Maandagmiddag werd het Sinterklaascadeau van GeenPeil gepresenteerd. Het bleek een afgestoft idee uit 2007 nadat zij erachter kwamen dat ze boot hadden gemist en oude partners concrete partijen hadden opgezet om problemen aan te pakken. Nu er met allerhande nieuwe partijen steeds meer wat te kiezen valt, kon GeenStijl geen kant (PVV) meer kiezen en zagen zij zich genoodzaakt zich tegen iedereen uit te spreken.
Bart Nijman zei eerder tegen RTL Nieuws: “Ik heb iets tegen journalisten die de politiek ingaan”.
Bas Paternotte (zondagscolumnist GeenStijl) schreef zondag: “Journalisten die overstappen naar het pluche (of naar de pluche-ondersteunende afdelingen voorlichting) zijn in mijn boekje toch een soort verraders.”
Toch leek Bart Nijman (voorzitter GeenPeil) columnist Jan Dijkgraaf neer te zetten als lijsttrekken GeenPeil. Doch vergis u niet: hij wordt heus geen politicus hoor – hij neemt enkel plaats in de Tweede Kamer. Revolutionair! Hij neemt afstand van de samenleving om politiek kritisch te aanschouwen en onderzoeken, om een buikspreekpop te worden die de stemmen die hij opgedrongen krijgt niet meer kan beoordelen; hij wordt een levend stemkastje.
Wat een opoffering van deze man, en dat allemaal voor de goede zaak: directe democratie. Zij schetsen echter wel een zeer beperkte opvatting van directe democratie en volksinspraak.
Volksinspraak is niet enkel zeggen waar je het mee eens en oneens bent. De vraag en het onderwerp van het referendum moet immers eerst geformuleerd worden. Daarna kan men zeggen: nee, ik wil liever deze kant op. Of ja, mits wij het op deze wijze aanpakken. Elke vorm van amendement wordt echter door hen uitgesloten, waardoor iedere zin uit een initiatief wordt teruggebracht tot een breekpunt. Dit heeft dan ook weinig met politiek te maken: zij worden nee-roepende stuurlui aan wal.
Jan Dijkgraaf gaat iedere week uit tientallen voorstellen de belangrijkste filteren, waar de stuurlui zich dan over mogen uitlaten met een ja of nee – zonder aan het debat deel te nemen. U mag vast een middag vrij nemen. GeenPeil geeft hier blijk geen benul te hebben van het fungeren (en daarmee ook van de tekortkomingen) van het hedendaags politiek bestel. De problemen die zij aanstippen zijn in beginsel (vaak) valide, de oplossing is echter (totaal) ondoordacht. Zij zien problemen in een systeem van representatieve democratie, maar komen met een systeem dat hier direct mee in verband staat. Zoals Thierry Baudet op TPO de illusie al eens temperde: “Alleen maar afwachten waar de politiek mee komt en dan JA of NEE zeggen: daar gaan we de noodzakelijke veranderingen niet mee realiseren.”
Hier zit dan ook de grote zwakte van het hele plan. Bij een enorm succes zal er een groot deel van de Kamerleden in de Tweede Kamer zitten die (naar eigen zeggen) geen politici zijn, geen debatten voeren en tevens geen interrupties plegen. Zij komen niet met plannen en zullen wachten op de plannen van de oude klassieke partijen (die heus hetzelfde klinken als voorheen) waar dan mee in- of tegengestemd kan worden. Is er géén eclatant succes, dan zitten er een paar niet ter zake doende GeenPeilers die geen invloed kunnen uitoefenen op de plannen, en waarvan de voor- of tegenstem geen zoden aan de dijk zet om de burger tevreden te stellen.
Oftewel: dit plan sloopt zichzelf wanneer het groot wordt en wanneer het klein blijft gebeurt er niets. De partij en zijn aanhangers zullen altijd een stap achterblijven en het is moeilijk voorstelbaar dat dit bevredigend werkt. GeenPeil zal wellicht niet zichzelf en hun eigen belangen dienen, maar u ook niet.
Een al opgezet onlinesysteem (bijvoorbeeld zoals Forum voor Democratie heeft) waarmee voorstellen en initiatieven opgezet kunnen worden door burgers die vervolgens door een partij naar voren worden gebracht lijkt mij juist antwoord bieden op de vraag om directe democratie.
