Even kijken. Waar is de Catalaanse Republiek? Dat is de titel van dit kunstwerk gemaakt door Eva Sans Ramos, een Catalaanse buurvrouw. Ze heeft jaren geleden in Nederland gewoond en waardeert de nuchtere en analytische Nederlandse kijk op de dingen die komen en voorbijgaan. Nuchterheid en analyse zijn dan ook nodig in deze tijden van Spaans-Catalaanse onzekerheid. Vandaar een Nederlandse titel voor een Catalaans kunstwerk.
Goed, wat is dan die Nederlandse nuchtere en analytische kijk? Even kijken, een koffer met een rood-geel gestreepte doek en een kapotte eierschaal. De doek zou de Catalaanse vlag kunnen zijn. Maar het is niet de Catalaanse onafhankelijkheidsvlag, want die heeft naast geelrood strepen ook een blauwe driehoek met een ster. De Spaanse vlag is weliswaar ook rood en geel, maar niet op deze manier. De zak van Sinterklaas is het ook niet, want die is geheel rood. Het lijkt nog eerder op de stof voor een gestreept Pietenpak. De doek is dus op meerdere manieren te interpreteren, maar in ieder geval iets Spaans of iets Catalaans.
Dan is er de eierschaal. Op de foto lijkt het een klein ei maar de kunstenares vertelde mij dat het om een kalkoen-ei gaat. Daar is natuurlijk de Catalaanse Republiek uit gekomen. Gebroed door Puigedemont en zijn Catalaanse regio-regering. Maar waar is het kuiken dat De Republiek heet nu gebleven? In Brussel wellicht, met Puigedemont? Of in de Spaanse gevangenis met de andere parlementsleden? De koffer verraadt dat de Republiek in ieder geval vertrokken is, maar waar naar toe is nog onduidelijk.
Mijn Catalaanse buren weten het zelf ook niet meer. De Catalaanse regio-verkiezingen staan gepland voor 21 december. Maar met kiesmannen en -vrouwen in de gevangenis of in Brussel is het lastig koers te bepalen. Van die onzekerheid tracht Rajoy ondertussen goed gebruik te maken. Hij voerde campagne voor zijn Partido Popular in de stad Reus. Al dezelfde dag echter werden filmpjes op sociale media rondgestuurd waar te zien is hoe Rajoy met woorden werd weggejaagd. Hij maakte rechtsomkeert toen de zingende I-Inda-Indapendencia menigte te groot werd.
Zoveel onzekerheid, zoveel meningen, zoveel (on)waarheden. Kunstenaars zoals Eva uiten zich via de expositie Tela Per Fer, vrij vertaald als de Doek of stof om iets van te maken. Journalisten struikelen over elkaar in de kranten en mijn buren gaan 6 december met tienduizenden naar Brussel om hun Republiek te zoeken.
Tot 21 december blijft de Catalaanse Republiek zeker ondergedoken. Maar de Republiek is uitgebroed en de geest is uit de fles. Na 21 december zal de onzekerheid in Spanje waarschijnlijk nog verder toenemen. Was de Catalaanse Republiek een eendagskuiken, wordt de kalkoen met Kerst opgegeten of komt er werkelijk een onafhankelijke republiek tevoorschijn? Laten we nuchter blijven straks weer even kijken zou ik zeggen.
