Longread

10 vragen over SIRE en hun recente ‘pornocampagne’

30-04-2014 17:24

Wat is SIRE?

“SIRE is een initiatief vanuit de communicatie- en mediabranche. SIRE maakt al ruim veertig jaar ideele campagnes en wil hiermee bijdragen aan een vitale en betrokken samenleving. SIRE is onafhankelijk en heeft geen banden met de overheid.”

en:

“SIRE wil met haar campagnes mensen in beweging brengen en aanzetten tot nadenken over kwesties die weinig of geen aandacht krijgen maar dit wel verdienen. Wij stellen een thema ook aan de orde om het bespreekbaar te maken in onze samenleving en te agenderen bij burgers, opinieleiders en besluitvormers.”

(Bron.)

Wie zijn de mensen achter SIRE?

Sire bestaat uit een grote groep zogeheten ‘communicatieprofessionals’. CEO’s van reclamebureaus, managers van marketingafdelingen en dit jaar ook de hoofdredacteur van Adformatie, een vakblad voor mensen uit de marketing-, reclame-, en communicatiesector waarin vaak hatelijke, jaloerse kruideniersstukjes worden geschreven over bijvoorbeeld mensen die wél heel veel succes hebben maar niet netjes mee doen met de vele, vaak nogal gelikte en dichtgetikte, regeltjes van reclame, marketing en communicatieland.

 

Hoe weten al deze mensen dan wat goed is voor een ‘vitale en betrokken’ maatschappij?

Hoe weet de Paus wat goed is voor zijn gelovigen? Omdat hij meent het morele gelijk aan zijn kant te hebben (staat zwart op wit in zijn Heilige Boek). Bij de mensen van SIRE is dat niet anders: het staat zwart op wit op een blauwdruk in hun hoofd.

Maar sinds ‘de maatschappij’ niet meer in een overzichtelijk hokje is te vangen en burgers bijvoorbeeld op internet zomaar terugpraten, worden de morele opvattingen van SIRE steeds absurder. Dus probeert SIRE stiekem elke keer een beetje meer achter de voordeur van mensen te kijken en begint het er op te lijken dat SIRE zich wil bemoeien met de wijze waarop mensen hun eigen leven leiden. Dit gebeurde bijvoorbeeld met de campagne ‘Wie is toch die man die op zondag het vlees komt snijden‘ (waaruit ‘vaders’ de conclusie moesten trekken dat ze zich ‘meer met het gezin moesten bemoeien’, want rollenpatronen zijn kennelijk nog heel normaal in Nederland anno 1893). Of zoals nu met de ‘praat met kinderen over porno op internet‘-bangmaakcampagne.

 

Waarom doen de mensen van SIRE dit?

In de eerste plaats omdat SIRE voor al die ‘communicatieprofessionals’ een fijn netwerkdingetje is. Dat is nogal belangrijk in de reclame- en communicatiewereld. Het gaat om prestige en aanzien: wie geen Lampen, Leeuwen, Effies, Spinawards of een van de vele, vele, vele, vele, vele, vele, vele, vele andere WC Eend-onderscheidingen wint telt in reclameland niet mee. Met SIRE meewerken is een ere-baantje, want Enorm Moreel Hoogstaand. Je kunt meewerken aan SIRE dan ook zien als een lidmaatschap van de PvdA of D66: met zo’n lidmaatschapskaart kun je veel sneller op de baantjescarrousel stappen.

In de tweede plaats dient SIRE als een soort van aflaat. Veel mensen in de communicatiesector en reclamewereld doen amoreel (niet te verwarren met immoreel!) werk. Reclame maken voor producten en producten aan de man brengen is moreel gezien natuurlijk volledig leeg. Zielloos. Het enige nut er van is dat je er veel geld mee kunt verdienen (wat heel goed is, ondergetekende raadt dat iedereen aan).

