Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg maakt gehakt van het onderzoek door het Nederlands Openbaar Ministerie naar het overlijden van een Irakese burger in 2004. Deze werd door een luitenant bij een wegblokkade doodgeschoten. De uitspraak heeft grote consequenties voor Nederlandse militaire missies in Irak en in Mali. Ik onderzocht lange tijd de zaak ter plekke.
De Amsterdamse advocate Liesbeth Zegveld reageert verheugd op het EHRM-vonnis dat op 20 november bekend is gemaakt. Zij vertegenwoordigt de vader van het slachtoffer.
“De zaak heeft tien jaar aangesleept maar er is dan nu toch rechtvaardigheid.”
Zegveld wilde de vervolging van de schietende luitenant, maar dat werd door het Openbaar Ministerie in Arnhem tot nu toe afgewezen. De luitenant zou de geweldsinstructie voor militairen op vredesmissies hebben gerespecteerd. Daarop stapte ze naar het Europees Gerechtshof. En dit Europees Hof voor de Rechten van de Mens (afgekort EHRM) deelde een ferme tik uit op de vingers van het Openbaar Ministerie en de Militaire Kamer in Arnhem. Zegveld: “Ze hadden hun werk niet goed gedaan, stelt het EHRM.
Het blijkt dat ze een schietincident in Irak met andere ogen bekijken dan in Nederland. Zo was er geen goede autopsie op het lichaam van de omgekomen Irakees uitgevoerd, kon de schutter met andere getuigen contact hebben en werden kogelresten niet veilig gesteld. De les is: doe het netjes en begin niet gelijk met schieten.” Defensie stelt tot nu toe dat de Nederlandse militairen in Zuid-Irak deel uitmaakten van de Multinational Division South-East (MND-SE), dat onder commando stond van de Groot-Brittanië. Advocaat Zegveld:
“Het EHRM oordeelt nu dat de Britten misschien bestuurlijk de teugels in handen hadden maar dat Nederland wel degelijk militaire verantwoordelijkheid droeg.”
De Nederlandse staat moet de vader een bedrag van 26.372,06 euro betalen. Het ministerie van Defensie in Den Haag laat weten dat de uitspraak van het EHRM door juristen wordt bestudeerd en dat daarom geen reactie kan worden gegeven over de eventuele consequenties voor de lopende missies.
Mijn gehele achtergrondverhaal lees je op Blendle.
