Meer dan 100 klachten zijn er inmiddels ingediend door hotelschoonmakers bij het meldpunt misstanden hotelschoonmaak van vakbond CNV Vakmensen en housekeepers melden zich nog steeds. Volgens Erik Maas, vakbondsbestuurder bij de bond betreffen die 100 meldingen duizenden werknemers en ook in de zomer wordt er nog volop gebruik van het meldpunt gemaakt: “Zeker in de hitte merken ze de hoge werkdruk in die hete hotels.”
Die honderd klachten zijn namelijk het kleinste topje van de ijsberg, denkt Maas. “Als iemand al de moed heeft om misstanden te melden, dan gaat dat vaak het hele team aan. Zo bezien vertegenwoordigen die meer dan honderd meldingen duizenden housekeepers in Nederland. Mensen klagen namelijk niet snel. Ze willen loyaal zijn naar hun werkgever. Bovendien maken we soms mee dat melders gepakt worden op het aantal uren dat ze mogen werken als ze op de werkvloer hun mond open trekken.”
Maas: “We maken nog steeds mee dat de productienorm, het aantal kamers dat ze moeten doen, te hoog ligt en dat ze het niet redden in de werktijd. Dan moeten ze wel doorwerken en regelmatig krijgen ze die tijd niet betaald. Of ze moeten de werkkar halen en vullen in eigen tijd, wat ook niet volgens de regels is.”
De vakbond was begonnen met het meldpunt naar aanleiding van misstanden bij Van der Valk, in december. In het voorjaar is het uitgebreid naar alle hotels, vanwege de breedte van de problemen. Maas: “We willen dat er een einde komt aan onderbetaling, hoge werkdruk en onheuse bejegening. Een goede schone kamer is het belangrijkste aan een hotel en dat begint met gezonde en gewaardeerde medewerkers.”
Veel hotels waar housekeepers rondlopen sluiten volgens Maas nog steeds de ogen voor de misstanden, over hoge werkdruk, salarissen die niet kloppen en een onheuse bejegening, terwijl bonden en de overheid vinden dat het ook hun verantwoordelijkheid is. Het CDA in Amsterdam stelde in mei schriftelijke vragen aan B&W: moet Amsterdam de misstanden niet aanpakken, was de strekking. De beantwoording – doorgaans duurt het een maand – is opgeschoven naar september.
“De mensen zijn moe, merk ik”, zegt Erik Maas terwijl hij aan het begin van de werkdag een bezoek brengt aan een hotel bij Schiphol. Vandaag is een drukke dag dus werkt iedereen wat harder en ook iets langer: er is een groot personeelstekort in de housekeeping. Op de warmste dag van augustus maken ze dertig tot zesendertig hotelkamers schoon en dan maken ze ook meer uren. De norm is 15 minuten per kamer, als een kamer compleet uitgewoond is door gasten, dan kunnen ze 15 minuten extra krijgen.
Maas: “De salarissen zoals ze uitbetaald worden door het schoonmaakbedrijf, kloppen. Dat is elders vaak anders. We krijgen regelmatig klachten dat het niet klopt, zoals dat ze per kamer worden afgerekend, wat niet mag. Contracten kloppen soms niet. Dan staan er veel minder uren in het contract, dan waar de werknemer volgens ons recht op heeft. Wij vinden dat het gemiddelde van de laatste drie maanden er in moet staan. Zo geef je zekerheid en hou je je personeel langer vast.”
De tijd die schoonmakers krijgen voor een hotelkamer hangt af of de gast nog een keer overnacht, de stay-overgast, of uitcheckt. Bij een check-out krijgen schoonmakers over het algemeen een paar minuten extra per kamer. Maas beoordeelt de tijd voor een stay-over met 15 minuten als redelijk. Dat er bij een vieze kamer 15 minuten tijd bij komt is ook redelijk, meent hij. “Maar het aantal kamers is wel fors. Het blijft rennen. Wat hier een goede norm is? Dat is ingewikkeld, maar 20 kamers zou wellicht prachtig zijn.”
