“Positieve identificatie met zogeheten zeehelden krijg je in Nederland al jong aangeleerd. Schooltv legt aan kinderen uit waarom Michiel de Ruyter de ‘grootste zeeheld uit de geschiedenis’ is. Volwassenen worden niet veel anders aangesproken. Het Amsterdamse Scheepvaartmuseum organiseerde in 2015 een tentoonstelling over Michiel de Ruyter genaamd Held in zicht.
In de veelbekeken en -geprezen NPO-serie De Gouden Eeuw (let op de titel) heet de aflevering over de zeevaart ‘Helden op zee’. Over de schaduwzijden van de militaristische handelspolitiek valt geen woord.
Gaan we naar de film, dan spat het enthousiasme voor de 17de eeuw eveneens van het scherm. In 2015 verscheen de film Michiel de Ruyter, en dat was alweer de vierde speelfilm die in de laatste tien jaar over Nederlandse nationale 17de-eeuwse ‘helden’ werd gemaakt.
In dat licht is activisme tegen de naamgeving van een vooraanstaand kunstcentrum als Witte de With allesbehalve een gratuite onderneming. Dergelijk activisme legt immers onmiddellijk bloot dat in Nederland een nationalistische omgang met het verleden dominant is, en dat dit vaak niet eens wordt opgemerkt als iets problematisch.”
Waaaaaat? Een ‘nationalistische omgang met het Nederlandse verleden’? Enthousiasme voor de Gouden Eeuw? Zeehelden zomaar zeehelden noemen? En dan wordt dit leuk even genieten van het verleden niet eens als iets problematisch gezien?
