Vandaag werd bekend dat Iveta Grigule, een Letse Europarlementariër, de fractie met de Britse UK Independence Party (UKIP) verlaat. Deze fractie ‘Europa of Freedom and Direct Democracy’ (EFDD) houdt daarom op te bestaan. Voor een Europese fractie zijn 25 leden uit zeven lidstaten van de Europese Unie nodig en daar voldoet EFDD nu niet meer aan. Wat nu?
De UKIP moet op zoek naar een delegatie uit een zevende lidstaat. Hier toont zich de onoverzichtelijkheid van het Europees Parlement. De EFDD-fractie heette nog niet zo lang geleden EFD en bevatte toen meer partijen dan nu. Een aantal van de oude EFD-partijen – zoals de SGP, de Deense Volkspartij en de Zweden Democraten – verhuisden deze zomer naar de conservatieve ECR waar de Britse conservatieven inzitten en waar de ChristenUnie al langer in zat.
Fracties kunnen van samenstelling veranderen, ook in het Europees Parlement. En dus is er een kans dat er nieuwe wisselingen komen. Hoe aantrekkelijk is het voor de vroegere partners om terug te keren naar EFDD? Er lijkt weinig aanleiding voor ECR-politici om terug te komen omdat ECR nu de derde fractie is. EFDD speelt nauwelijks een rol.
Een makkelijkere optie is om te proberen fracties over te halen om bij EFDD te komen die nu helemaal niet bij een fractie zijn aangesloten. Dit zijn de zogeheten niet-ingeschrevenen die procedureel gemarginaliseerd worden. Hieronder vallen de partijen die een anti-Europese fractie probeerden te vormen maar daar niet in slaagden, zoals Front National uit Frankrijk, het Vlaams Belang en natuurlijk de PVV.
Maar ook hier zijn beren op de weg. Voor veel van deze partijen is het aantrekkelijk met de UKIP samen te werken, omdat ze dan simpelweg meer macht krijgen. Het voordeel is echter beperkt, nu alle functies al zijn vergeven. De UKIP wil met veel van deze fracties niet samenwerken. De vraag is dan: hoeveel is het de UKIP waard om alsnog een fractie te vormen? Dat is vooralsnog onduidelijk.
Als een van deze opties werkelijkheid wordt, blijft EFDD een fragiele constructie. In het verleden was er elke vijf jaar in het Europees Parlement weer een andere eurosceptische fractie die steeds weer van samenstelling wisselde of uit elkaar viel. Dit is met name een kenmerk van de partijen die nu helemaal nergens bij zijn aangesloten. Vaak vallen dergelijke fracties binnen de kortste keren weer uit elkaar.
Maakt het eigenlijk wel wat uit? Het antwoord is nee, want: de ruime meerderheid in het Europees Parlement van christendemocraten (EVP), sociaaldemocraten (S&D), liberalen (ALDE) en Groenen (Greens/EFA) is eurofiel, wil meer Europa en bepaalt de koers van het Europees Parlement. Dat kunnen ze als de eurosceptici zich verenigen, maar ook als ze dat niet doen.
EFDD of geen EFDD: meer Europa krijgt u toch wel.
