Alles wijst erop dat het niet zo goed gaat met de PvdA. Een poster van Lodewijk Asscher hangt op de deur van het Rotterdamse partijkantoor. Het is de poster van de verloren Tweede Kamerverkiezingen. Het rood op de poster is inmiddels vaal geworden. Naast Lodewijk hangt een treurige PvdA-vlag. Dit is de locatie waar het kandidaat-voorzittersduo Gerard Oosterwijk en Astrid Oosenbrug zich donderdagavond aan het kritische PvdA-collectief “Linksom” presenteert. Het duo wil Hans Spekman opvolgen. Gerard is beleidsmedewerker in het Europees Parlement en Astrid was tot maart Tweede Kamerlid.
Het partijkantoor lijkt uit de tijd dat de PvdA er nog toe deed. Er zijn allerlei aanwijzingen dat de tijd hier stil heeft gestaan. Het kantoor is voor de zevende partij van het land wel erg groot uitgevallen. Overal hangen PvdA-posters van vroeger. We zien hoeveel leiders de PvdA in tien jaar heeft versleten: Wouter Bos, Job Cohen, Diederik Samsom en nu Lodewijk Asscher. Het gebouw geeft de indruk dat er decennialang geen onderhoud is gepleegd. We zitten op loodzware stoelen met stoffen bekleding in vale kleuren. In een bejaardencentrum zouden ze niet misstaan.
Groot zeg. #PvdA pic.twitter.com/OZihKl5Pvo
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 17 augustus 2017
Linksom is een collectief van PvdA-leden. Uw verslaggever probeert uit te vinden wat ze precies willen. Erg duidelijk is dat niet. De PvdA moet weer echt sociaaldemocratisch worden, vertelt een van de aanwezigen. Over het sociaaldemocratische karakter van de PvdA blijkt zowel in theorie als in de praktijk twijfel te bestaan. In deze zaal ontbreekt werkelijk elk enthousiasme voor iedereen die namens de PvdA de afgelopen jaren in Den Haag rondliep. Ook op alle huidige PvdA-Kamerleden is kritiek. Van de partijorganisatie deugt volgens Linksom bovendien ook niets.
Dat treft, want juist de organisatie is de verantwoordelijkheid van de partijvoorzitter. Gerard en Astrid hebben allerlei ideeën over hoe het beter kan bij de PvdA. Of er veel interesse in hun ideeën is, is twijfelachtig. Gerard en Astrid zijn deze week het land in geweest om met PvdA-afdelingen te praten. Ze gingen met name naar kleinere afdelingen. Zo waren ze onder andere in Hellevoetsluis, Lisse en Opmeer. Gerard en Astrid melden dat de opkomst van vanavond onovertroffen is. Er zijn tien vijftigplussers aanwezig. In geen enkele plaats zagen Gerard en Astrid meer mensen.
#PvdA pic.twitter.com/bZcwAKTWem
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 17 augustus 2017
Is dit misschien omdat Gerard en Astrid formeel nog geen kandidaat zijn? Ze moeten zich aanmelden bij het partijbestuur, die zal bekijken of ze geschikt zijn en aan de profielschets voldoen. Pas daarna begint de echte campagne en dan wordt begin oktober de nieuwe voorzitter bekend. Het is nog niet bekend of er meer kandidaten zijn. Twee aanwezigen denken dat Sharon Dijksma zich ook gaat kandideren, een gedachte die vreemd genoeg geen kritiek krijgt, terwijl dit toch de ideale manier lijkt te zijn de PvdA de definitieve doodsteek te geven.
Gerard vindt het niet goed dat er een profielschets is. Ieder lid zou zich moeten kunnen kandideren voor het voorzitterschap. Astrid weet niet wat er in de profielschets staat, maar kan zich niet voorstellen dat ze er niet aan zou voldoen. Even later lijkt ze toch niet zo zeker van zichzelf, want ze wil beslist niet in haar eentje voorzitter worden. Ze heeft de kennis van Gerard er echt bij nodig, meldt ze. Gerard wil zich ook alleen als duo met Astrid kandideren, maar waar hij haar precies voor nodig heeft, vergeet hij te vertellen.
Het duo! #PvdA pic.twitter.com/JFvv62YufF
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) 17 augustus 2017
Gerard en Astrid hebben aan Felix Rottenberg – die ooit samen met Ruud Vreeman duo-voorzitter was – gevraagd of het een goed idee is om samen kandidaat te zijn. Felix heeft zijn zegen er niet aan durven geven, zo blijkt.
Gerard en Astrid willen de partij openbreken en meer discussie. Astrid wil iets met de mensen. Het komt erop neer dat er leden zijn die naar het partijcongres komen en daar verloren rondlopen omdat ze niemand kennen. Dat is niet de bedoeling want dan lopen ze weer snel weg, juist nu de PvdA veel mensen kan gebruiken. De PvdA zou een vrijwilligersorganisatie moeten worden aangezien het grootste deel van het personeel wordt ontslagen. Astrid ziet wel iets in coaching. Ieder nieuw lid moet een mentor krijgen.
Hoe de partij verder vernieuwd moet worden blijft onduidelijk. Er is gedoe over digitale stemmingen, want niet alle oudere leden kunnen met de technologie overweg. Astrid wil een app maar denkt dat er ook altijd met papier gewerkt moet blijven worden. Of dat anders is dan nu, is niet helder. Ook worden moties van leden niet altijd uitgevoerd en is er te weinig gesprek met de partijtop. Hoe dit allemaal moet, behalve dat de ledendemocratie echt wat voor moet stellen, wordt niet verteld. Gelukkig heeft een van de leden van Linksom hier al een stuk over geschreven.
Gerard begint een enorme hoeveelheid documenten en procedures op te sommen. De kern van zijn betoog lijkt te zijn dat de PvdA een ingewikkelde organisatie is. Zo enthousiasmeert deze avond niet voor de aanstaande voorzitterscampagne, want die zal steeds gaan over al dit soort organisatorisch geneuzel. Een lid van Linksom vertelt minutenlang waarom Asschers integratiebeleid niet deugt. Zelden waren opmerkingen zo irrelevant, want de partijvoorzitter gaat helemaal niet over de politieke inhoud. Toch mag de man eindeloos doorratelen.
Dat is nou de uiterste consequentie van het streven naar meer partijdemocratie. Iedere stem is relevant want leden moeten voelen dat ze serieus worden genomen. Of dit soort irrelevant gebabbel de PvdA veel aantrekkelijker maakt, zoals Astrid hoopt, is twijfelachtig en of iemand het ervaart als democratisch is ook nog maar de vraag. Laat staan of je er verkiezingen mee wint. Gerard en Astrid lijken met de haperende partijdemocratie een populair punt aan te snijden – in ieder geval bij dit selecte groepje senioren – maar een strak plan hoe het beter kan blijft vooralsnog uit.
Mocht u de PvdA eventueel willen redden, dan kunt u zich nog tot begin september aanmelden bij het PvdA-bestuur.
