De Amsterdamse gemeenteraad wil dat het kabinet stopt met het uitzetten van Afghaanse asielzoekers. Het land zou te onveilig zijn. Forum voor Democratie-fractievoorzitter Annabel Nanninga is er boos over: ‘symboolpolitiek’, oordeelt ze. Het is ‘deugdram’, want de gemeenteraad gaat hier niet over. Goed gezien, Annabel: laat de Tweede Kamer er gewoon over oordelen.
Twee dagen later. Hét gezicht van de groep krakende illegalen We Are Here krijgt na zestien jaar een verblijfsvergunning. Annabel Nanninga gaat los in de Telegraaf dat dit niet uit te leggen is. Even vergeten dat ze er niet over gaat. Het illustreert hoe het politieke debat over alles rond immigratie, integratie en islam tegenwoordig gaat. Veel stemverheffing, veel loze woorden, weinig consistentie.
Nu zou dat allemaal niet zo erg zijn, als dit fenomeen beperkt zou blijven tot FvD. Maar zoals Nanninga deze week al terecht betoogde bij GeenStijl: FvD heeft invloed op de rest. Zeker op de VVD. Straks lopen de kiezers misschien wel weg, lijkt de VVD te denken. Waar komt die domme veronderstelling toch vandaan?
Jozias van Aartsen, de voormalig waarnemend burgemeester van Amsterdam, gaf deze week een afscheidsinterview. Kritiek op Van Aartsen komt niet alleen van FvD, maar ook uit zijn eigen partij. Hij is een bestuurder met slappe knieën, knuffelt moslims, grijpt niet in als illegalen woningen kraken en is losgezongen van de VVD, horen we telkens. Weg met die man!
Van Aartsen doceert in NRC dat de burgemeester boven de partijen moet staan. Het is dus niet de bedoeling dat een burgemeester naar onbekende VVD-Kamerleden als Arno Rutte en Daniel Koerhuis gaat luisteren. Van Aartsen zou in Amsterdam niet ingrijpen in het beleid en geen eigen profiel bouwen. Dát was de afspraak. VVD-Kamerleden weten dat natuurlijk ook wel, of kunnen dat weten, maar ze roepen iets anders. Zou het met de electorale concurrentie te maken hebben?
Zo gaat het steeds. Als Van Aartsen zegt dat de VVD de grondrechten van moslims moet beschermen, is daar het Amsterdamse VVD-raadslid Hala Naoum Néhmé om hem naïef te noemen. Ook zij kan niet meer om FvD heen. Het idee dat de VVD moet reageren op FvD, zit inmiddels diep ingebakken. Dat zien we ook aan Stef Blok.
Deze week lekten wat uitspraken uit. Het was niet de bedoeling dat u en ik ze zouden horen. Voor wie waren ze wel bedoeld? Blok stond in een zaaltje met allerlei medewerkers van internationale organisaties. Nederlanders die werken in steden als Genève en Washington bij organisaties als de Wereldbank en de UNHCR. Deze mensen werken in een extreem internationale omgeving en Blok weet dat. Niet echt publiek wat voor FvD-praat openstaat, zeg maar. Maar Blok gaat ook hier gewoon op de FvD-toer alsof dat de gewoonste zaak van de wereld is.
Het gaat niet alleen om de inhoud van de uitspraken van Blok en zijn gebrekkige begrip van de internationale diplomatie. Interessanter is zijn onweerstaanbare drang om impliciet met FvD mee te babbelen, zelfs als dat totaal niet past bij de setting waarin hij spreekt. Nanninga heeft gelijk: FvD heeft een enorme invloed. Zou Sigrid Kaag nou moeten lachen of huilen om Blok, vraag je je af. Ook is het de vraag of VVD’ers die kritiek hebben op Van Aartsen überhaupt iets begrijpen van bestuurlijke verhoudingen of van de rechtsstaat. Of maakt dat niet uit als het over FvD-thema’s gaat? Moet Van Aartsen nou om ze lachen of huilen?
Eigenlijk zou de VVD voor gematigde rechtse mensen moeten zijn. Voor mensen die liberaal denken en ondernemend zijn, die de rechtsstaat respecteren, die een internationale blik hebben maar niet al het beleid naar Brussel willen overbrengen, die iets voor anderen over hebben maar niet iedereen zomaar geld willen geven, die humanitaire ellende erkennen maar ook vinden dat er grenzen zijn aan het migratiebeleid, die eisen willen stellen aan migranten maar diversiteit ook kunnen waarderen. Mensen die nuance kennen, zeg maar. Precies dat waar FvD niet op te betrappen is.
De VVD is hard bezig die grote, gematigde groep kiezers van zich te vervreemden. Je komt die kiezers in het echte leven echt overal tegen. Ze vragen zich verweesd af waar ze in hemelsnaam nog op moeten stemmen. Het zijn kiezers die principieel niet naar de SGP willen. Kiezers die tegen massa-immigratie zijn maar die Wilders een geradicaliseerde gek vinden die de rechtsstaat bij het grof vuil zet. Kiezers die het weleens met FvD eens zijn, maar geen vertrouwen hebben in een ondemocratische partij vol ongeleide projectielen die alleen stoere taal uitslaat en niks waarmaakt.
Zou een genuanceerde VVD geen aantrekkelijk alternatief zijn, vraag je je af. Waar kunnen al die kiezers nog naartoe als de VVD continu op de FvD-toer gaat? Alleen het CDA wordt blij van deze VVD.
