Aan de ene kant heb je het volk. Dat wordt suf gehouden met behulp van een combinatie van een magisch en ondoordringbaar sociologenjargon. Aan de andere kant, erboven zeg maar, heb je de adel (politici en bedrijven) enerzijds en sociologen-sjamanen anderzijds. De adel sust het volk met producten en diensten die er geen ene moer toe doen: de triljoenste talentenjacht organiseren, of kutreclames produceren. De sociologen-sjamanen, de moderne geestelijkheid zeg maar, hullen zich in een waas van mystiek. Hun macht berust op de mate waarin ze hun bij elkaar verzonnen religie ondoordringbaar kunnen houden voor pottenkijkers.
Ik ben een pottenkijker. Eén mijner masochistische hobby’s is grasduinen in websites van organisaties allerhande. Zo komt een mens iets te weten.
Hieronder exploreer ik de wondere wereld van de ‘innoverende organisaties’, in dit geval een organisatie die niet weinig invloed uitoefent op de onderwijswereld in Vlaanderen.
Diversiteit In Actie (DIVA) ‘wil lerarenopleiders en leraren (in opleiding) op een interactieve manier professionaliseren en inspireren om actief aan de slag te gaan met diversiteit.’ (Bron: Website www.diversiteitinactie.be; ook in Nederland zijn er uiteraard tal van gelijkaardige organisaties.) DIVA is één van de 6 miljard vzw’s die “vormingen” en “cursussen” aanbieden die bol staan van het sociologisch jargon dat de afgelopen decennia bij elkaar geharkt werd, door academici van eerder linkse denominatie. Deze vormingen en cursussen worden vanzelfsprekend aangeboden in de vorm van een ‘toolkit’ of een ‘toolbox’.
Het hippe sociologenjargon dat DIVA en soortgelijke vzw’s rijkelijk in het rond strooien, is helaas omgekeerd evenredig aan de inhoud ervan. Bijna letterlijk élke zin die te lezen valt op de DIVA-website, plakt van de zoetzemerige stroperigheid. Zinnetjes met daarin de woorden ‘grondhouding’, ‘reflectie’ of ‘continuïteit en diversiteit in actie’ doen het bijzonder goed. Dat is ongetwijfeld zeer in het voordeel van de vzw-beheerders. Op die manier zorgen ze er namelijk voor dat de hogescholen en universiteiten, wier grootste bekommernis het uitdragen van een ‘divers imago’ is, middelen blijven doorsluizen naar DIVA. DIVA is overigens een amalgaam van onder meer de departementen ‘lerarenopleiding’ van de hogeschool en het ‘Steunpunt Diversiteit en Leren’ van de universiteit van Gent.
DIVA en de 6 miljard andere vzw’s stellen tal van mensen tewerk. Dier gelobby en grote vinger in de onderwijspap (ze hebben nu eenmaal de tijdsgeest mee), zorgen er mede voor dat het onderwijs compleet naar de haaien gaat. Van maakbaarheidskolder die je niet aan de straatstenen zou denken kwijt te kunnen, tot utopische dromerijen die zelfs Morpheus in verlegenheid zouden brengen: DIVA en Co. ‘have got it all’.
Een voorbeeld? De door vzw’s zoals DIVA de hemel ingeprezen No Blame-methode. Deze methode is één van de 6 miljard methodieken die het schriftelijk bewijs zullen vormen voor toekomstige generaties die hun verstand hebben teruggevonden, dat mensen in de westerse wereld aan het begin van de 21ste eeuw compleet kierewiet waren. No Blame wordt gebruikt bij pestgedrag. Heel veel scholen werken met behulp van deze methode, dus onderschat de impact van vzw’s van het type DIVA zeker niet.
Conform de hedendaagse waan ‘helpt straffen niet’, aldus de No Blame-profetie. Zoals het een echte profetie betaamt, bekrachtigt No Blame zichzelf door te declameren dat ze ‘succesvol’ is (Dit kunt u allemaal terugvinden op de website van DIVA.) ‘Waan van de dag-utopisten’ zijn dol op magisch denken, dus verwonderlijk mag het niet heten dat het uitspreken of neerschrijven van ‘No Blame is succesvol’ volstaat om ook effectief te gelóven, nee: te wéten(!), dat No Blame succesvol is. In werkelijkheid is deze zelfbevestigende daad even waardevol als een regendans uitvoeren in de hoop op een stevige stortbui. Maar laat dat vooral de pret niet drukken. Laat feiten en bewijzen maar over aan witte mannen zoals Copernicus en Einstein.
