Momenteel onderhandelt de Europese Unie met Amerika over een nieuw handelsverdrag onder de naam TTIP. Dit verdrag laat alles zien wat er mis is met Europa als politieke ruimte: er bestaat wel degelijk belangrijk Europees beleid, maar het krijgt in een soort vacuüm vorm. Journalisten en burgers vinden het onbelangrijk en de politiek legt geen verantwoording af.
Afgelopen dinsdag hield de Duitse Europarlementariër Gabi Zimmer een persconferentie in het Europees Parlement. Zimmer heeft bezwaar tegen het ondemocratische gehalte van de onderhandelingen bij TTIP. Deze vinden achter gesloten deuren plaats en het Europees Parlement kan daarom aan het einde alleen maar ja of nee zeggen en niet tussentijds bijsturen.
Susan George is meegekomen om de bezwaren uiteen te zetten. Zij is voorzitter van het Transnational Institute en verwacht dat het verdrag er niet komt omdat “er voor iedereen iets in zit om tegen te zijn”. De gevolgen voor het milieu zullen immens zijn en iedereen die bang is voor klimaatverandering krijgt wat hij vreesde: meer fossiele brandstoffen.
De boeren moeten ook tegen zijn, aldus George, want de tarieven zullen alleen maar naar beneden gaan en kleine boeren zullen dat niet overleven. Vakbonden en werknemers komen in de problemen omdat bedrijven landen kunnen gaan aanklagen als bijvoorbeeld het minimumloon wordt verhoogd. Veolia deed dat al in Egypte. We kunnen veel rechtszaken tegemoet zien.
TTIP leidt volgens George ook tot het privatiseren van publieke voorzieningen en lokale overheden zullen lokale contracten niet meer aan lokale bedrijven mogen geven. In de EU gaat TTIP heel veel banen vernietigen. Slecht dus voor de democratie, het milieu, de overheid en de werknemers, aldus George. Zij wil een “Dracula-strategie”: door licht te laten schijnen op TTIP, zal het verdrag verdwijnen.
Een mevrouw uit Canada komt aan het woord om te vertellen dat er een breed publiek debat moet komen over TTIP. Dat debat zal de tegenstanders helpen, want als voorstanders zich beter in TTIP verdiepen veranderen ze vanzelf van mening, zo is haar verwachting.
Echt irrelevant is TTIP bepaald niet te noemen, maar daar is deze ochtend weinig van te merken. In de enorme conferentiezaal zijn nauwelijks journalisten aanwezig. Achter de tafel zitten drie sympathisanten van Zimmer, in de zaal zitten zeven van haar medewerkers en er zijn tevens zeven vertalers aanwezig. Het maximale aantal journalisten is vier.
“De persconferentie wordt live gestreamd”, zegt Zimmer’s medewerker nog. Misschien dat tientallen journalisten naar de webstream kijken, maar het lijkt er niet op want hoewel de belangen bij TTIP extreem groot zijn, staat het onderwerp nauwelijks in de publieke belangstelling.
Publieke belangstelling is altijd een kwestie van een half vol of half leeg glas. Zimmer vertelt dat er een Europees burgerinitiatief is gelanceerd tegen TTIP maar dat het nog niets heeft veranderd. Er zijn meer dan een miljoen handtekeningen opgehaald, wat Zimmer graag uitlegt als een groot succes, maar wat gemakkelijk ook als een totale mislukking kan worden geïnterpreteerd.
Een Duitser geeft details over het initiatief. Volgens hem zal het aantal handtekeningen alleen maar toenemen. Commissievoorzitter Juncker krijgt als verjaardagscadeau de eerste handtekeningen. Helaas heeft hij daar echter geen tijd voor en dus moeten de tegenstanders van TTIP het met een commissieambtenaar stellen.
Waarom was er bijna niemand bij deze persconferentie? Waarom was er nauwelijks aandacht voor het aanbieden van de handtekeningen aan de Europese Commissie? Het antwoord kan zijn dat Zimmer een totaal onbelangrijke Europarlementariër is, maar dat klopt niet. Ze is fractievoorzitter van GUE/NGL, een fractie links van de sociaaldemocraten, met o.a. de SP en de Partij voor de Dieren.
De tegenstanders van het verdrag zitten bij uitstek in deze hoek en dus zou je aandacht voor hun standpunt verwachten. Met de middenpartijen in het Europees Parlement is het lastig discussiëren over vrijhandel want zij zijn sowieso voor. Maar waar de SP in Nederland mensen tegen zo’n verdrag zou kunnen mobiliseren, blijft het nu muisstil.
Een dag later was er in Nederland wel nieuws over een onbeduidende hobby-discussie over Zwarte Piet.