Bovendien geldt: reclame maken is ook altijd mensen ergens in liegen. Ze kopen iets wat ze zonder jou niet hadden gekocht, vaak is dat iets wat ze helemaal niet nodig hebben. Door deel te nemen aan ‘iets goeds voor de samenleving’ kun je voor jezelf het idee creëren dat je toch wat ‘terugdoet voor de samenleving’. In Nederland werkt zoiets extra goed omdat we een politiek-correct domineesland zijn waar ‘goed zijn’ zo ongeveer het hoogst haalbare is. Wat dat ‘goed’ dan precies is bepaalt doorgaans de ‘goede’ elite zelf (zie ook de WC Eend-onderscheidingen).

Je zou het ook makkelijker kunnen samenvatten met: ‘Altruïsme bestaat niet, uiteindelijk gaat goed doen om ordinaire morele zelfbevrediging’.

 

Betalen wij mee aan SIRE?

Nee. SIRE wordt ondersteund door donaties en giften. Bovendien worden alle campagnes gratis gemaakt en krijgen media geen geld om de campagne te plaatsen. SIRE krijgt geen subsidie en is dus politiek geheel onafhankelijk, al lijkt veel van wat ze maken nogal overeen te komen met een linkse en sociaaldemocratische, ideologische, politieke agenda. Dat is toeval, want er zijn geen aanwijzingen dat de politiek zich actief bemoeit met campagnes van SIRE.

 

Waarom bemoeit SIRE  zich nu ineens met porno op internet?

Seksualiteit (en dus porno) is natuurlijk altijd al een maatschappelijk probleem geweest. Vroeger werden daar religies voor uitgevonden zodat de burger via de kerk kon worden onderdrukt. Welke religie je ook kiest, er wordt in die religie altijd extreem spastisch gedaan over seks en seksualiteit. Zaken die je als ‘porno’ zou kunnen bestempelen worden binnen religies doorgaans gezien als allergrootste zonde, en voor die zonde wordt de gelovige eeuwig gestraft.

Sinds mensen steeds minder religieus zijn, en zich dus niet meer laten onderdrukken in de kerk, vinden zelfbenoemde dominees nu dat zij dan maar het volk moeten waarschuwen. SIRE is natuurlijk niets anders dan een kerkgenootschap of een religie: een groep mensen die menen te weten wat goed of kwaad is en zichzelf en hun naasten menen te redden van de zonde door middel van ideologische dogma’s. Er zit verder weinig verschil tussen hel en verdoemenis prediken vanaf een kansel of het volk via gelikte campagnes bewust misleiden en bang maken om zo een dogma te kunnen verkondigen. Alleen op een kansel is de dominee ook letterlijk boven het volk verheven, de mensen van SIRE zijn dat alleen moreel.

 

SIRE lijkt in deze laatste campagne vooral samen te werken met Rutgers WPF. Is dat raar?

Op zich niet. Experts zeggen doorgaans dat Rutgers een goede organisatie is die erg open is over seksualiteit en porno. Maar op het vlak van internetporno lijkt Rutgers wel heel erg door te schieten. De site Uwkindenseks.nl bijvoorbeeld (gemaakt door Rutgers WPF), waar je op terecht komt als je via de site van SIRE naar de campagne gaat, hanteert ronduit middeleeuwse maar hilarische ideeën over porno en de schadelijkheid daarvan. De teksten die op deze site staan kunnen zo één op één worden overgenomen door de EO Visie, Nederlands Dagblad of Ouders Online.

Bovendien lijkt het vooral te gaan om de vermeende ‘vrouwonvriendelijkheid’ en objectificatie van de vrouw in porno. Een stiekeme feministische agenda die er ook maar even wordt doorgedrukt? Een persoonlijke noot van de tekstschrijfster? Aangezien het aan deugdelijke bronnen ontbreekt moeten we dit maar gokken.

Ook kun je vragen stellen bij een zin als: “Liefdevol seksueel gedrag, zoals zoenen, strelen, knuffelen en lieve dingen zeggen, is zeer uitzonderlijk.”
Kennelijk is het aantal te bezoeken pornosites en pornofilms via het IP-adres van Rutgers WPF heel erg beperkt want er zijn genoeg pornofilms waarin ook wordt gezoend en gestreeld (dat laatste zeker). U kunt uw eigen favoriete site of film achterlaten in de comments.

