Ik laat mijn fantasie de vrije loop en spoel de tijd 30 jaar vooruit. Ik loop met mijn toekomstige kleinzoon over de Zuidas en dan vraagt hij mij nog eens te vertellen over de banken van toen. Net zoals ik nu moeite heb om mijn kinderen uit te leggen dat, toen ik klein was, er een draad aan de telefoon zat en dat je met een draaischijf een nummer moest draaien om iemand te bellen, verwacht ik dan ook een dergelijk gesprek met mijn toekomstige kleinzoon.
Hoe maak ik dan mijn toekomstige kleinzoon duidelijk dat je vroeger een rekening aanhield bij een bank en dat daar spaargeld op stond? Hoe leg ik hem uit dat je in een winkel betaalde met een plastic kaartje en met een pincode? Word ik weemoedig aangekeken als ik mijn toekomstige kleinzoon vertel over het aangaan van een lening bij een bank? Of het afsluiten van een hypotheek op mijn huis? Je hoeft geen visionair te zijn om te voorspellen dat de nu gebruikelijke financiële diensten in de toekomst wezenlijk zullen veranderen.
Als je naar de toekomst van de financiële markt kijkt dan bekijkt men die momenteel door de bril van de laatste crisis uit 2008. Veel is erop gericht om een nieuwe crisis te voorkomen. Dat resulteert in een toename van regels en een verhoging van kapitaalseisen bij bestaande financiële instellingen. Maar er is een andere bril nodig om de stap te maken naar de toekomstige veranderingen in de financiële wereld en dat is de bril van de innovatie.
Grote financiële instellingen zijn vanwege de verwevenheid met de economie te groot om te laten vallen bij een volgende crisis. ‘Too big to fail’ dus. De vraagt rijst nu of ze ook ‘too big to innovate’ zijn? Met de uitdagingen om te voldoen aan tal van nieuwe regels en verhoogde kapitaaleisen, is het bij financiële instellingen momenteel niet de meest ideale broedplaats voor vernieuwing.
Uber is de grootse vervoerder zonder eigen vervoermiddelen en AirBnB is de grootste kamerverhuurder zonder vastgoed. Welke les kan men hieruit trekken? Als je de lijn doortrekt dan bestaat de bank van de toekomst misschien uit twee belangrijke onderdelen: een belangrijk IT component en een belangrijk ‘disruptive’ deel.
‘IT’ en ‘disruptive’ zijn dus belangrijke ingrediënten voor de toekomst. Wie komt als winnaar uit de bus in de slag om de financiële instelling van de toekomst? Zijn bestaande financiële instellingen in staat de benodigde draai te maken? Of ontstaan de nieuwe financiële dienstverleners uit de nu nog kleine start-ups met innovatieve nieuwe modellen? Parallel aan hoe Uber en AirBnB is gegaan? Of treden misschien dominante spelers van buiten toe tot de financiële markt, zoals Apple, Google of Facebook? Of dichter bij huis, KPN of Ahold?
Ik kijk in ieder geval uit naar mijn momentje over 30 jaar met mijn toekomstige kleinzoon. En ik ben erg benieuwd welke bedrijven dan op de Zuidas in Amsterdam gevestigd zullen zijn.
