Vandaag vindt misschien wel de meest gedurfde landing sinds Apollo 11 plaats. Terwijl de stoere mannen met hun ruimtecapsule op 20 juli 1969 als eerste mensen voet op de maan zetten is dit compleet anders. Men gaat een komeet harpoeneren. En wij zijn er de hele dag vanuit het vluchtleidingscentrum in Darmstadt bij.
Tien jaar geleden lanceerde het European Space Agengy (ESA) Rosetta. Aan boord was een kleine landingsmodule. Een missie met een gedurfd doel ging van start: na een vlucht van tien jaar moest men landen op een komeet, meevliegen en een rondje om de zon maken. Die dag is vandaag aangebroken. Nog geen uur geleden heeft de landingsmodule die luistert naar de naam Philae het finale go gekregen.
Er is echter een probleem.
Om op de komeet te landen moet Philae het laatste zetje krijgen door een korte stoot van een raketmotor. Uit de laatste tests die afgelopen nacht werden uitgevoerd bleek dat die motor niet werkt. Terwijl men de beslissing een uur uitstelde was men resoluut: we gaan landen en vertrouwen op onze harpoen. Die harpoen moest ná de raketmotoren in werking treden. Omdat de zwaartekracht van de komeet zo laag is, is de kans groot dat Philae weer doorschiet in de ruimte. “It’s part of the game,” aldus de vluchtleiders. “We’ll need some luck not to land on a boulder or a steep slope.” Men voert nu de landing uit, schiet de module vast in de komeet, om daarna via schroeven zich vast te draaien.
Hieronder is de situatie zoals die rond negen uur vanmorgen was. De post separation manoeuvre is uitgevoerd. Om half tien moet Philae zich losmaken van Rosetta en aan haar reis beginnen. We horen dat op aarde rond tien uur, omdat de radiosignalen iets langer dan 28 minuten nodig hebben om hier op aarde te komen. Rond 17.00 moet de landing een feit zijn. Gedurende de dag praten wij u door de afdalingsprocedure, die niet voor niet seven hours of terror wordt genoemd.
09.32 Rond deze tijd moet Philae afgescheiden zijn van Rosetta. Alle communicatie is verbroken. Een signaal is onderweg naar de aarde en moet rond 10.00 hier zijn.
09.49 Mensen beginnen hier in Darmstad zenuwachtig te worden. Televisiecrews van over de hele wereld nemen hun plaats in, radio gaat live. Ondertussen raast een korte boodschap met de snelheid van het licht naar ons toe. Om een uur of twee vanmiddag verwacht men het eerste beeld. Maar eerst antwoord op de vraag: vliegen we of niet.
10.00 Er is bericht vanuit deep space. Philae is los en onderweg naar haar komeet.
10.19 Blijdschap in Darmstadt als het finale woord uit Toulouse er eindelijk uit is. Uit Toulouse, want daar zit de vluchtleiding van de lander.
10.23 Ondertussen zijn seven hours of terror begonnen. Er is niets wat de vluchtleiding nu nog kan doen. Philae is onderweg en doet dat met zo’n twintig centimeter per seconde. De komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko raast met 135.000 kilometer per uur door de ruimte.
10.36 Onderstaand filmpje toont wat zich as we speak op 500 miljoen kilometer afstand afspeelt. Inmiddels vernemen we hier dat de eerste beelden rond twaalf uur verwacht worden. Wij wachten mee.
11.06 Matt Taylor is mission scientist en is zó gek van zijn baan, dat hij dat via zijn benen deelt met de mensen.
Hier volg je hem op Twitter. Andere belangrijke accounts: Rosetta, en de lander zelf.
11:20 Terwijl over veertig minuten het eerste beeld wordt verwacht in de vorm van een foto die de lander van de hoofdmodule heeft gemaakt, tonen we fraai beeld van komeet 67P/Churyumov–Gerasimenko. De afbeelding is op tien kilometer hoogte gemaakt. Tien meer hebben ze bij ESA.