Om nog maar te zwijgen over het feit dat op menig ouderslaapkamer echt wel meer speelt dan ‘knuffelen en liefdevol seksueel gedrag’ alleen. Of zouden ze bij Rutgers WPF nu ineens denken dat je van ‘strelen en lieve dingen zeggen’ zwanger wordt? Al die jaren van seksuele voorlichting helemaal voor niets…

Maar vooral de onderbouwing van de vermeende schadelijkheid van porno voor kinderen rammelt werkelijk aan alle kanten. Er wordt vooral verwezen naar eigen onderzoeken of ‘SIRE-onderzoeken’. Lekker onafhankelijk en betrouwbaar dus. En dat terwijl het wetenschappelijk debat over de vraag of porno al dan niet schadelijk is nog lang niet is bekoeld en er zelfs helemaal geen onderzoek wordt gedaan naar schadelijke effecten van porno bij kinderen. 

 

Is dit eigenlijk nog wel een SIRE-campagne?

SIRE tekent voor de campagne, maar het is niet gek om de vraag te stellen of er niet nog een andere agenda achter zit. Zo liet voormalig SIRE-bestuurslid Marion Koopman (die normaal ‘nooit over porno praat’) dinsdagochtend op Radio 1 al blijken dat ze voor het meewerken aan deze campagne was ‘voorgelicht’ door Justine Pardoen (ze liet heel quasi nonchalant maar exact getimed even deze naam vallen). Deze mevrouw Pardoen is de hoofdredacteur van Ouders Online en maakt zich al jaren hysterisch druk over social media, internet en vrijwel alles wat gewone burgers zomaar als leuk of, godbetert, als genot zouden kunnen beschouwen. Zo is het volgens Justine Pardoen verboden om foto’s van eerstejaars studenten op een site te zetten en het publiek te vragen wie de lekkerste eerstejaars is want ‘vleeskeuring’ en ‘het moet om de inhoud gaan, niet om de buitenkant’.

Ook voor Pardoen (taalkundige, ooit gepromoveerd aan de VU in Nederlandse Taal en Letterkunde, dus van opvoeden of psychologie heeft ze geen relevante wetenschappelijke kennis) zijn onderzoeken en bewijzen lang niet altijd noodzakelijk. Als het zo uitkomt dan is haar eigen mening voldoende om iets een ‘feit’ te noemen. Zo ontdekte ochtendcourant nrc.next al eens dat zij in haar angstaanjaagboekje Focus! Sociale media als grote afleider conclusies trekt die ze in het geheel niet kan onderbouwen. Als Justine Pardoen vindt dat social media schadelijk is voor de schoolprestaties van kinderen en het tijd is voor ouders in paniek dan is dat gewoon zo. Daar is geen onderzoek voor nodig.

Pardoen is overigens ook betrokken bij het NICAM, de niet bepaald onomstreden organisatie die onder andere bepaalt voor welke leeftijd films, series en televisieprogramma’s geschikt zijn (ja, dat bepalen zij van het NICAM wel wanneer uw kind bepaalde dingen mag zien).

Ook het zware leunen van SIRE op Rutgers WPF zou ten minste de wenkbrauwen van journalisten moeten doen fronsen als het gaat over de ‘onafhankelijkheid’ van SIRE. Niet alleen lijkt de directeur van Rutgers WPF, Diande Veldman (die, toevallig of niet, óók afkomstig is uit de marketing- en communicatiewereld, net als de mensen van SIRE), wel heel persoonlijk betrokken bij deze SIRE-campagne (ze haalt zelfs haar zoon er bij, dat zal ‘ie gezien het onderwerp erg leuk vinden), vooral de subsidie die Rutgers WPF van diverse ministeries ontvangt maken deze campagne van SIRE een stuk minder ‘politiek onafhankelijk’.
Zo is de site Uwkindenseks.nl, waar SIRE naar verwijst, onderdeel van een landelijke actie van Rutgers WPF. Deze actie wordt medegefinancierd door het ministerie van VWS en OCW.

