De blinkende Maserati scheurt met 160 kilometer per uur soepeltjes langs het trage verkeer. Achter het stuur zit een zwarte jongeman, die hard moet lachen om de politie-Peugeootjes die hem niet kunnen bijhouden. Welke muziek hoort bij dit filmfragment? Jay-Z? Old-school Tupac? Of vintage Public Enemy? Fout. Het is klassiek; een rustig pianostuk van Ludovico Enaudi. Met het klassieke festivalseizoen voor de deur roept dat de vraag op: waarom wordt modern klassiek eigenlijk niet vaker opgevoerd als populaire cultuur?
En klassiek is populair. Het festivalseizoen staat weer voor de deur, met bijvoorbeeld het Grachtenfestival in Amsterdam (meer dan 60.000 bezoekers) en het Festival Classique in Den Haag (jaarlijks rond de 40.000 mensen). En hoe sloten we Bevrijdingsdag af? Met het 5-mei concert. Maar het is altijd oude muziek van dode componisten. Het 5-mei concert had de 9e symfonie van Dvorak, De Nieuwe Wereld. Nieuw in 1893. En de “jongste” componist op het aanstaande Hofvijverconcert is Joseph Cantaloube, geboren in 1879. Hoog tijd dus dat festivals voor klassieke muziek meer moderne klassieke composities uitvoeren.
Ten eerste omdat er meer dan genoeg goede nieuwe klassieke muziek wordt gemaakt. Zoals in die eerder aangehaalde film, de Franse feelgood-hit Intouchables. Geen grijsgedraaide Beethoven of voor de zoveelste keer Bach; Ludovico Enaudi componeerde de muziek speciaal voor de film. Ook een moderne klassieker: Comptine d’un Autre Été. U herkent die melodie als u Amelie door de straten van Montmartre ziet lopen. Klassieke pianomuziek. Die niet eens speciaal voor de film werd gecomponeerd. Dat hoefde ook niet; er is genoeg goed modern klassiek.
Ten tweede is nieuwe muziek hoognodig, want oude muziek trekt oud publiek. Bezoekersaantallen van klassieke festivals zijn nu nog indrukwekkend, maar lopen terug. Dat snapt radiozender ClassicFM, die zich met modern klassiek richt op een jonger publiek. Zoals de filmmuziek van Intouchables. En dat werkt. Inmiddels heeft ClassicFM al bijna net zoveel luisteraars als Radio4. Als die zender al modern klassiek draait, is het ontoegankelijke, experimentele muziek.
En dat is een derde reden om meer modern klassiek op te voeren: toegankelijke moderne klassieke muziek kan het imago van moderne kunst als in zichzelf gekeerde navelstaarderij flink opvijzelen. Laat het grote publiek zien dat schone kunst niet iets van het verleden is, of voor een kleine elite.
Met modern klassiek kunnen de vele klassieke festivals, concerten en herdenkingen weer een groter publiek aanspreken en zo een belangrijkere rol spelen binnen onze maatschappij. Cultuur is immers dat wat een groep bindt. Op dit moment wordt er bijna alleen klassiek uit een verleden opgevoerd. Is onze cultuur dan ook iets van het verleden? Zijn we dus geen groep meer? Vreemd, want klassiek wordt juist vaak opgevoerd bij evenementen van nationaal belang.
Intouchables was een megasucces. Vooral omdat het alle patronen doorbrak. Met het verhaal; rijke blanke heer leert weer van het leven te genieten dankzij zwarte jongeman uit het getto. Maar ook door kalme, moderne klassieke muziek te plaatsen onder een visueel opwindende openingsscene. Daarmee stond de film midden in de maatschappij en voelden mensen zich aangesproken. Laat de organisatoren van klassieke concerten in Nederland daar een voorbeeld aan nemen. Hou op met jaar in jaar uit dezelfde oude muziek op te voeren. Want dan wordt kunst een kunstje. Terwijl cultuur zo’n belangrijk bindmiddel zou kunnen zijn. Het moderne Nederland heeft behoefte aan modern klassiek.
