In de serie “Berichten vanuit de Islamitische Staat ” staat de spagaat tussen ideologie en praktijk centraal. ThePostOnline is in contact gekomen met bloggers uit de Syrische stad Raqqa, sinds januari 2014 de hoofdstad van de Islamitische Staat, waaronder de 23 jarige medicijnenstudent Aboe Ibrahim al Raqawi, en Aboe Mohammed, de drijvende krachten achter de website Raqqa is being slaughtered in silence. Aboe Ibrahim heeft zijn stad moeten ontvluchten vanwege een IS-doodsvonnis, Abou Mohammed verblijft nog steeds in Raqqa. Op basis van interviews met Aboe Ibrahim en Aboe Mohammed wordt in deze serie een beeld geschetst van het dagelijkse leven in IS-gebied met telkens een ander thema.
De serie staat onder redactie van Jan Jaap de Ruiter. ThePostOnline beschikt over kopieën van de chatsessies die in het Engels en Arabisch plaatsvonden. Klik hier voor deel 1 ‘Onderwijs in de Islamitische Staat’, hier voor deel 2 ‘Twee soorten vrouwen in de Islamitische Staat’, hier voor deel 3 ‘Het lot van de christenen in Raqqa’, hier voor deel 4, ‘Ook Islamitische Staat moet bestuurd worden’ en hier voor deel 5 ‘Het lot van de ongelovigen’. Vandaag deel 6: ‘De dubbele economische politiek van Islamitische Staat.
Zonder twijfel zal binnen de burelen van de Islamitische Staat ooit zijn uitgeroepen dat het hebben van zo’n staat een ding is, en dat deze gebaseerd is op de Sharia ook, maar dat de schoorsteen moet roken. Elke staat heeft voor zijn functioneren geld nodig. Geld doet de economie rollen, met geld kun je gekwalificeerd personeel binnenhalen, in het geval van IS geharde jihadisten. Of, om met de voormalige Amerikaanse Bill Clinton te spreken: ‘It’s the economy, stupid’.
Maar een economie naar Amerikaans of westers model is het laatste wat IS wil en daarmee wordt de organisatie voor een belangrijke uitdaging gesteld. Want als je niet mee wilt doen met het internationale financiële systeem, dan word je op jezelf teruggeworpen en moet je je eigen autarkische ruimte creëren.
Maar we hebben al eerder gezien dat geen enkele uitdaging voor IS te veel is. En wil je niet meedoen met het westerse kapitalistische systeem, dan keer je toch weer gewoon terug naar de gouden standaard? Naar geld dat nog echt geld is? Naar munten van goud, zilver en koper. Munten die geen waarde representeren, maar munten die waarde zijn. En dat is precies wat IS voornemens is te doen. Het in omloop brengen van een eigen –letterlijke- munteenheid. Een recent besluit dienaangaande werd toegelicht in een verklaring afkomstig van het zogenaamde ‘Bait al Maal’, of ‘Departement van Financiën’ van IS. Het departement stelt dat het internationale monetaire systeem dat in stand gehouden wordt door ‘zionisten en kruisvaarders’ dient om ‘de moslims uit te knijpen, hen tot armoede te brengen en hun rijkdommen af te pakken’. Het kapitalistische systeem is volkomen vervreemd geraakt van de bron van de economie: geld dat intrinsieke waarde representeert in de vorm van goud, zilver en koper. Formeel staat papiergeld voor goud, maar die gouden standaard is al lang geleden verlaten en zouden mensen vandaag de dag al hun papiergeld en daar bovenop ook nog eens hun virtuele geld inleveren bij de bank voor goud: het hele systeem zou in elkaar donderen. Zo veel goud is er gewoonweg niet.
