Afgelopen vrijdag werd Jean-Claude Juncker voorgedragen als voorzitter van de nieuwe Europese Commissie. Het is een invloedrijke baan: alleen de Europese Commissie mag nieuwe Europese beleidsvoorstellen doen. Iedereen die bang is dat soevereiniteit van Nederland weglekt naar Europa moet onder meer naar de Europese Commissie kijken.
Waarom eigenlijk Juncker? In het verdrag van Lissabon is geregeld dat er bij de benoeming van de Commissie-voorzitter rekening wordt gehouden met de uitslag van de Europese verkiezingen. Europese partijen kwamen met kandidaten en spraken onderling af de kandidaat van de grootste partij te steunen. Dat werd Juncker, de kandidaat van de Europese christendemocraten.
Dit is een typisch voorbeeld van wat het Europees Parlement al decennia doet: haar macht op informele wijze vergroten. Nergens staat dat de bovenstaande werkwijze verplichtend is: het is een bedenksel van het Europees Parlement. Ze stemt elke andere voorzitter weg en creëert daarmee een nieuw feit: dat Europarlementariërs voortaan de Commissievoorzitter aanwijzen.
Pro-Europese politici noemen dit: ‘meer democratie in Europa’. Vroeger zou Juncker in achterkamertjes gekozen worden en nu gebeurt dat door gekozen volksvertegenwoordigers. De suggestie is dat burgers nu meer te zeggen hebben, maar dat is niet zo. Want als burgers invloed krijgen, moeten Europarlementariërs zich naar diezelfde burgers verantwoorden over hun keuze voor of tegen Juncker. Dan kunnen burgers hen daar in 2019 op afrekenen.
Wat schetst onze verbazing? Kijkt u even welke mening de partijen in het Europees Parlement hebben over Juncker: CDA, PvdA, VVD, D66, GroenLinks, SP, ChristenUnie-SGP, PVV en PvdD. Negen partijen leveren maar drie meningen op. Er is een stukje van Bas Eickhout met de inhoudsloze redenatie dat GroenLinks Juncker steunt omdat de afgesproken procedure is gevolgd. Dennis de Jong (SP) schreef weken geleden min of meer dat hij Juncker niet wil. Alleen ChristenUnie-SGP komt met een actueel en inhoudelijk beredeneerd oordeel.
De vraag aan Bas Eickhout van GroenLinks is: stel dat een meerderheid van de Europeanen voor de mislukte club van Geert Wilders had gekozen. Zou GroenLinks dan eveneens op procedurele gronden en zonder enige inhoudelijke argumentatie instemmen met de voordracht van Wilders als voorzitter van de Europese Commissie?
Welkom in de democratie van het Europees Parlement. Er is veel PR om te laten zien hoe serieus men de burger neemt. Maar eigenlijk wordt alles in het werk gesteld om de eigen macht te vergroten en daar heeft men dan ook nog een mooi excuus voor: de democratie.
Bij de stemming in het Europees Parlement over Juncker geeft iedere Europarlementariër een oordeel. Wat is het oordeel van de Nederlandse Europarlementariërs en wat is hun inhoudelijke redenering voor of tegen Juncker? Laat me raden: behalve Europa-kritische fracties als ChristenUnie-SGP en SP, laten de meeste Europarlementariërs de gifbeker der publieke verantwoording aan zich voorbij gaan. Zelfs het CDA, waar men het kennelijk niet kan opbrengen een juichend stuk over de eigen kandidaat te schrijven.
Dus Europarlementariërs: neem democratie eens serieus en breid niet alleen uw macht uit, maar verantwoord ook eens de belangrijkste keuze die u deze vijf jaar maakt. Waarom is Juncker wel of niet geschikt? Het woord is als eerste aan Bas Eickhout.
Chris Aalberts is auteur van: Kunnen burgers Europa van koers laten veranderen?
