Een van de meest opvallende pistolen is de Mauser C96. Een pistool met een lange carrière. Van ruim voor de Noord-Franse loopgraven tot voorbij Adolf in Berlijn een Walther PPK tegen zijn slaap zette. De laatste C96s schoten nog militair in Vietnam. Een baanbrekend wapen, waar drie Duitsers voor nodig waren om het te ontwikkelen. De drievoudige gründlichkeit leverde wel het eerste massageproduceerde semi-automatische pistool op. Hollywood zou het in handen van Han Solo als DL-44 Blaster tot buiten ons universum laten spreken.
Geschiedenis
Het wapen werd op eigen initiatief door de voor Mauser werkende gebroeders Feederle in 1894 ontworpen. De broers Fidel, Friedrich en Josef gaven het de naam P-7.63, of Feederle pistool, ontwikkeld om Mausers krachtige 7.63 x 25 mm munitie te verschieten. Pas na deze zelfstandige ontwikkeling ontfermde Paul Mauser zich over het wapen, patenteerde het werkingsmechanisme, en promootte het productiemodel 1896 als C96 voor militair gebruik (C voor Construktion).
De werking van de C96 is gebaseerd op terugslag, net als vergeten vroegere ontwerpen of de nog immer schietende Colt M1911 van John Browning. De huls wordt bij het afvuren van de kogel door de reactiekrachten naar achteren gedrukt, en duwt de afsluiter achterwaarts buiten het pistool, de lege huls wordt uitgeworpen en de haan opnieuw gespannen. Bij het onder veerspanning teruglopen van de afsluiter wordt een verse patroon uit het magazijn aangevoerd en in de kamer van de loop gedrukt. Uit de eerste C96 serie, met 14 cm lange loop, konden tien kogels komen, gevoed uit een vast magazijn dat met strips werd geladen. Andere versies, ook met uitneembaar magazijn, volgden vanaf 1897.
De Churchill connectie
Aanvankelijk werden de meeste C96s aan particulieren verkocht, waaronder de nodige officieren. Een hiervan was Winston Churchill. Hij gordde een C96 om toen hij zich als cornet (2e luitenant) van de 4th Hussars bij de 21st Lancers van Kitcheners leger voegde tijdens de laatste Soedan campagne (1881-1899). Van de Britten kreeg de Mauser de bijnaam ‘broomhandle’. De houten ‘stoffer’ handgreep is inderdaad opvallend. Zo ook de houten holster annex opzetkolf, waar het wapen ‘typisch’ in thuishoort, hoewel leren holsters vaker werden gebruikt.
Ten opzichte van de toen gangbare zesschots revolvers waren tien semi-automatische schoten een forse sprong voorwaarts. Mogelijk dankt Churchill er zijn leven aan. Tijdens de slag om Omdurman bij Khartoem (1898) nam hij deel aan wat een van de laatste klassieke cavaleriecharges uit de geschiedenis werd, en schoot het hele magazijn van zijn C96 leeg in wat hij later omschreef als: ‘-ik denk de twee gevaarlijkste minuten die ik ooit zal meemaken’.
Naast er meer van kunnen verschieten, kregen de kogels in het aanvankelijke standaard 7.63 mm kaliber ook meer snelheid dan uit de meeste revolvers. Young Winston’s verlieten de loop met circa 425 m/sec. Zou hij zijn officieel uitgereikte zesschots Webley .455 revolver van vergelijkbaar gewicht (ruim een kilo) hebben gehanteerd, had hij de kogels ervan met hun Vo van ± 190 m/sec haast kunnen volgen. Later tijdens de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) werd Churchill oorlogscorrespondent. Zijn C96 ging mee.
Model 1916 met&zonder hout (in kaliber 9 mm)
Massaproductie
De Eerste Wereldoorlog leverde Mauser grote productieorders op. Duitsland bestelde er 150.000 in hun gebruikte 9 x 19 mm Parabellum kaliber, dat nog steeds het standaard (machine)pistoolkaliber is in veel landen. Ondanks de forse order verving de C96 in Duitsland de Luger 08 niet als standaard dienstwapen. De C96 werd dit op het precommunistische China na vrijwel nergens. Desondanks werden er tussen 1896 en 1939 ongeveer een miljoen geproduceerd in meerdere kalibers en looplengten. Met de karabijnversies (28-40 cm lopen) als meest opvallende buitenbeentjes.
De verscheidenheid aan uiteindelijk gebouwde versies is immens. Met los uitneembaar magazijn of het vaste, in 6-, 10- of 20 schots uitvoeringen. Het oorspronkelijke kaliber 7.63 x 25 mm groeide naar 9 x 19 mm Para, later voor de Chinezen zelfs naar .45 ACP, de munitie van de Colt M1911 dat China ook in gebruik had. Geen enkele versie, ook de karabijnen niet, konden effectief vuur uitbrengen op de maximale vizierinstelling die voor sommige modellen tot duizend meter liep. Een effectief bereik van tweehonderd meter (7.63) was realistischer.
En dan waren er natuurlijk nog de snelle Mausers. De machinepistool uitvoeringen van de C96. De eerste kwamen als Spaanse variant in 1927 op de markt, in 1932 gevolgd door het M712 model van Mauser zelf. Met uitneembare magazijnen voor 10 of 20 patronen haalde het in ‘auto’ een vuursnelheid van 1000 spm. Zoals alle snelle kleintjes met een grote bek, is dit vooral een hoop herrie. Evenals de latere MAC-10 of mini Uzi’s, maken de geringe massa en het kleine formaat van het wapen goed gericht automatisch vuur uitbrengen nagenoeg onmogelijk. Zoiets lukt alleen in Hollywood.
(Foto’s: wiki commons, uploads van M62)