11:24 Weetje: de ontsnappingssnelheid van de komeet is 1,8 kilometer per uur. Van de aarde is die snelheid 40.000 kilometer per uur. Dat houdt in dat je om van de aarde naar de maan te komen die snelheid moet halen. Die 1,8 kilometer houdt in dat die harpoenen vanmiddag belangrijk zijn. Helemaal nu de raket die het op de komeet moet zetten niet werkt.
12.00 We wachten hier op een signaal van Philae. Nadat die zich losmaakte van hoofdmodule Rosetta, maakte het een foto en zond het een signaal. De spanning is te snijden hier. Any moment, zegt men. Any moment now. Als het komt. We wachten af.
12.04 Doodse stilte in Darmstadt. Waar blijft dat signaal?
12.06 Wat mensen die blauw aanliepen halen weer opgelucht adem. Zojuist is het signaal binnengekomen. Philae leeft en is onderweg. In officiële taal: Rosetta has confirmed that Philae is signaling. We wachten op beeld. Want behalve dat het belangrijk is om te weten dat een sonde zich afzondert voor de mooiste afdaling sinds tijden, is het nog belangrijker om te zien hoe Philae het moederschip vaarwel zegt.
12.18 Een paar minuten terug in de tijd, als mensen in Darmstadt wachten op het signaal.
12.25 Goed bericht: Philae zendt de eerste data door en doet dat goed. Terwijl de spanning stijgt, wordt de stemming in Darmstadt ook beter. De verwachtingen stijgen. Hieronder nog een keer de landing, waarover we om 17.00 meer nieuws verwachten.
12.34 Terwijl we wachten op het eerste beeld van vanmorgen, kijken we terug. Twaalf jaar geleden vertrok Rosetta. De rondjes die het vloog waren nodig om optimaal gebruik te maken van zwaartekracht, zodat het steeds meer vaart kreeg. Het moest de komeet immers inhalen. De operatie van vandaag wordt met 185.000 kilometer per uur uitgevoerd.
12.42 We wachten nog steeds op beeld. Weetje: Rosetta wordt gevolgd door radiotelescopen in onder andere Spanje, Argentinië en Amerika. Het signaal dat zojuist is ontvangen kwam binnen in Californië, en had een sterkte van 0,0000000000000000000000270 Watt.
12.47 Men neemt een kleine pauze. Philae vliegt naar de komeet, en er is niks dat eraan gedaan kan worden. Met een advies van de organisatie om onze duimen gekruist te houden gaan wij ook wat eten. Mochten de foto’s komen: wij komen ook.
13:56 We wachten hier nog steeds op beeld. Reden genoeg om wat feitjes te noemen over komeet Churyumov–Gerasimenko. Die werd op 20 september 1969 ontdekt door Klim Ivanovych Churyumov en Svetlana Ivanovna Gerasimenko. Het bestaat uit twee grote ballen die aan elkaar zitten. De maten zijn grofweg 4,1 x 3,2 x 1,3 kilometer en 2,5 x 2,5 x 2,0 kilometer. Een kubieke centimeter weegt slechts 0,4 gram. De aarde weegt 5,5 gram per dezelfde hoeveelheid. Hieronder een eerder genomen foto.
14:11 Hieronder een animatie die kinderen én volwassenen feilloos uitlegt wat er allemaal aan de hand is met de komeet. En waarom zo’n missie belangrijk is.
14:23 Als Philae straks op de komeet landt, dan doet het dat op een plaats zoals die op onderstaande foto’s is gemarkeerd. De angst hier in het vluchtleidingscentrum dat de sonde zomaar om kan slaan omdat het een steen raakt is niet geheel onterecht. Daar komt de niet werkende raket nog bij.
