Vergeet Vertrouwen en Verbinding; het V-woord voor 2018 is Verwarring

30-12-2017 16:26

De coöperatie Laatste Wil organiseert vanaf januari 2018 inkoopbijeenkomsten voor een euthanasie-middel. ‘Het geeft mensen rust om zo’n middel in huis te hebben’, aldus de voorzitter. Het getuigt wat mij betreft vooral van weinig vertrouwen in de toekomst en de samenleving. Vertrouwen als het cynische V-woord van 2017 omdat Verbinden maar niet lijkt te lukken ondanks alle oproepen en subsidies.  

Echte #Metoo slachtoffers zitten weer alleen op de bank

De #metoo-discussie zette het tanende vertrouwen in de medemens dramatisch tegen de muur.  Mensen kregen opeens een dader- of slachtofferkaart in de knuist gedrukt en de grijstinten die de realiteit kenmerken waren onbespreekbaar. Symbolisch vond ik de ontreddering van de heren Brandt Corstius en van Dam. Met van afschuw verwrongen gezichten keken ze in de camera, terwijl ze hun persoonlijke trauma met heel Nederland deelden. Twee kleine jongetjes die het zonder sterke vader moeten doen die het wel even voor ze opneemt. Ik voelde vooral medelijden en wilde ze het liefst meenemen naar de Efteling om de zinnen wat te verzetten in de Python. Het stof is inmiddels neergedaald en de échte slachtoffers zitten weer alleen op de bank.  Op de werkvloer maken wij vooral flauwe grapjes ‘Hey joh, #metoo’, als iemand per ongeluk tegen je aanstoot bij het koffiezetapparaat. Het openhalen van oude wonden is relatief gemakkelijk, het vervolgens goed verbinden vraagt beduidend meer.

Of het vertrouwen in nieuws en feiten. Nepnieuws als realiteit waar ik nooit eerder mee in aanraking kwam. Het klinkt als goedkope margarine en doet denken aan obscure Amerikaanse blaadjes waarin dubieuze feiten over Area 51 geïllustreerd met korrelig grijze foto’s worden gepresenteerd. Nepnieuws schijnt ernstig te zijn, maar ik kan het niet laten stiekem te grinniken als Den Haag hier serieus over debatteert zonder aantoonbare feiten.

De testosteron-burst van Mark Rutte

We kregen een nieuwe regering. Partijen die programma’s moesten verdedigen die nog minder inhoud leken te hebben dan de teams van het programma Sterrenslag.

Een pardoes ingevlogen Turkse minister creëerde een electoraal voordelig mediamoment en de testosteron-burst van Mark Rutte zorgde ervoor dat de touwtjes in dezelfde handen bleven. Het opzij schuiven van principes bleek nog makkelijker dan voor Gordon om nee te zeggen tegen zijn aangekondigde huwelijk.

De eerste barstjes kondigen zich inmiddels aan, want voltooid leven vraagt om strike a pose, of je dat nou wil of niet. Het schijnt zo definitief te zijn. Ik vraag me überhaupt af of het partijenstelsel in de politiek levensvatbaar blijft, aangezien de ideologie als ruggengraat is weggevallen. Wat mij betreft een kwestie van voltooid leven, maar in de praktijk waarschijnlijk een slopende palliatieve fase tot de nieuwe verkiezingen.

De koning memoreerde in zijn kersttoespraak dat kerk, kantoor, café, sportclub en school hun samenbindende functie verliezen. Hij is daar terecht bezorgd over, maar distantieert zich tegelijkertijd van de cultuursymbolen die onze gemeenschap vormen en samenbinden.

Verwarring

Donald Trump gooide de knuppel in het hoenderhok door Jeruzalem tot hoofdstad van Israël te verklaren. De rapen waren gaar, maar hij hield zich domweg aan zijn verkiezingsbelofte, iets wat we niet meer gewend zijn. Het is daarnaast een interessante exercitie om het geopolitieke veld op te schudden en te zien hoe de hazen uiteindelijk lopen. De motivatie om vervolgens een Joods restaurant aan puin te slaan is een uiting van het nieuwe antisemitisme, waarvoor Israël tegenwoordig de legitimatie vormt.

Ik sprak satiricus Diederik Smit voor Café Weltschmerz en hij legde zijn vinger op een gevoelige plek. Vertrouwen is noodzakelijk om te kunnen relativeren. Als je elkaar alles moet uitleggen dan verdwijnt de humor en wordt de realiteit grimmig. Alsof het kraakbeen verdwijnt en de botten pijnlijk tegen elkaar schuren. Maar ook Theodor Holman die zijn vertrouwen in de vrijheid van meningsuiting niet wil opgeven omdat het de enige manier is waarop de maatschappij zich kan reinigen van haar innerlijke conflicten.

Voor 2018 heb ik alvast een nieuw V-woord: Verwarring. We hebben inmiddels zelfs een heuse bevolkingsgroep die bestaat uit verwarde personen. Nu alleen nog de definitie…