Overigens kopen de hotels schoonmaak goedkoper in sinds in 2008 de crisis losbarstte en de hotelmarkt instortte: de housekeepers moesten harder werken. Nu de hotels weer overvol zitten, krijgen ze die tijd niet terug. Bij de vakbond CNV wordt dat ook geconstateerd. In een van de klachten stelde een housekeeper dat de hotels vele tonnen bij hun winsten konden bijschrijven, omdat ze de kamermeisjes harder laten werken.
Maas wijst de op de vele klachten die de bond ontving sinds de opening van het meldpunt. “De klachten komen uit het noorden, het zuiden, het westen en het oosten van het land. Het betreft een breed scala aan hotels en aan schoonmaakbedrijven. Ook schoonmaakbedrijven en hotels die de Code Verantwoordelijk Marktgedrag – waarmee misstanden worden tegengegaan – hebben ondertekend, zitten er bij.”
Maas: ‘Bedrijven die de Code hebben ondertekend, kunnen we aanspreken als er wat mis is op de werkvloer en de directies ondernemen dan ook gelukkig actie. CNV Vakmensen wil dat alle hotels en schoonmaakbedrijven de Code ondertekenen.’
Koninklijke Horeca Nederland KHN vindt de misstanden een verantwoordelijkheid van de schoonmaakbedrijven en niet van de hotelsector, behalve dat ze hotels adviseren met schoonmaakbedrijven in zee te gaan die de Code ondertekenen. KHN wil dat zelf overigens niet doen en ze willen ook geen oproep doen om de Code te tekenen. Maas: “Je zou van een branchevereniging met het predikaat ‘Koninklijk’ wel verwachten dat ze verantwoordelijk marktgedrag wat steviger omarmen.”
CNV Vakmensen bezocht de afgelopen maanden tientallen hotels in Amsterdam met de vraag om de Code te tekenen. Een hotel heeft te kennen gegeven de Code te willen ondertekenen. De andere hotels hullen zich in stilzwijgen, constateert Maas. “Het is moeizaam. De hotels krijgen deze week een brief waarin we ze herinneren aan de Code en aan ons verzoek.” Hotels die de Code ondertekenen krijgen een gouden emmer van de bond en worden genoemd op de site cnvvakmensen.nl als ondertekenaar. Hotels die niet tekenen kunnen rekenen op een natte dweil en dat wordt straks ook genoemd.
Eerder constateerde de Inspectie SZW in het jaarverslag over 2017 al dat housekeepers te maken hebben met een hoge werkdruk, soms een onheuse bejegening en andere tekortkomingen. Ook ziet de Inspectie SZW dat het breed voorkomt in de hotelbranche, meldde de Inspectie een jaar geleden en nu weer in het jaarverslag.
De verdiensten voor een hotelschoonmaker zijn volgens Maas ongeveer een tientje per uur. Dat betekent dat de loonkosten per kamer ongeveer 3 euro zijn voor het schoonmaken van een kamer. Ter vergelijking: in Amsterdam centrum kost een overnachting bij een vier- of vijfsterrenhotel makkelijk 400 euro en in veel hotels zijn de verdiensten voor housekeeping hetzelfde: pakweg 3 euro per kamer. Maas: “Het zou fijn zijn als de hotels waar de schoonmakers rondlopen, verantwoordelijkheid nemen voor die mensen. Zij huren de schoonmaakbedrijven in en bepalen de prijs. Overigens is dat ook in hun eigen belang. Nu de arbeidsmarkt goed draait, worden de personeelstekorten gigantisch in de hotelschoonmaak. Er is geen housekeeper meer te krijgen in Nederland. Wij horen dat ze liever in een supermarkt gaan werken dan zich in een hotel te laten afmatten. Maar met de supermarkten hebben we overigens ook veel discussie over de arbeidsvoorwaarden.”
