Het is jullie misschien ook opgevallen. Waar de dagelijkse Arnon Grunberg-voetnootjes in de Krant van Duimzuigend Nederland (Volkskrant) in het verleden nog wel eens stilistisch slagkrachtig waren – een knipoog hier, een speldenprik daar – zijn ze tegenwoordig in niets te onderscheiden van een gemiddelde strafopstel voor pretvak maatschappijleer. De grunbergiaanse gevatheid van weleer lijkt te hebben plaatsgemaakt voor een doorzichtig soort gekunsteldheid die doet denken aan een zwakbegaafde Noam Chomsky op een bedje van Rutger Bregman, het geheel gelardeerd met een merkwaardige mix van David van Reybrouck en Anja Meulenbelt.
Ik heb gekeken en vergeleken, gewikt en gewogen, en kan maar twee dingen bedenken: ofwel Grunberg is jammerlijk aangetast door een progressieve aanrot van de cerebrale cortex waar niemand hem op attent maakt uit angst voor, zeg, literaire ballingschap- of hij heeft iemand de exclusieve volmacht gegeven om hem de alleszins voorstelbare sleur van dagelijkse stukjesschrijverij uit handen te nemen (hetgeen hem overigens hartstikke is gegund hoor, daar hoor je mij niet over).
Hoewel de aanrothypothese op het oog nogal onwaarschijnlijk lijkt, is er wel degelijk een precedent in de vaderlandse letteren. Dat precedent heet Ilja Leonard Pfeiffer. Die heeft er ook een handje van om zijn stilistische talenten uit te ruilen voor een deugcertificaat telkens wanneer hij voor de NRC in de pen klimt. En de onvermijdelijke oogst van deugen is nu eenmaal dat de lach als eerste sneuvelt en een en ander ten koste gaat van het lekker weglees-gehalte van de geproduceerde tekst.
Er is echter een probleem. Zulks wordt gelogenstraft door het feit dat Grunberg ondertussen ook gewoon boeken schrijft en die zijn heus allemaal zo slecht nog niet. Hoe dus is het dan mogelijk dat de dagelijkse voetnootjes lijken te zijn vervaardigd door een ongeïnformeerde puistenkop met onrustige hormoonspiegel die hem hindert in de formulering?
“Once you eliminate the impossible, whatever remains, no matter how improbable, must be the truth“, liet Arthur Conan Doyle zijn Sherlock Holmes verklaren- maar ja, Conan Doyle zwoor ook bij de echtheid van elfjes, dus ik zou zeggen: voor wat het waard is. Maar staat u mij een gedachte-experiment toe. Het is bijna weekend, dus what the hell.
Het vermoeden bekruipt mij dát of een of andere geëngageerde bakvis met subklinische literaire pretenties de zaken waarneemt voor Grunberg. En er staat mij maar één zo’n bakvis voor de geest. Het kan gewoon niet anders of Aafke Romeijn is de eigenlijk auteur van de voetnootjes die dagelijks onder de naam Arnon Grunberg verschijnen in de Krant van Duimzuigend Nederland.
Ongetwijfeld het gevolg van en of andere geheime uitruil waarbij de young talent een unieke kans heeft gekregen om zich te oefenen in een zekere vingervlugheid bij het vervaardigen van opiniërend getinte stukjes (met overzichtelijke omvang), waardoor de grote meester zich volledig aan zijn onsterfelijke sleutelroman kan wijden. Ik zou zeggen: houd dit in gedachten als je vanavond NPO 2 gaat kijken, waarin ons aller Aafke zal strijden om de titel van Slimste Mens. Als mijn hypothese klopt, heeft ze die titel nu al ruim verdiend.
