De kluchten die in de jaren tachtig op de Nederlandse TV werden uitgezonden met acteurs als Joop Doderer en Piet Bambergen deden mij letterlijk van de bank rollen van het lachen. Daar werd ik aan herinnerd toen ik bij de theatervoorstelling Hotel Informatie van theatergroep Echo zat en een groep MBO-scholieren daar zat te schuddebuiken van het lachen. Ik miste mijn eigen onbevangenheid. Een voorzichtige glimlach was het enige dat er vanaf kon.
Een klas MBO-leerlingen lijkt me niet het meest makkelijke publiek voor een theatervoorstelling, maar deze voorstelling valt goed. Ik hoop dat het ijs nu gebroken is en dat ze de weg naar het theater weten te vinden. Thuis vertelde ik mijn zoons (13 en 14): dit vinden jullie vast leuk!
Ik herinner me mijn eerste theatervoorstelling, althans flarden ervan. Het was in 4 gymnasium dat onze mentor, de leraar Frans, de klas meenam naar een toneelvoorstelling in een oude elektriciteitscentrale in Utrecht. Waar het over ging of welk stuk het was weet ik niet meer, maar ik weet dat het diepe indruk op mij maakte. Ook het idee deel te kunnen nemen aan de wereld van theater en cultuur. Theater heeft een opstap en school kan helpen leerlingen die drempel te nemen. Hotel Informatie is een mooie kennismaking met theater, niet alleen vanwege de lachspieren, maar ook omdat het gaat over de informatie-overload in een wereld met altijd en overal internet.
Een cast van 5 acteurs, met Anna Schoen en Lotte Dunselman als kern, speelden tientallen personages in een fraai vorm gegeven hotellobby rondom een ingewikkeld plot waar mensen wel en toch weer niet met elkaar te maken hebben. Veel verwarring, absurditeit, grappen en grollen. Maar Hotel Informatie is meer dan een klucht die uit is op de lach.
De rode draad in het stuk is de overload aan informatie, misinformatie en desinformatie die met de opkomst van het internet en sociale media dagelijks over ons heen gestort wordt. Hotel Informatie had wel wat wel van een avondje scrollen op Facebook: willekeurige informatie en flarden van andermans leven, domme opmerkingen, valse informatie, intieme details uit de levens van anderen, bekenden en onbekenden. Wat rest er na een avond Facebook scrollen? Dat is een vraag die mensen zich eens zouden moeten stellen. Wat heb ik eraan? Als het entertainment is, was dit dan het beste entertainment dat ik kon krijgen? Als het nieuwe informatie is, was dit dan een goede strategie om informatie te verkrijgen? Het is moeilijk de regie te houden en greep te krijgen op die constante stroom van informatie. Je loopt het risico dat je meegaat in de stroom en dat je zelf ook deel gaat uitmaken van de grijze grauwe vormeloze massa in de virtuele wereld.
Kijkend naar Hotel Informatie moet je al snel een keuze maken: ga ik moeite doen om te proberen chocola te maken van de verhaallijnen en personages of laat ik het los? Ik koos al heel snel voor het laatste. In snel tempo verschenen kleurrijke types op het toneel, met sketches en voordrachten van lange stukken tekst en opsommingen, soms hele lappen tekst van Wikipedia. Het publiek moet zich een houding geven tegenover de overweldigende hoeveelheid personages en gebeurtenissen op het podium. Net als in het echte leven; je moet kiezen met welke informatie je wat doet en wat je van je af laat glijden.
Het is frappant dat veel mensen ervoor kiezen om datgene wat niet belangrijk is disproportioneel veel aandacht te geven (zoals het uiterlijk van first lady Melania Trump) en niet de dingen die echt belangrijk zijn (klimaatverandering). Dat zou je van Hotel Informatie ook kunnen zeggen. In de voorstelling kwamen maatschappijkritische commentaren voor. Enkele keren was er aandacht voor wantoestanden in de bio-industrie en zelfs veganisme werd genoemd en misschien zelfs gepromoot. Maar ik betwijfel of veel mensen dat eruit halen. Het is net als met het nieuws: elke dag zijn er aspecten van de ecologische crisis, maar mensen halen hele andere dingen uit het nieuws, zoals de stropdas van de nieuwslezer of de lokale drugsoverlast.
De klucht eindigde met een apotheose van schijn-rationaliteit; alle personages werden terugblikkend aan elkaar gekoppeld zodat het leek alsof alles klopte en logisch samenhing. Ongeveer zoals mensen die hun memoires schrijven en van de chaos van hun leven een logisch en consistent schijnverhaal maken. Ik hoorde het aan, de apotheose, met razendsnelle verkleedpartijen op het toneel, en ik vroeg me af: wat moet ik hiermee? Het geeft misschien een fijn gevoel van ‘ik snap het’, maar ook daarvan kun je je afvragen: nou en? Wat doet het er toe? Waar het om gaat is hoe jij je, als individu, verhoudt tot het informatiebombardement.
Hotel Informatie spoort aan tot existentiële filosofie; hoe wil ik een autonoom leven leiden? Wat is voor mij belangrijk? Welke informatie wil ik krijgen en hoe kom ik aan die informatie? Na Hotel Informatie verlang ik ernaar een avond lang te lezen, met laptop en smartphone buiten handbereik.
Info en speellijst: http://www.tgecho.com
