Sinds ik verhuisd ben naar een huis waar mijn brievenbus ver van mijn voordeur vandaan zit, is mijn nieuwsconsumptie jammerlijk veranderd. Voorheen liep ik de trap af, pakte ik de krant van de mat en las ik de krant tijdens mijn ontbijt. Nu pak ik de krant als ik van huis ga en sla ik hem open als ik daar tijd voor heb – en het komt vaak voor dat ik die tijd niet vind of dat ik de krant gewoonweg vergeet. Wat zegt dit over mijn nieuwsconsumptie? Ik ben verdomde lui.
Het lezen van de krant was voor mij een onderdeel van mijn ochtendritueel. Ik hoefde er niet bij na te denken en de krant zorgde ervoor dat ik kon lezen wat ik wilde lezen, maar ook wat ik moest lezen om te weten wat er in de wereld gebeurt en waarom het gebeurt.
De technologische ontwikkelingen hebben ook hun invloed op de media. Mensen lezen nieuws via apps op tablets of smartphones. Nieuws is veelal gratis toegankelijk en de verkoop van kranten stagneert. In plaats van een krant door te worstelen kan ik nu mijn eigen nieuws samenstellen. Maar wacht even, ik was lui! Ik bekijk meerdere malen per dag mijn nieuws apps op mijn telefoon, maar de achtergrondverhalen, die ik voorheen uit de krant haalde lees ik slechts zeer sporadisch. Voornamelijk omdat de meeste nieuwsapplicaties geen achtergrondverhalen bieden, maar ook omdat ik ze niet aangeboden krijg op de manier waarom mijn dagelijkse krant dat deed.
Maar het bleef niet bij applicaties. Verscheidene, vernieuwende journalistieke ondernemingen schoten als paddenstoelen uit de grond. Eind april is daar nog een aan toegevoegd: Blendle. Een platform dat eigenlijk niets anders doet dan andere journalistieke platforms verenigen. Tegen betaling kan je hier losse artikelen kopen. Het idee is dat je niet meer gebonden bent aan een krant en niet een krant hoeft door te worstelen om de artikelen te vinden die je wilt lezen. De journalistiek verandert met dit initiatief niet op inhoudelijke wijze, maar de manier op journalistieke producties aan de man te brengen. Dat, samen met het feit dat je per artikel betaalt en zelfs je geld terug kan krijgen wanneer je een artikel echt niks vindt, is vernieuwend toe noemen. Blendle tracht een oplossing te bieden voor de digitalisering van nieuwsmedia, maar slagen ze daarin?
De kranten zien een sterke terugloop in het aantal abonnees. Wellicht dat de kranten zich nu meer gaan richten op het winnen van lezers via Blendle en dat ze zich dus richten op een algemenere markt, waarmee ze hun eigen identiteit vergooien. Het is juist die eigen identiteit die bij mijn behoefte als nieuwsconsument past. Zelf op zoek gaan naar de dingen die je wil lezen is tot daar aan toe, maar dat wat ik niet in eerste instantie wil lezen is misschien zelfs belangrijker.
“Een krant is alsof UPC elke dag een dvd in je brievenbus gooit met zomaar een televisieprogramma”, dat heeft Marten Blankesteijn, bedenker van Blendle gezegd. Het verschil met een abonnement op een krant is dat je bewust kiest om elke dag een krant te hebben. De vergelijking met UPC is daarom op zijn zachtst gezegd scheef te noemen.
De journalistiek heeft een taak, namelijk om de wereld te duiden; om het volk te vertellen wat er in de wereld gebeurt en waarom. Een krant biedt mij artikelen die ik in eerste instantie niet zou lezen, maar die wel degelijk van belang zijn voor mijn begrip van de wereld. Ik vertrouw op de journalisten dat zij beter weten dan ikzelf wat belangrijk is voor mij om te weten van deze wereld. Blendle gaat ervan uit dat de consument zelf zijn nieuws kan samenstellen en geeft daarmee de journalistieke taak uit handen. Blendle deconstrueert de krant volledig en ziet daarbij over het hoofd dat een krant een eenheid is en niet een platform van allerhande losse artikelen.
Bovendien wordt de kwaliteitsjournalistiek vele malen duurder. Mijn abonnement op de Volkskrant kost circa 15 euro per maand. De top drie van artikelen uit de Volkskrant van vandaag bestaat uit artikelen die elk 25 cent kosten. Als ik per dag ongeveer zes artikelen zou lezen en in het weekend tien, dan kost mij dat tien euro per week en dus veertig euro per maand. De uitgevers krijgen zeventig procent van het bedrag terug. Als ik via Blendle mijn artikelen koop, verdient de krant er dus 28 euro aan in plaats van 15. Het enige wat ik daarvoor terugkrijg is dat ik ook artikelen uit andere kranten kan lezen. Naast het feit dat ik meer geld kwijt ben via Blendle, ben ik ook nog meer tijd kwijt met mijn nieuwsconsumptie, omdat ik per dag zelf mijn nieuwspakket moet samenstellen.
Wat betreft hun verdienmodel is Blendle vernieuwend, maar een toegevoegde waarde voor de journalistiek heeft Blendle zeker niet. Waar kunnen bijvoorbeeld de freelancers hun product kwijt? Houdt Blendle de vernieuwing van de journalistiek niet juist tegen, door een extra publicatieplatform te bieden aan de uitgevende instanties? Kan Blendle die taak niet overnemen door stukken te publiceren van journalisten die niet aan een bepaald medium gebonden zijn?
Als Blende een steentje wil bijdragen aan een gezonde toekomst van de journalistiek, dan is er nog heel wat schaaf en schuurwerk vereist. De vraag is of de makers en uitgevers dit winstmakende concept willen aanpassen. Over enkele jaren zullen de kranten in hun huidige vorm verdwijnen en zal de freelancende journalist belangrijker zijn dan ooit. Waarom anticipeert Blendle hier niet op? Mijn advies aan hen luidt dan ook als volgt: denk op de langere termijn en ga voor het hogere doel. Help de journalist!