Zoals het een zichzelf respecterende cursus die baadt in het maakbaarheidsgeloof betaamt, zal de leraar (in opleiding) die een echte No Blamer wil worden, zichzelf onderwerpen aan een ‘zeven stappen-procedure.’ Een bureaucratische opmaak, stevig doorspekt met sociologisch-sjamanistische toverwoorden, kenmerkt de ‘cursussen’ en ‘modules’ die de cursist zal doorlopen om zich de specialisatie ‘No Blame’ eigen te maken. Nadat hij (of zij! #metoo) alle modules en de daarbij horende competenties als zoete koek heeft binnengelepeld, mag hij binnentreden in de wondere wereld van de progressieve magiërs. Hij zal feiten en bewijzen laten voor wat ze zijn en zijn leven grondvesten op het ‘waan van de dag-geloof’.
De bedoeling van de No Blame-methodiek is om via ‘bemiddeling’ (klassiek geworden ‘waan van de dag-jargon’) de verschillende partijen bij elkaar te brengen. Pester(s), gepeste(n), vrienden van beide en een “modererende” volwassene gaan met elkaar in gesprek.
No Blame gaat ervan uit dat elke mens over zelfsturende capaciteiten beschikt, ook kinderen. Deze schromelijke overschatting van de menselijke natuur heeft nefaste gevolgen. Niet dat kinderen niet over zelfsturende capaciteiten zouden beschikken, maar die zijn op jonge leeftijd nu eenmaal eerder beperkt.
Het is niet alleen zo dat kinderen als gevolg van de No Blame-aanpak worden teruggeworpen op iets wat ze gezien hun fysieke en mentale ontwikkeling nog niet bezitten, ze worden daarenboven gebruikt om de onmacht te ondervangen die volwassenen tonen om maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. In plaats van zélf duidelijkheid en structuur te bieden, desnoods door middel van hun hiërachische positie ten opzichte van jonge pesters, kiezen volwassenen ervoor om zogezegd “naast” de kinderen te gaan staan. Diezelfde kinderen moeten vervolgens zelf maar argumenten aandragen om in de toekomst met elkaar door één deur te kunnen. Het klinkt als ‘a disaster waiting to happen.’
Niet goed wetend wat aan te moeten vangen met zoveel onduidelijkheid, spelen de meeste kinderen het spelletje mee. Ze praten de “ondersteunende” volwassene naar de mond. Bijgevolg lijkt het alsof alles voorspoedig verloopt. De gepeste durft amper anders dan te zeggen dat hij niet meer gepest wordt (geïntimideerd als hij is door de aanwezigheid van de pester, diens entourage en de “coach”), de pester zegt ‘dat hij het nooit meer zal doen’ en de ‘coachende’ volwassene knikt instemmend bij het aanzien van zoveel menselijke goedheid.
Deze ‘good practices’ (jargon) worden vervolgens aangegrepen om de wonderlijke werking van de nieuw ontworpen methodiek te bezingen. No Blame heet dan ‘succesvol’ te zijn en de subsidiërende overheid laat vervolgens “studies” publiceren waaruit moet blijken dat iets als No Blame ‘fantastisch’ werkt.
Het idee alleen al dat kinderen van 6 à 12 jaar oud zoals volwassenen een diepgaand gesprek over existentiële kwesties met elkaar zouden kunnen voeren, is te gek om los te lopen. Maar bon, dat zijn de profeten van het ‘waan van de dag-geloof’ ook. Dier mensbeeld is als gevolg van een decennialang ‘utopisch mantra-bombardement’ dusdanig losgewrikt van de realiteit, dat ze hun eigen wanen voor werkelijkheid nemen. Zoiets wordt overigens ook wel een psychose genoemd. Soit.
De wondere wereld van de New Age-wondermiddeltjes waartoe No Blame behoort, wordt gekenmerkt door een ingeniositeit die op haar eigen geschifte manier geniaal is. De website van DIVA leest als een technische handleiding. Er wordt aan de lopende band doorverwezen naar allerhande andere methodieken, die in ‘waan van de dag-kringen’ waanzinnig populair zijn. Als was het een werkboek, kan een cursist op de website casussen terugvinden, die vervolgens geanalyseerd worden. Je schoolt jezelf gewoon om tot No Blamer.
