De moord op Theo van Gogh van tien jaar geleden wordt deze week herdacht in de Tweede Kamer. Niet in de plenaire zaal, maar in een kantoortje van de Kamerleden Bontes en Van Klaveren. De twee uitgetreden PVV’ers nodigden kunstenaar Theourgos uit om zijn omstreden werk over onder andere de islam hier te exposeren. Het is een duidelijke poging van Bontes en Van Klaveren om hun nieuwe partij ‘Voor Nederland’ (VNL) op de kaart te zetten.
De kunstenaar, bij de opening gehuld in een pak met een masker, lukte het niet eerder zijn werk tentoon te stellen. Ook wilde geen enkele uitgever een manifest over zijn werk uitgeven. In de zaal maakt iemand een ongemakkelijk grapje dat de werk misschien te lelijk is. De beelden en schilderijen zijn grotendeels abstract. Maar de boodschap van de kunstenaar is er niet minder controversieel om.
De kunstenaar vertelt over de islam, Ayaan Hirsi Ali, Theo van Gogh en Pim Fortuyn. Vrijheid van meningsuiting komt als politiek thema steeds weer in rechtse kringen op. Vroeger bij de LPF, daarna bij de PVV. Hoort VNL in dit rijtje thuis? De tentoonstelling blijkt in ieder geval een prima moment om VNL in de schijnwerpers te zetten: de kleine kamer staat zonder moeite vol journalisten en sympathisanten.
Er tekent zich een nieuwe situatie af. Want wie zitten er eigenlijk in VNL? Dit is geen clubje van een enkele PVV-afvallige, zoals eerder Artikel 50 van Daniel van der Stoep, maar een verzameling PVV’ers die Wilders om de chaos en de inhoudelijke koers verlieten. Directe medewerkers van Wilders en voormalige vertrouwelingen hebben zich hier verenigd in een poging alsnog een rechtse partij te beginnen.
Zo was de PVV ooit bedoeld. Het was de tijd van het boekje ‘Kies voor vrijheid’ waarin Wilders een groot aantal rechtse voorstellen deed. Het leek er toen nog op dat Wilders’ partij echt rechts zou worden. Veel mensen die nu bij VNL aanwezig zijn, kwamen in de eerste jaren op deze rechtse agenda af. Maar die agenda kwam er niet. Er kwam slechts chaos en er ontstonden standpunten die bij de SP niet zouden misstaan.
VNL lijkt voor PVV-spijtoptanten de laatste kans om alsnog te proberen een rechts geluid te laten horen. Lagere belastingen, meer veiligheid, minder immigratie, meer defensie en alleen economische samenwerking in Europa: dat is het programma. De thema’s ademen de sfeer van de PVV van ‘Kies voor vrijheid’, maar nu zonder Wilders.
VNL is niet de eerste partij die het gat op rechts wil vullen. Marco Pastors, Joost Eerdmans, Rita Verdonk en Hero Brinkman deden eerder mislukte pogingen. Een medewerker zegt dat het allemaal draait om tijd: hoe lang heeft de partij tot aan de volgende verkiezingen? Hij bedoelt: zal het lukken bekend te worden bij een groot en breed publiek? Dat hangt af van de vraag of Bontes en Van Klaveren soms achter de NOS– en RTL-microfoon mogen plaatsnemen.
Verder maakt deze partij zich nergens zorgen over. Er is een consistent programma en er zijn voldoende mensen die een fractie in de Tweede Kamer kunnen bemensen. Sterker nog, verdere groei ligt voor de hand. Bij de tentoonstelling is ook oud-PVV’er Ronald van Vliet aanwezig die nu nog als eenling in de Tweede Kamer zit. Er wordt openlijk gespeculeerd dat hij zich bij VNL aansluit. Officieel wordt dat ontkend, maar dat men al koffie drinkt, is geen geheim.
(Foto: Michiel Breedveld)
