eerbied voor andermans bezit. Maar waar alle linkse analisten het keer op keer voor elkaar krijgen de schuld uiteindelijk te leggen bij iedereen die wel gewoon werk en geld heeft, geef ik graag een extra stukje duiding in een geheel andere richting. Want hoe zou het nou toch komen dat die jongeren geen respect voor gezag hebben, schijt hebben aan eigendommen, zelfs hun eigen wijk slopen en lallend met een fles gejatte rosé voor de microfoon beweren dat ze “gewoon doen wat ze willen”? Door de verzorgingsstaat zelf.
Het is de welfare state die deze generatie de afgelopen jaren zo in de watten heeft gelegd dat verdere opvoeding niet noodzakelijk was. Alles werd toch voor ze geregeld. Opleiding en werk is duidelijk geen issue in de welfare state waarin maarliefst 20 procent van de jongeren werkloos is en waar 800.000 jongeren onder de 25 economisch inproductief zijn en nog nooit hebben gewerkt. Terecht, want wat moet je met werk? Wie eenmaal slachtoffer is in de verzorgingsstaat kan op bed gaan liggen wachten tot de overheid de zaak voor elkaar komt breien. Er is absoluut geen enkele reden tot het ontwikkelen van welke verantwoordelijkheid dan ook. Gaat het mis, dan is er een vangnet. Onder dat vangnet hangt nog een vangnet en daaronder hangt nog een vangnet. Geen zorgen, rustig verder slapen.
Gezag
Respect voor gezag? Het “gezag” draagt in Londen vooral fluwelen handschoentjes. De-escalerend politieoptreden is, of beter gezegd was, in Londen (waar de politie net als in Noorwegen zo weinig mogelijk zichtbare wapens draagt omdat dat “alleen maar agressie oproept”, waarvan akte) nog meer beleid dan in Amsterdam of Utrecht. Het feit dat men in Londen waterkanonnen, die tot nu toe alleen werden gebruikt in Noord-Ierland omdat je Ieren wel gewoon mag natspuiten met water, pas mag inzetten na officiele toestemming zegt wel wat over dit simplistische maar naieve en hopeloos achterhaalde geloof in de-escalerend optreden.
(Ondertussen lachen de relschoppers zelf zich de ballen uit hun broek. Er is geen grotere overwinning dan de overwinning op hen die zich alleen nog beroepen op hun “gezag” in tijden waarin duidelijk wordt dat “gezag” eigenlijk nooit heeft bestaan. Wat is er voor reljeugd mooier dan een straat kunnen veroveren op de politie terwijl de hele wereld toekijkt? Wat kan voor de straatcrimineel eigenlijk een nog grotere kick geven dan een elektronicawinkel leegroven terwijl de politie erbij staat de kijken?)
Derde koekje
Maar nu de crisis is gekomen en het einde van de Britse verzorgingsstaat noodzaakt tot hard ingrijpen door 75 procent van de verzorgingstaat in de probleemwijken kapot te bezuinigen, komt het volk in opstand. Zoals verwende kinderen in opstand komen als ze geen derde koekje krijgen. Ze willen hun vangnetten terug en wel onmiddelijk. En trouwens ook hun uitkeringen, buurthuizen, kortingspasjes voor uitkeringsgerechtigden, pooltafels, jongerenhuizen, knuffelpolitie, straathoekmedewerkers en vergoeilijkende geitenwollensokkenideologen. Zij die voorheen zo netjes werden verzorgd met de belofte vanzelf een keer op gelijke voet te komen met de rijken, worden nu ruw gewekt uit hun dogmatische sluimering. Naakt liggen ze op het beregende grijze asfalt van de Londense wijken. Ruw uit de warme armen van de verzorgingsstaat weggerukt, alleen achter gelaten in de onbekende jungle. Ze zijn ontwaakt uit een droom waarin ze nog nooit met de harde realiteit zijn geconfronteerd. Een heerlijke droom die ze zachtjes verdoofd door het onleefbare leven loodste. Er waren nooit zorgen, er was altijd alleen die roes van de verzorging, van het komt toch altijd wel goed. Deze jongeren zijn net zo afhankelijk van de staat als een junk van zijn heroine. Met gelijke afkickverschijnselen.
Woest slaan ze nu om zich heen, gewend als ze zijn hun zin te krijgen. “Waar blijft mijn beloofde verzorging?” Veel anders kunnen ze ook niet. Niets meer dan een baby die uit de baarmoeder wordt weggerukt. Ze hebben nooit geleerd iets op te bouwen. Of verantwoordelijkheid te nemen. Of respect te geven om het dan weer te krijgen. Ze kennen geen nederigheid. Nederig was de overheid toch altijd? Nederig en gedienstig. Vooral gedienstig. De wens van de slachtoffers was een bevel voor de verzorgingsstaat. En wensen maak je het best kenbaar door crimineel en agressief gedrag, dat hebben ze in elk geval goed geleerd.
Cliëntelisme
Deze reljongeren hebben hun verwoestende tactieken niet afgekeken bij de graaiende bankiers, zoals links populistische columnisten beweren. Ze verzetten zich ook niet tegen de klassenongelijkheid, zoals Marxistische academici op oude vertrouwde maar achterhaalde wijze beweren. Dit reltuig doet wat ze is aangeleerd: schoppen en slaan, laten zien hoe enorm slachtoffer ze zich voelen, doorgaan met drammen, net zolang tot ze hun zin krijgen. En die krijg je altijd in een maatschappij die steeds meer lijkt te worden gefundeerd op cliëntelisme en de wet van de zwakste.
