Deze week waren er in Brussel allerlei hoorzittingen van de fracties uit het Europees Parlement met de nieuw te kiezen commissievoorzitter Jean-Claude Juncker. Hij ging braaf allerlei partijen af, beantwoordde allerlei vragen en de fracties kwamen vervolgens met wat kritische persberichten. Het is een typisch gevalletje: ‘zij dronken een glas en deden een plas, en alles bleef zoals het was’.
Juncker is voorgedragen door de Europese Raad en moet door het Europees Parlement worden goedgekeurd. Het Europees Parlement heeft de verkiezing van de voorzitter van de Europese Commissie naar zich toegetrokken en wil alleen de kandidaat van de grootste partij in het Europees Parlement steunen. Zo wordt het Europees Parlement immers steeds belangrijker.
Jean-Claude Juncker is die kandidaat. Er is geen enkele kans dat het Europees Parlement Juncker alsnog afwijst. Dat zou immers betekenen dat ze van de zelf bedachte procedure afstapt en macht verliest. In de praktijk is de benoeming slechts afhankelijk van twee fracties: de christendemocraten en de sociaaldemocraten, want die hebben samen een meerderheid.
Deze twee fracties hebben een deal gesloten: de sociaaldemocraten steunen christendemocraat Juncker als voorzitter van de Europese Commissie en de christendemocraten steunen sociaaldemocraat Martin Schulz als voorzitter van het Europees Parlement. De christendemocraten hebben zich aan hun belofte gehouden. De sociaaldemocraten zullen dat ook doen.
De andere fracties in het Europees Parlement kunnen kritische vragen stellen tot ze een ons wegen: Juncker wordt de nieuwe voorzitter. Allerlei hoorzittingen moeten suggereren dat Juncker het vertrouwen van het Europees Parlement moet winnen, maar niets is minder waar. Hij heeft de steun van de andere fracties helemaal niet nodig en de deal ligt er al. De hoorzittingen zijn toneelstukjes.
Veel gedoe dus om niks. In het altijd transparante Europa geven de Europese sociaaldemocraten vanzelfsprekend hun werkwijze niet toe. Want hoe luidt het persbericht van de S&D-fractie (met o.a. de PvdA) over de hoorzitting met Juncker?
“Commenting on the hearing, S&D president Gianni Pittella, said: “A positive and useful but not yet fully satisfactory meeting. The negotiations are still far from finished. I want to thank Mr Juncker for his time and for his sincere answers to the questions we raised during the debate. We found common ground in our discussions, but now words must be translated into concrete proposals for action. (…) Negotiations have just started. We won’t stop here. The S&D Group’s final decision on whether to support Juncker has not yet been taken.”
Inhoudelijk doen de sociaaldemocraten alsof ze Juncker misschien niet steunen omdat hij niet voldoende ambities heeft om het Europese vluchtelingenprobleem op te lossen en niet voldoende inzet toont op buitenlands terrein. Maar bij nadere beschouwing denken de Europese sociaaldemocraten (immigratie, buitenland) en de Europese christendemocraten (immigratie, buitenland) grotendeels hetzelfde over deze thema’s. De eurofiele Juncker hoeft dus geen enkele echte toezegging te doen.
Of dit soort eurofiel beleid er ooit komt, hangt vooral af van de Europese Raad, of in gewoon Nederlands: de lidstaten. De eurofiele meerderheid in het Europees Parlement wil deze maatregelen toch wel. Juncker kan dus met allerlei eurofiele intenties komen die in de praktijk niets waard blijken te zijn omdat de lidstaten hem tegenhouden. Het is zo dus nòg makkelijker toezeggingen doen aan het Europees Parlement.
Het wordt echt spannend, die stemming over Juncker aanstaande dinsdag in Straatsburg. Want is er een kans dat PvdA-ers Paul Tang, Agnes Jongerius en Kati Piri tegen Juncker stemmen?
Chris Aalberts is auteur van Achter de PVV: waarom burgers op Geert Wilders stemmen.