IS heeft deze gouden regel goed begrepen en gaat weer terug naar het aloude systeem. Het is een bizarre en tegelijkertijd fascinerende operatie. Want hoe zal dat gaan? Er komen munten van echt goud, in eenheden van een en vijf dinar; zilver, in eenheden van een, vijf en 10 dirham, en koper, in eenheden van 10 en 20 ‘fils’, of cent. Op de munten staan ook de gewichten. Het basisgewicht van de gouden munten is 4,25 gram; van de zilveren 10 gram en de koperen eveneens 10 gram. De munt van vijf dinar zou dan 21,25 gram goud zijn. Omgerekend is dat meer dan 800 dollar. Het is mij overigens onduidelijk hoe de drie soorten munten zich tot elkaar verhouden. Maar vast staat wel dat een ‘westerse’ portefeuille deze munten niet kunnen bevatten. Je hebt echt ouderwetse geldbuidels nodig. En zal het ook mogelijk zijn je geld bij de IS-bank te storten? Dat is een vraag waar nog geen antwoord op geformuleerd is.
Inmiddels trekt IS zich niets aan van het in te voeren autarkische monetaire systeem. Toen de olie- en gasvelden binnen het IS-territorium nog niet gebombardeerd waren, dreven de jihadisten uitgebreid handel door olie en gas te verkopen aan omliggende –vijandige- staten, zelfs aan het Syrische regime. De waarde van die handel werd indertijd berekend op twee miljoen dollar per dag. Nu is dit soort handel door de bombardementen aanzienlijk beperkt geraakt, maar dat stimuleerde IS alleen maar om andere maatregelen te nemen om geld binnen te halen.
Aboe Ibrahim vertelt dat IS begonnen is een extra belasting op te leggen aan de handelaren in haar territorium. Elke maand moeten zij 1500 Syrische pond, omgerekend ongeveer 7 euro, betalen, denkelijk in de vorm van papiergeld, let wel, met op de briefjes van 1.000 het portret van de vader van de gehate dictator Assad erop. Maandelijks. En op straffe van een lijfstraf bij in gebreke blijven. Dat is veel geld voor de handelaren in wat toch een oorlogsecoomie genoemd kan worden. Verder is het zo dat IS, zo vertelt Abu Ibrahim eveneens, elektriciteit verkoopt aan het energienetwerk dat nog onder beheer van het Assadregime staat. Deze energie wordt opgewekt bij de stuwdam in de Eufraat die noordelijk van de zelfbenoemde IS-hoofdstad Raqqa ligt. Als gevolg van deze handel met de duivel is er een chronisch gebrek aan elektriciteit, in de ‘hoofdstad’ Raqqa minstens gemiddeld vier uur per dag.
Verder is het zo dat IS een ouderwets systeem van controleposten heeft opgezet. Handelaren die afkomstig zijn uit Turkije, Irak of het Assadterritorium zijn welkom, maar moeten zich, voor wat betreft de regio Raqqa, in Raqqa melden bij het douanekantoor van de organisatie dat zich nu gevestigd heeft in de voormalige Hogeschool der Schone Kunsten. Daar wordt hun handelswaar gewaardeerd en worden belastingen opgelegd. Overigens geldt dit ook voor handel die de stad verlaat.
Islamitische Staat streeft naar het invoeren van een klassiek economisch model gebaseerd op de ware waarde van edelmetalen. Los van de vraag of dit ooit gaat gebeuren -herinneren we ons de lange weg die bewandeld moest worden om de Europese eenheidsmunt in te voeren- we stellen in elk geval vast dat IS er geen enkele moeite mee heeft te profiteren van de ‘uitwassen van het kapitalistische systeem’. Abu Ibrahim zegt desgevraagd geen idee te hebben of en wanneer het nieuwe monetaire systeem zal worden ingevoerd. Niets lijkt onmogelijk voor IS, maar in dit opzicht zou het zomaar kunnen dat de voornemens van Islamitische Staat voornemens blijven en zij haar geld lekker kan blijven (bij)verdienen dankzij dat vervloekte systeem van zionisten en kruisvaarders.
