Er kan van alles beredeneerd worden over het ontstaan van het IS(IS) kalifaat in Syrië en Irak, maar ik denk dat het een blijvertje is.Natuurlijk kan het waar zijn wat voormalige Amerikaanse spion en klokkenluider Edward Snowden beweert, namelijk dat Britse en Amerikaanse veiligheidsdiensten in samenwerking met de Israëlische Mossad de staat gecreëerd hebben en dat de nieuwe kalief, Ibrahim, door hen getraind zou zijn. Idee was dat door de stichting van een dergelijke, enigszins levensvatbare staat, islamitische terroristen aller landen zich naar de islamitische heilstaat zouden spoeden om haar nader vorm te geven. Het gebied dat volledig door land omgeven is, is relatief gemakkelijk te controleren en zo zou er als het ware een grote kolonie of noem het gevangenis ontstaan van al het islamitisch religieuze geboefte. Dat zou dan in het voordeel van alle partijen, in het bijzonder van Israël zijn.
Nu sluit ik geen enkele mogelijkheid uit in het wispelturige Midden-Oosten, maar deze analyse grenst wel heel erg aan de wereld van de fantasie. In de eerste plaats zal het kalifaat, gesteund als het wordt door –individuele- Arabische financiers, ook in staat zijn raketten te verwerven die ze om het even richting elke Arabische of Israëlische stad zouden kunnen sturen. Bovendien is het onzinnig te geloven dat Hamas dat het Israël nu zo moeilijk maakt, haar hoofdkwartier naar Mosul zou verplaatsen. Hamas is immers prettig dichtbij de vijand en kan zo veel gemakkelijker toeslaan.
Toch is het kalifaat in zekere zin wel dankzij de westerse inlichtingendiensten ontstaan (en niet dankzij de Mossad). Immers, de Verenigde Staten, eertijds grootmacht van de wereld en zelfbenoemd maar ook als zodanig beschouwd verdediger van menselijke waarden, is moe, en heeft geen zin meer in te grijpen, laat staan troepen te sturen. De Amerikaanse soldaten zijn koud weg uit Irak en straks uit Afghanistan en het failliet van de Amerikaanse politiek tekent zich af: haar missies hebben hopeloos gefaald alhoewel ik Afghanistan nog niet wil afschrijven.
De Russen en Chinezen, de twee andere grootmachten, zijn mordicus tegen elke vorm van ingrijpen in de wereld. En Europa? Europa stelt militair strategisch niets voor, de retoriek van met name de Fransen ten spijt.
Dus de wereld is weer overgeleverd aan het vrije spel van lokale krachten, vooral in het Midden-Oosten.
ISIS is brutaal, trok zich niets aan van alle islamitische wetgeleerden als Qaradawi en al Maqdisi die allerlei voorwaarden hadden bedacht voor het oprichten van het kalifaat. Abu Bakr al Baghdadi, alias kalief Ibrahim, deed het gewoon en met groot succes.
De Islamic State is geen eendagsvlieg, is geen ongeordend zootje idealisten dat wel kan vechten maar niet kan besturen. Dat laatste lijkt ze namelijk best goed te kunnen.
Zo werd bij de bezetting van de stad Mosul een document verspreid met daarop ‘tien geboden’ waaraan de bewoners zich moesten houden (regel 10: ‘Vrouwen, ga alleen naar buiten als dat nodig is’). Er was goed over nagedacht en ISIS beschikte blijkbaar over de techniek om het document te verspreiden.
Verder heeft ISIS inmiddels een ware glossy DABIQ op de markt gebracht die ook op internet te downloaden valt. Hij valt nauwelijks op tussen de LINDA en de MAARTEN en de MARTIJN in de schoonheidssalons in het Gooi of in Amsterdam-Zuid. Maar de inhoud is gruwelijk met foto’s van verminkte lijken en als je de tekst kunt lezen, het is Arabisch, dan lees je alles over de ideale islamitische heilstaat waarin de Sharia heerst. Arme vrouwen en arme christenen! Sowieso is ISIS een kei in het verspreiden van haar boodschap middels Facebook, Twitter en YouTube.
Want de christenen is, conform de ISIS interpretatie van de sharia te verstaan gegeven zich ofwel te bekeren tot de islam, ofwel 50% van hun inkomen aan de beweging te doneren of anders het zwaard. Als je betaalt in de hoop te overleven, dan lever je je in feite uit en word je uiteindelijk helemaal kaal geplukt. Bovendien heeft ISIS inmiddels minstens een kerk in Mosul in brand gezet. Bijna alle christenen zijn de stad waar ze bijna vanaf het ontstaan van het christendom woonden, ontvlucht.
Maar wat nog wel het meest schokkende is, is het ‘jaarverslag’ van ISIS dat gewoon te downloaden valt en waarin ze aangeeft waar ze, in dit geval in 1434/2013, militair-strategisch toegeslagen heeft, waar ze aanslagen gepleegd heeft, hoeveel moorden ze heeft gepleegd. Het is van een gekmakende absurditeit.
Natuurlijk, er zijn analyses die stellen dat ISIS het financieel niet lang volhoudt, hoewel de beweging, mede dankzij het beroven van banken in de veroverde steden, nu goed in de slappe was zit en de ambtenaren in Mosul meer betaalt dan de Iraakse regering van al premier Maliki ooit deed. Natuurlijk, op een gegeven moment is dat geld op, maar ISIS verdient ook door het smokkelen van kostbare antiquiteiten, ook al mag de beweging erom bekend staan in hun ogen blasfemische heiligdommen te vernietigen. Bovendien blijven de obscure geldschieters ongetwijfeld fondsen fourneren.
De grootmachten doen niets. Turkije beweegt niet; het zou zich maar in een wespennest begeven. Het Irak van al Maliki is onmachtig met een onwillig leger. Iran vindt het wel best zo: het heeft nu definitief veel invloed op de sjiietische rompstaat van al Maliki en kijkt met pretogen toe hoe ISIS ook een bedreiging kan vormen voor één van haar nieuwe buurstaten Saoedi-Arabië, Irans aartsvijand. De Koerden grijpen hun kans en stabiliseren hun eigen gebied en kijken wel uit op te treden tegen ISIS.
Zo is het monster dat ISIS heet gecreëerd door heel veel partijen en zal het voor heel wat –meer- onheil gaan zorgen in het Midden-Oosten en ook in het westen. Hoe machtiger ISIS zich namelijk waant hoe brutaler het kalifaat zal handelen, ook bij ons.