14:33 Er is nieuws. De wetenschappelijke data stromen binnen van de lander. Dat is een goed teken, want dan is het in elk geval nog onderweg. ETA: 17.03. De vluchtleiding in Toulouse meldt: “we got all de data we were waiting for”. De landing verloopt volledig automatisch. Zoals ook het verzenden van de foto’s.
14:45 Zo zien de technische gegevens eruit zoals zie hier binnenstromen.
15:15 Dit is het beeld. De eerste foto die Philae maakte toen het vanmorgen los van Rosetta kwam. De onderkant van deze sonde is zichtbaar. De toepasselijke naam is Farewell Image.
15.37 met nog iets minder dan anderhalf uur te gaan, wordt onder groot applaus gemeld dat Philae op koers ligt. En het apparaat praat met de aarde.
15.57 Een van de ontdekkers van de komeet, Klim Churyumov, is hier aanwezig als eregast. Inmiddels wordt duidelijk dat de landing vanaf 16.40 hier gemeld kan worden. De spanning loopt op.
16:12 Nog een foto. Dit is Philae vlak nadat ie door Rosetta is losgelaten. Dit speelde zich vanmorgen op 6500 miljoen kilometer afstand van de aarde af.
16:18 Alles is een vette go hier. Kippenvel en koude rillingen nemen bezit van de gasten. Over twintig minuten kunnen we al wat horen. Tot die tijd nog beeld van de afdaling, eerder vandaag.
16:25 Het is wachten geblazen. De eerder genoemde getatoeëerde Matt Taylor is óp van de zenuwen. We’re gonna kiss a comet, how cool is that, wist ie ons net te vertellen. Dat vonden wij héél cool. Ondertussen claimt men hier dat er geen land in de wereld is waar #cometlanding niet trending is op Twitter.
16:29 Het officiele gedeelte is hier over. Alle ogen zijn gericht op het vluchtleidingscentrum. Men ijsbeert, pers van over de hele doet hun werk, wetenschappers doen cool maar hebben angstzweet. Het is binnen nu en drie kwartier dat we het horen. Landt het ding? Of landt het niet?
16:38 Situatie hetzelfde. Verbeten gezichten. Vluchtleiders wijzen op hun schermen, schatten de waarde van hun informatie af. Grote vraag: gooit een sonde op 500.000.000 kilometer haar harpoen uit, pakt het een komeet en schroeft het zichzelf vast? We wachten.
16.45 De mensen in het vluchtleidingscentrum. Wijzen, kijken, heen en weer lopen.
16:52 Elk moment nu, of nooit. Die vreselijke vraag houdt alle mensen hier bezig. Wat doet Philae?
16.57 Vluchtleiding met de armen op de rug. Men wacht. Op dat ene signaal.
17.00 PHILAE IS GELAND!
17.08 Ondanks de defecte raketmotor die Philae op de komeet moest zetten werkt alles naar behoren. De lander is nu vastgeschroefd aan de oppervlakte. Historie is een feit, als bij veel mensen hier in Darmstadt de tranen over de wangen stromen. Officiële toespraken nu.
17.16 Tussen nu en 20.00 worden foto’s verwacht. Historische foto’s, omdat ze de eersten zijn die vanaf een komeet zijn gemaakt. Hieronder het ding in vergelijking met Amsterdam.
17.37 Philae maakt het goed, meldt de vluchtleiding. Omdat het de harpoen niet heeft uitgegooid, is het onduidelijk of de sonde stabiel staat. De wetenschappelijke uitkomst is dus nog wat onzeker. Zoals ESA het omschrijft: Philae leeft, Philae is geland, maar hoe ze het precies maakt is onduidelijk. Dat wordt pas in de komende dagen helemaal duidelijk, en leest u allemaal bij ons.
Wij sluiten hiermee ons liveblog af. Als de foto’s van Philae binnenkomen, plaatsen we die in een aparte post.
Update: Terwijl iedereen nog wacht op de foto’s die na de landing zijn genomen, stuurt Philae er al eentje terug. Van vlak voor de landing, genomen op een afstand van drie kilometer.