Er is natuurlijk niets mis met verwijzen naar een gesubsidieerde site, maar samenwerken met een organisatie die uitgerekend voor dit onderwerp subsidie ontvangt is lastig ‘politiek onafhankelijk’ te noemen. Rutgers WPF ontvangt de subsidie voor een specifieke, door de overheid ondersteunde taak. Deze taak lijkt nu vooral te worden gepropageerd door het ‘onafhankelijke’ SIRE.

 

Waarom krijg SIRE zo veel kritiekloze exposure in de media?

Misschien is dat wel de grootste vraag. Het lijkt haast wel alsof alle media last krijgen van een Pavlov-reflex als ze de naam SIRE horen (want ‘goed voor de samenleving’). Het ANP trok er maandag zelfs meerdere updates voor uit om van deze SIRE-campagne serieus nieuws te maken. Wat vervolgens door veel media klakkeloos werd overgenomen. De bij jongeren populaire site Upcoming.nl plaatste zelfs een nauwelijks van echt te onderscheiden advertorial waarin ouders met verzonnen(!) tweets en statusupdates bang werden gemaakt. En dat terwijl er echt voldoende kritische vragen over SIRE in het algemeen en deze campagne in het bijzonder kunnen worden gesteld. Zeker als blijkt dat een mede door de overheid gefinancierde organisatie als Rutgers WPF er zo intensief bij is betrokken.

Maar zoals het voor de medewerkers van SIRE heel belangrijk is om als Moreel Hoogstaand en Verschillig te worden gezien (wat je in Nederland meestal zo goed als onschendbaar maakt), is het dat voor de media ook. Een onbetaalde campagne van SIRE doorplaatsen kweekt enorm veel goodwill waardoor een medium bijvoorbeeld makkelijker kan roepen er voor ‘Goed Volk’ te zijn.

 

Liggen die media dan te slapen?

Ja, ze liggen te slapen. Dat doen ze sowieso al jaren. Zeker als het om ‘ideeële’ zaken, goede doelen of andere moreel hoogstaande ‘verschillige’ zaken gaat is er bij veel traditionele Nederlandse media al snel geen sprake meer van kritiek. Persberichten van SIRE, het oprichten van een vuurwerkmeldpunt, persberichten over natuur en milieu (‘Weer minder geelgerande kiekendieven geteld’), nieuws van de fietsersbond (‘fietspaden in Nederland te smal’) Het Glazen Huis of persberichten over kunst en cultuur (‘Bekende bestsellerauteur ontroerd door Rijksmuseum’): het wordt al snel ‘nieuws’ waarbij de kritische vragen volledig achterwege blijven.

Wat dat betreft houden veel media nog altijd vast aan een ouderwetse ideologie, een ideologie die ze voorschrijft dat journalisten het volk moeten ‘opvoeden’ en dat bepaalde zaken beter zijn dan andere zaken. Deze ideologie heet: ‘agendajournalistiek’ en is onderdeel van een politiek-journalistiek complex waar de Nederlandse journalistiek al sinds de jaren ’60 vorige eeuw mede door wordt bepaald. En gegijzeld.

Maar ook als de media niet slapen is er alle reden dit soort SIRE-campagnes kritiekloos over te nemen. Het gaat namelijk over ‘porno en internet’. Dat hoef je bij wijze van spreken alleen maar in de kop van je artikel te zetten en het bezoekt loopt binnen. Media zijn nou eenmaal hypeverslaafd, ze willen content want content is geld, en er is niets zo lekker te hypen als ‘porno en internet’.

Bovendien moet je het die mensen van SIRE nageven: ze weten hun product altijd weer goed in de markt te zetten en aan de man te brengen. Dat is dan ook waar ze écht goed in zijn: reclame maken. Het zou dan ook erg fijn zijn als ze gewoon weer dát gingen doen: datgene waar ze wél goed in zijn.

De burger redt het echt zelf wel. Ook zonder drammerige opvoeders. Juist zonder drammerige opvoeders.