Talloze rapporten zijn er gepubliceerd over – veelal Marokkaanse – jeugdoverlast. Ellenlange discussies hebben we er in de Tweede Kamer over gevoerd, als er op het AA-plein werd gevochten, als er in de bus in Gouda werd bedreigd of als Marokkaanse jochies weer eens op indringende wijze via YouTube hun stuitende wangedrag wereldkundig hadden gemaakt. En ondanks al die informatie en debat, of misschien wel juist daardoor, kreeg ik niet het idee dat ik het echt snapte. En dus klopte ik aan bij Stichting Aanpak Overlast Amsterdam, die al enige jaren met straatcoaches en gezinsbezoekers de overlast te lijf gaat. Dat werk kon me dichter op het probleem brengen dan ik ooit kon komen via de beleidsstukken, zo meende ik. En dat was ook zo. Een jaar later, na tientallen huisbezoeken en vele avonden en nachten als straatcoach, maak ik de balans op.
Straatcoach
Aldus PvdA-Kamerlid Diederik Samsom. Het afgelopen jaar was hij straatcoach in Amsterdam. Zijn doel was het probleem van de Marokkaanse overlastjeugd van dichtbij te ervaren en zo een beter beeld te krijgen van de oplossingen. Zijn verhaal is interessant, vooral als we het in de context plaatsen van de vele traditionele PvdA-stemmers die tegenwoordig op de PVV stemmen. Veel voormalige PvdA-stemmers kregen jarenlang geen gehoor bij hun partij als zij klaagden over Marokkaanse hangjeugd. Zij liepen over naar Wilders.
Wat zullen deze burgers denken van de actie van Samsom? Elsevier stelde dat Samsom een ontdekking heeft gedaan die bij heel veel mensen al heel lang bekend was: dat sommige Marokkaanse jongeren in deze wijken echt een probleem zijn. De oplossingen van Samsom zijn al even weinig verrassend: instanties werken langs elkaar heen en zijn te bureaucratisch. In plaats daarvan moet er eerder en harder opgetreden worden op straat, moet er meer controle en correctie zijn en zo kunnen jongeren op het rechte pad worden gehouden.
PVV versus PvdA
Waar kennen we die oplossingen van? Juist: het is de nette, beschaafde variant van Wilders, die inhoudelijk nauwelijks iets anders bepleit. Het verschil is vooral dat Wilders grovere bewoordingen gebruikt en er maatregelen aan koppelt zoals het uitzetten van deze jongeren, terwijl iedereen weet dat dit nooit zal gebeuren. Als we dan in herinnering roepen dat PVV-stemmers het regelmatig oneens zijn met allerlei extreme voorstellen van Wilders, zou deze PvdA-koerswijziging er dan toe leiden dat de PVV-stemmers terugkeren naar het sociaaldemocratische nest?
Samsom vroeg zich bij Pauw & Witteman af waarom wij het zo indringend vinden als je de overlast voor je deur ziet gebeuren: “dat vind ik wel een intrigerende vraag”. In de studio lacht een Marokkaanse jongen om Samsoms verhaal over Marokkanen die zich misdragen. Hij vertelt vervolgens dat het allemaal aan de bezuinigingen op de buurthuizen ligt. Samsom spreekt hem niet tegen. En Samsom weet tenslotte te melden dat iedereen elkaars kinderen meer moet gaan aanspreken, daarmee suggererend dat bewoners van oude wijken onvoldoende lef hebben dit te doen.
Wat gek toch dat die PVV-stemmers er niet over piekeren terug te keren naar de PvdA.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie en bereidt een boek voor over de achterban van de PVV.