AMSTERDAM – Schepen die doelloos ronddobberen of aan de grond lopen. Een aanval van hackers kan grote gevolgen hebben voor de scheepvaart, die drijft op GPS-signalen. Redder in nood kan een techniek uit de Tweede Wereldoorlog zijn op basis van ouderwetse radiosignalen.
Schepen gebruiken GPS en aanverwante satellietsystemen om te navigeren, maar in tegenstelling tot vliegtuigen hebben ze geen reservesysteem om op terug te vallen. Deskundigen zeggen dat de relatief zwakke GPS-signalen makkelijk kunnen worden geblokkeerd, onderschept of gemanipuleerd door hackers.
In Zuid-Korea wordt gewerkt aan een alternatief navigatiesysteem op basis van radiogolven. Het eLoran-systeem is gebaseerd op het Loran-systeem uit de Tweede Wereldoorlog. Nadeel van radiogolven is dat ze veel onnauwkeuriger zijn, maar het signaal is gemiddeld 1,3 miljoen keer sterker dan GPS en daardoor veel moeilijker tegen te houden.
Theoretisch
Dat het niet gaat om een theoretisch probleem bleek vorige maand toen een schip op de Zwarte Zee aan de kustwacht doorgaf dat zijn GPS-signaal verstoord was. Twintig andere schepen in de regio zouden er ook last van hebben gehad.
Of het in dat geval om hackers ging is niet bekend. Dat cyberaanvallen de scheepvaart bedreigen werd dezelfde maand op een andere manier duidelijk toen containervervoerder A.P. Moller-Maersk slachtoffer werd van een wereldwijde hack, die ook de Rotterdamse terminals van dochterbedrijf APM plat legde.
In navolging van het Zuid-Koreaanse eLoran-systeem, dat nog niet in de testfase is, wordt ook in andere landen gewerkt aan GPS-alternatieven op basis van radiogolven. De Verenigde Staten werken aan wetgeving voor een project en Rusland zag initiatieven vooralsnog stranden op de hoge kosten. Groot-Brittannië heeft plannen voor een Europees netwerk maar die zijn nog niet echt van de grond gekomen.