Dankzij de architecten van de menselijke vervolmaking die Diversiteit in Actie vormgeven, kun je middels “webquests” ‘aan de slag’. ‘Casussen’ worden besproken op een manier die de verbeelding tart. Afghaanse jongens die het gezag van een vrouw niet aanvaarden (Zie de casus: ‘Op de speelplaats…’, op de website van DIVA) worden aan de leraar (in spe) opgediend als betrof het een wiskundige optelsom.
“Verklaringen” worden opgebouwd op basis van argumenten die enkel ingewijde mystici kunnen ontleden. Van ‘de valstrik om deze situatie op een culturaliserende wijze te benaderen’, tot ‘het hanteren van een dynamische visie op cultuur’: er wordt gretig gegrabbeld in de magische toverdoos van de sociologische groothandel in gebakken lucht. Alles wordt uit de kast gehaald om het vooral maar niet over de meest voor de hand liggende verklaring te hebben, namelijk dat (Afghaanse) moslimjongens het moeilijk hebben met vrouwen tout court. Niet wegens een of andere uitgevonden sociologische reden, maar wel wegens de culturele factor (islam) en de daarbij horende clash of civilisations.
Vervolgens wordt de cursist gevraagd de situatie ‘te analyseren en te verklaren’. Die “verklaring” dient te geschieden volgens de regels van de sociologenkunst, wat wil zeggen dat de (toekomstige) leerkracht zo kwistig mogelijk moet smijten met magisch jargon.
Dit jargon vormt het kerklatijn van de Grote Sociologen- en Pedagogenloge. Het drenkt haar op drijfzand gebouwde zandkastelen in een waas van mystiek. Op die manier overdondert ze jonge veulentjes die maar al te graag over hetzelfde, gewijde aura willen beschikken als de hogepriesters van de Nieuwe Wereld. En zo is de cirkel rond.
Maar wat zegt die weerbarstige realiteit ons in feite? Wat gebeurt er in de wereld der mensen, waar magische sociologen nooit schijnen te komen?
Wel, daar grijpen gepeste jongeren in het uiterste geval en in afwachting van de heilzame effecten van het decennialang gevoerde sociologenbeleid, vooralsnog naar het ultieme “redmiddel”: zelfdoding. Zelfmoord is (in Vlaanderen) de grootste doodsoorzaak voor mensen in de leeftijdscategorie van 15 tot 19 jaar. Jarenlang uitpakken met flashy theorieën en methodieken, blijkt weinig te vermogen tegen de toenemende geestelijke onrust die mensen in de westerse wereld ervaren. Noch 6 miljard talentenjachten, noch 6 miljard sociologische studies blijken opgewassen tegen de geestelijke malaise die tonnen westerlingen kwelt. Goochelen met magische woorden en collectieve, in sentimentaliteit badende huilsessies aan een glazen huis, blijken in die dekselse werkelijkheid weinig invloedrijk. Tenzij op het naar aandacht smachtende ego van de huilende magiërs, heeft deze “aanpak” weinig of geen effect.
In de steek gelaten door impotente schooldirecties, leerkrachten en dier broodheer: de overheid, zien zowel de doodgemoedereerde en –gepeste jongeren als hun ouders enkel nog een zwart gat.
Omdat New Age-“interventies” van het genre No Blame ontwikkeld zijn om de teloorgang van het begrip “verantwoordelijkheid” te vieren, zal de lijst met zelfdodingen wegens pestgedrag langer worden. Net zoals de lijst met ‘jongeren met psychische problemen’ langer wordt. Net zoals de wachtlijsten in de (jeugd)psychiatrie steeds langer worden, etc. etc.
De onmogelijkheid om door middel van gezag of autoriteit duidelijkheid en structuur te bieden aan jongeren (in nood), heeft een vacuüm gecreëerd dat opgevuld werd met “methodieken” en “modules”. De reus op lemen voeten die ‘innoverend onderwijs’ of ‘innoverende dit-of-dat’ heet, dreigt volledig weg te zakken. Helaas zal hij talloze slachtoffers met zich meesleuren.
