Minimaal 124.000 Europeanen hebben vorig jaar kanker gekregen door overgewicht. Het gaat daarbij om borstkanker, baarmoederhalskanker of kanker rond het rectum. De meeste gevallen deden zich voor bij vrouwen in Centraal-Europese landen als Tsjechië, Litouwen, Slovenië en Bulgarije. Door een groeiend aantal mensen met obesitas, kan overgewicht in de nabije toekomst de grootste veroorzaker van kanker worden Aldus Andrew Renehan van de Universiteit van Cardiff die zijn onderzoeksresultaten onlangs publiceerde op een congres over kanker in Berlijn.
Dat zijn harde cijfers om bang van te worden als de weegschaal flink wat pondjes meer aangeeft. Hoewel er een reden lijkt te zijn dat de berichtgeving over dit onderzoek mondjesmaat is. Sowieso is het amper “nieuws” te noemen. Dat bepaalde vormen van kanker meer voorkomen bij mensen met overgewicht is al langer bekend en wordt enkele keren per jaar over gepubliceerd. De voorspelling dat overgewicht de grootste oorzaak “zou kunnen” worden staat gelijk aan koffiedik kijken, is wetenschappelijk dan ook niet relevant en in feite ook niet bijster nieuwswaardig.
70.000 gevallen van kanker
Daarnaast gaat het hier niet om absolute aantallen of zekere gevallen. De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op een rekenkundig model. Renehan heeft daarmee in 2002 berekend dat er 70.000 gevallen van kanker door overgewicht zouden zijn. Hetzelfde model zou een flinke groei laten zien tot de 124.000 gevallen in 2008. Onduidelijk is echter hoe dit model tot stand is gekomen dus hoe betrouwbaar deze berekening eigenlijk is. Welke factoren zijn meegenomen in het model? Is er alleen gekeken naar gewicht en kanker of ook naar leeftijd, roken, specifieke eetpatronen, erfelijkheid? Hoe zeker is de correlatie vet en kanker bij deze gevallen? Welke veiligheidsmarges zijn er gehanteerd in het model? Hoe is de groei in jaren berekend, op basis van aantallen gevallen van kanker of een groeiend aantallen gevallen van obesitas? Het onderzoeksverslag zou hier meer duidelijkheid over kunnen verschaffen maar waarschijnlijk is dat niet.
In 2007 publiceerde Renehan vergelijkbare onderzoeksgegevens aan The Lancet. Daar werd meteen bij vermeld dat een direct oorzakelijk verband van zwaarlijvigheid op kanker niet definitief bewezen kan worden. Tevens had de onderzoeksgroep niet kunnen achterhalen waarom overgewicht de kans op kanker zou kunnen vergroten. De gemaakte berekeningen gaven voornamelijk aanleiding tot verder onderzoek.
Vanzelfsprekend wil dit niet zeggen dat Renehan onzin verkoopt en overgewicht is er in de laatste minuten ongetwijfeld niet gezonder op geworden. Maar om nu meteen in blinde paniek een hartaanval op de loopband te riskeren of in tranen uit te barsten omdat Sonja Bakker haar afslankprogramma zojuist in de wilgen heeft gehangen, nergens voor nodig.
