‘Discussies in Nederland gaan vaak over of je wel deugt.’ Dat was de titel van een interview dat ik begin 2017 had met Han ten Broeke. Hij had de tijd genomen voor dat gesprek: we zaten twee uur in zijn ruim bemeten kantoor. Eerste indruk van de interviewer: die Ten Broeke is hier toch wat belangrijker dan de rest.
In Nederland is volgens Ten Broeke steeds minder gevoel voor buitenlandpolitiek. Iets bereiken in de wereld staat vaak in een kwade reuk omdat je dan ook vuile handen moet maken. Het was een overtuigend verhaal: over het buitenland wordt veel principieels de wereld in geslingerd, maar daar kom je geen stap mee verder. Ten Broeke sneerde een paar keer naar TPO, waar hij kritiek krijgt als hij niet meedoet aan allerlei symbolische moties die toch geen resultaat hebben.
Niet geheel toevallig had Ten Broeke een jaar eerder al een verhaal van deze strekking gepubliceerd en in Leiden gepresenteerd. De cynicus zou zeggen: ieder Kamerlid heeft wel een stokpaardje. Dat klopt, maar deze man was wel heel goed geïnformeerd en na een uurtje praten was je al je tegenargumenten vergeten. Dat zie je in Den Haag zelden.
Een paar weken later zag ik Ten Broeke weer. Het was politiek café van de VVD Amsterdam en daar werd gediscussieerd over de Nederlandse identiteit. Ten Broeke bepleitte dat liberalen moeten opkomen voor de grondwettelijke vrijheden. Journalist Bart Schut daagde hem uit hardere standpunten in te nemen, maar Ten Broeke gaf geen krimp. Hier stond een man met een eigen verhaal die zich niet van de wijs liet brengen. Veel Kamerleden kunnen er nog wel wat van leren.
Zo leerde ik iets belangrijks: Ten Broeke heeft werkelijk alles in zich om vijanden te maken. Hij is een van de bekendste VVD-Kamerleden en hij weet waar hij het over heeft. Dat levert allebei al snel scheve gezichten op. Hij is een goed spreker en ook dat ligt gevoelig, want veel Kamerleden kun je helemaal niet voor een zaaltje zetten. Ten Broeke kletst ook niet zomaar wat met je mee. Als kers op de taart voegen we dan nog een toefje ijdelheid toe en dan hebben we werkelijk alle eigenschappen bij elkaar om bij velen niet geliefd te zijn. Dat is deze week wel gebleken.
Zelfs als je een ongeïnformeerde, slecht uit je woorden komende backbencher bent waar nog nooit iemand van gehoord heeft, heeft men tegenwoordig interesse in je affaires. Bij Ten Broeke is die interesse al helemaal enorm. Het verhaal van deze week heeft alles weg van een afrekening. Vorige week had HP/De Tijd ook al een verhaal over Ten Broeke maar toen was er nauwelijks reuring over. Het ‘schandaal’ was toen te onduidelijk: gedoe over een betaling, een praatje en een boekje. Er leek iets mis, maar dat bleek later toch niet zo te zijn, maar dat was dan wel weer verdacht. Jaja.
Wat was er deze week loos? Ten Broeke had een korte relatie met een medewerker. Die vrouw was meerderjarig. Zij claimt dat het gedrag ‘seksueel overschrijdend’ was maar deed geen aangifte. Nu kun je zeggen dat aangifte doen een hele stap is, maar als er iets ernstigs aan de hand was had het Ten Broeke direct de kop gekost. Nu is de conclusie dat er helemaal niets is: er is geen aangifte en dus geen verdenking van wat dan ook. Politiek relevant is het al helemaal niet.
Maar ja. Ten Broeke is een zichtbaar en welbespraakt Kamerlid. En dus is het na het aftreden van Ten Broeke nieuws dat de vrouw zijn versie van het verhaal ontkent. De journalisten waren even vergeten dat dat al in Ten Broeke’s verklaring stond. Voortaan even lezen, lieve collega’s. Het klonk nu als een ernstige ontdekking – er is misschien toch iets aan de hand! – maar nee dus. Haagse bronnen kwamen ook meteen op de proppen met een ander akkefietje. Ten Broeke was al eens met zijn broek op zijn knieën betrapt. Goede timing voor zo’n ongeloofwaardige, ordinaire roddel. Hard bewijs ontbreekt.
Zo was dit een prachtige week voor iedereen die zijn hufterigheid op Ten Broeke wilde botvieren. Om het compleet te maken wist fractievoorzitter Klaas Dijkhoff te melden dat als deze affaire nu zou zijn voorgevallen het exit was geweest. Heel flink van je, Klaas. Als de affaire nu zou zijn voorgevallen, had Ten Broeke kunnen dreigen met afsplitsing en dan was het kabinet zijn meerderheid kwijt geweest. Dan had Ten Broeke gewoon mogen blijven. Net zoals die malafide huisjesmelker. Die komt met veel ernstigere dingen weg.
Wat is het toch gek dat er nauwelijks VVD-Kamerleden zijn die met hun kop boven het maaiveld uitsteken. Als straks Jeanine Hennis en Malik Azmani ook weg zijn, zijn alle resterende VVD-Kamerleden onbekende grijze muizen. Hoera!
