Vorige week kreeg ik een vriendelijk mailtje van Jasperine Schupp, persvoorlichting Milieudefensie. Of ik mijn concept artikel over het vervuilende gedrag van CEO’s van milieuclubs nog even kon sturen, zodat ze er naar kan kijken. Hum?
Een paar weken geleden stuurde ik de persvoorlichting van Milieudefensie een mail met de vraag hoe groot de ecologische voetafdruk van Hans Berkhuizen, de CEO van Milieudefensie, is. Na goed zoeken op de site van Milieudefensie had ik die niet gevonden. Raar vond ik eigenlijk. Als er op deze aarde mensen moeten rondlopen die niet meer dan hun stukje aarde gebruiken, die de wereld niet meer vervuilen dan de aarde aan kan, en daar uiteraard transparant over zijn, dan moeten het wel de CEO’s van de milieuclubs zijn.
Als het hen al niet lukt, dan kunnen we beter maar gezamenlijk gebroederlijk afwachten tot het noodlot zich voltrekt. Dan houdt het op.
Of in ieder geval moeten zij dan wel een verdomd goede en plausibele reden hebben om wél meer dan hun stukje aarde te gebruiken, waardoor andere mensen namelijk minder dan hun stukje aarde op kunnen maken. Want iedereen heeft namelijk zijn of haar redenen om wél te vliegen, om wél vlees te eten, om wél met de auto te gaan, om wél de verwarming een graadje hoger te zetten in plaats van een trui aan te trekken.
En als sommige mensen dat al niet doen, hun stukje opmaken, dan is dat omdat ze dat door geldgebrek nog niet kunnen. Maar daar komt (gelukkig) hard verandering in zoals we kunnen zien in China, India, Brazilië, Indonesië, etc.
De persvoorlichting van Milieudefensie wilde twee weken geleden mijn vraag over de voetafdruk van Hans Berkhuizen niet beantwoorden. Maar ze wilden wél mijn artikel zien voordat het gepubliceerd zou worden, zodat ze daar nog feedback op zouden kunnen geven. Alsof ik de inhoud van mijn artikel daardoor nog zou aanpassen. Je bent transparant over de voetafdruk van de CEO of niet.
En verder doe je maar lekker mee aan het maatschappelijk debat dat daar vervolgens over ontstaat. En dat debat kan dan gaan over de hoogte van de voetafdruk, of over waarom de milieuclubs er zo geheimzinnig over doen. Dat Hans Berkhuizen een grotere voetafdruk heeft dan één aarde, is zo goed als zeker. Als hij naast wat een mens normaal vervuilt één keer naar een conferentie aan de andere kant van de wereld vliegt, verbruikt hij al meer dan ‘één aarde’ namelijk.
Gisteren besloten de EU-leiders om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Maar die drastische vermindering is vooral relatief. De EU wil het goede voorbeeld geven, het beste jongetje van de klas zijn, en dat is lovenswaardig. Maar de wereld gaan we er niet mee redden.
Het is alsof u tegen de kinderbescherming zegt, als u wordt aangesproken op het slaan van uw kinderen, dat de buren de kinderen veel harder slaan. De kinderbescherming zeurt, is uw standpunt. U bent op de goede weg. Want vroeger sloeg u de kinderen nog harder. En de buren doen dat nog steeds.
Greenpeace en anderen schreeuwen dan ook, terecht, moord en brand dat de EU ‘niet voldoende doet’. “We waren er al bang voor, de Europese klimaatdoelen voor 2030, vannacht vastgesteld door Brussel, zijn te treurig voor woorden. Het begint er steeds meer op te lijken dat 2014 het warmste jaar ooit wordt (sinds we dit meten). Ondanks de stijgende temperaturen en in hevigheid toenemende natuurrampen, kiest de EU willens en wetens voor meer CO2-uitstoot dan wetenschappers verantwoord achten”, aldus Greenpeace op haar Facebook pagina.
