‘Het lichaam is een religieus instrument om in contact te komen met het transcendente.’ Volgens prof.dr Birgit Meyer, hoogleraar religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht, heeft religie alles met het lichaam te maken. Ze voegt daar nog verduisterend aan toe: ‘Zonder dat, is geloven niet mogelijk. Religie nestelt zich in het lichaam en geeft uiting aan het geloof.’ Meyer meent dat religiewetenschap een bijdrage kan leveren om hierin inzicht te brengen. (Reformatorisch Dagblad, 28 juni 2017)
Met haar opmerking ‘in contact komen met het transcendente’ diskwalificeert Meyer zich echter als wetenschapper. Zij is een gelovige en een theoloog die uitgaat van het bestaan van het transcendente. ‘Het transcendente’ is een vage en algemene term voor god/en. Er is echter geen enkele wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van ‘het transcendente’, wat dat ook moge zijn. Het lichaam kan dan ook geen instrument zijn om in contact te komen met iets waarvan het bestaan niet is aangetoond. De bijdrage die religiewetenschappen bij monde van Meyer levert aan het debat over religie levert is apologetiek van religie. Zij geeft zogenaamd wetenschappelijke duiding aan religie.
Hoe zouden maatschappelijke debatten rond lichamelijke uitingen van geloof zoals de burka, besnijdenis, rituele slacht en ramadan baat hebben met de analyse van Meyer dat er in deze gevallen sprake is van het lichaam als religieus instrument om met het transcendente in contact te komen? Al die lichamelijke moeilijkdoenerij van religie heeft uiteindelijk alleen een sociale en psychologische functie en gaat vaak gepaard met onderdrukking van vrijheid. Zonder god, zonder transcendentie, zien de lichamelijke capriolen van gelovigen er vreemd uit. Dansen als lichamelijkheid is prima, maar als je denkt door dansen in contact te komen met het transcendente ben je behoorlijk in war. Zoals Meyer. Op de universiteit maakt dat blijkbaar niks uit. Je kunt er hoogleraar mee worden aan de UU en je kunt met je onderzoek een Spinoza [sic!]-prijs winnen.
Daniel Dennett schreef het prachtige boek Breaking the Spell. Religion as a Natural Phenomenon. Aan Meyer is dat niet besteed. De brabbelt lekker door over het transcendente.
