Emmanuel Macron, 7 mei gekozen en 14 mei beëdigd tot president van Frankrijk, presenteerde zichzelf als kandidaat voor vernieuwing en verandering. Er zijn echter aanwijzingen dat hij minder origineel is dan hij zich voordoet.
Op de avond van zijn verkiezing liep hij langzaam, vier minuten lang, over een podium voor hij een plein vol aanhangers toesprak, terwijl de Europese hymne speelde. De volgende dag toonde het Belgische VTM-journaal een fragment, waarbij links van het scherm Macron te zien was en rechts François Mitterand, van 1981 tot 1995 president van Frankrijk. De laatste had eveneens de Europese hymne laten spelen, op de avond van zijn presidentsbeëdiging, terwijl hij door het Pantheon liep.
VTM is een commerciële omroep. Hun collega’s van de Vlaamse publieke omroep suggereerden echter eveneens dat Macron traditioneler is dan doorgaans aangenomen wordt. Volgens een analyse die journalist Rony Van Gastel 10 mei 2017 publiceerde op de nieuwssite van de Vlaamse publieke omroep VRT kreeg Macron een aanzienlijk deel van het geld voor zijn verkiezingscampagne van rijke geldschieters.
Vier dagen eerder schreef hij al dat Macron de kunst had afgekeken van eerder presidentskandidaten. Zijn verkiezingscampagne vertoonde opvallend veel overeenkomsten met die van Ségolène Royal, die in 2006 onverwachts de door de Parti Socialiste beoogde kandidaten versloeg in de voorronden en zo in 2007 de socialistische presidentskandidaat werd. Hierbij maakte zij dankbaar gebruik van het toen nog nieuwe medium internet om overal in Frankrijk lokale groepen te activeren. Hiervoor riep zij een beweging in het leven, Desirs d’Avenir, en presenteerde zij zich als iemand die luisterde naar mensen, niet als een klassiek politicus. Eén van haar toenmalige aanhangers was de jonge Macron.
In datzelfde artikel werd uiteengezet dat Macron en de zojuist afgetreden president François Hollande binnen de PS altijd in dezelfde kringen verkeerd hebben. Macron had niet eerst ontslag genomen uit de regering van Hollande, maar begon zijn beweging En Marche (een Duitse verslaggever merkte 7 mei 2017 op in het ARD-programma Europamagazin dat deze beweging dezelfde initialen had als de oprichter) terwijl hij nog minister was. Politiek gezien een vorm van vadermoord. De auteur durfde niet zover te gaan om te stellen dat het hier een meesterzet betrof van Hollande om een geestverwant als opvolger in het Élysée te krijgen, maar houdt het op machiavellistisch inslikken van trots. Iets wat Hollande wel erg makkelijk afgegaan lijkt te zijn.
Een groot verschil tussen Nederland en België is dat België cultureel, economisch en soms ook politiek sterk beïnvloed werd en wordt door Frankrijk. Belgische media besteden vaker aandacht aan Frankrijk dan Nederlandse. Belgische journalisten lijken beter op de hoogte van Franse verwikkelingen dan hun Nederlandse collega’s. Is het mogelijk dat zij aangaande Frankrijk dingen eerder (door)zien?
NRC Handelsblad schreef 2 december 2016 op de voorpagina dat Macron de oogappel was van Hollande en dat toenmalig PS-premier Manuel Valls, die in januari de presidentiële voorverkiezingen van zijn partij verloor, door veel partijgenoten als te autoritair ervaren werd. Binnen of buiten de PS, de nieuwe president werd degene die Hollande anders ook wel als opvolger aangewezen zou hebben. ‘Plus ça change, plus c’est la même chose’.
Mocht Macron zijn retoriek afgekeken hebben van Royal, dan heeft zij op haar beurt ook iemand geïmiteerd. In de jaren tachtig zette de populaire politicus Raymond Barré zich maar al te graag tegen ‘de politieke klasse’. Hij verzette zich tegen mensen die hem ‘in een partij wilden onderbrengen’. Zijn partijloosheid weerhield hem er niet van om van 1976 tot 1981 premier te zijn onder president Valérie Giscard d’ Estaing of om in de jaren tachtig veel aanhangers te hebben binnen de centrumrechtse partij UDF. Op zijn beurt had Barré de gewoonte om af te geven op politici ook van een ander; Charles de Gaulle deed het al.
Er is niks mis met voorbeelden navolgen. Het was alleen oprechter geweest als Macron daarvoor uit zou komen, in plaats van zichzelf nadrukkelijk als nieuw fenomeen te presenteren.