Maar hoe geloofwaardig is dit geschreeuw? Twee weken geleden mailde ik de directeur van Greenpeace, Sylvia Borren. Hoe hoog haar voetafdruk is, en of de reizen echt noodzakelijk zijn, was de vraag.
Nou, u voelt ‘m al aankomen: ook Sylvia Borren wil haar voetafdruk niet bekend maken, maar uit haar antwoord blijkt wel dat haar voetafdruk veel te hoog is. Haar verdediging voor die te hoge voetafdruk is als die van een ieder ander. Haar familie en vrienden wonen in Nieuw Zeeland en haar schoonfamilie in Peru, dus ze móet wel vliegen. Pech voor het milieu. Ze gebruikt dus zelf ook willens en wetens veel meer aarde dan wetenschappers verantwoord achten.
En hoe zit het dan met de CEO van WNF? De organisatie die de test promoot waardoor u weet dat u meer dan uw stukje aarde gebruikt? Die zal zelf toch wel voldoen aan de norm? ‘Wisselend’ is zijn voetafdruk, twittert Johan van de Gronden de CEO van WNF mij.
Zucht.
‘Hoe wisselend meneer Van de Gronden?’ Geen antwoord meer…
Milieuclubs vinden het volstrekt normaal de hele wereld op de vingers te tikken ten aanzien van het milieu, iedereen gebrek aan transparantie te verwijten, maar reageren geërgerd als ze zelf aangesproken worden.
Simone Filippini CEO van ontwikkelingsorganisatie Cordaid doet er nog een schepje bovenop. Ontwikkelingsorganisaties drukken ons op het hart dat het redden van het milieu nóg belangrijker is voor arme landen dan voor ons zelf. In Bangladesh gutst het water namelijk zo de delta binnen. Geld voor deltawerken hebben ze daar niet. Goed punt!
Maar Simone Filippine vliegt niet alleen veel, ze is er nog trots op ook. Haar timeline op Facebook puilt uit van de mooie kiekjes van luchthavens. Geen woord over haar morele dilemma ten aanzien van haar vlieggedrag. Ze promoot zelfs een reclamecampagne van Reisbureau Arke.
Ik besluit haar er op aan te spreken. “Vliegen is een realiteit”, krijg ik naar m’n hoofd. Tja, kinderarbeid ook, denk ik dan. En IS is ook een realiteit. Als dat de nieuwe lijn van redeneren wordt…
Ik zal u verder niet vermoeien met de anekdotes over andere CEO’s van milieu- en ontwikkelingsclubs. Het zijn allemaal stuk voor stuk grote vervuilers en de meesten proberen dat ook nog eens onder het tapijt te vegen.
Als we de wereld willen redden, dan hebben we andere morele leiders nodig dan de huidige generatie. Leiders die zelf wél hun ecologische voetafdruk onder controle hebben. Die wél het goede voorbeeld geven. Of leiders die zeggen dat zoiets gewoon niet kan binnen ons huidige systeem met de huidige dogma’s. En die vervolgens met vernieuwende, wellicht controversiële, oplossingen komen.
Die bijvoorbeeld bepleiten dat we het wel of niet hebben van kinderen moeten opnemen in de voetafdruk. Want dat je zelf vervuilt is één ding, maar om nog één of twee nieuwe vervuilers erbij te zetten op deze planeet is wel iets waar we tegenwoordig gelukkig bewust voor kunnen kiezen. De argumentatie dat kinderen krijgen heel natuurlijk is pareer ik altijd met dat doodgaan aan bacteriën ook heel natuurlijk is.
Kennelijk vinden we het wel normaal om ten aanzien van het ene in te grijpen in de natuur, maar niet ten aanzien van het andere. Want bovenal is het overbelasten van onze aarde een overbevolkingsprobleem. Maar aan deze controversiële discussie willen de huidige morele leiders hun handen niet branden.
