Afshin Ellian schrijft: “De oorspronkelijke islam is een door en door jihadistische beweging.” Dit is een nieuwe toevoeging aan de Nederlandse taal: de woordcombinatie ‘oorspronkelijke islam’. Tot nu toe kenden we de radicale islam, gematigde islam, liberale islam, politieke islam, petro-islam, knip- en plakislam, salafistische islam – we hebben al heel wat combinaties de revue zien passeren. Maar dit is nieuw: de oorspronkelijke islam.
Wat hiermee gezegd wordt is dat een ‘democratische islam’ (mijn neologisme) zich zal moeten ontwikkelen door weg te gaan van zijn oorsprong. Een islam die zich wil aanpassen aan de omgeving van de democratische rechtsstaat, de wereld waarin wij nu leven, die zal zich moeten bevrijden van ‘oorsprongsnostalgie’ (ook weer mijn term). Die oorsprongsnostalgie zit diep verankerd in de stroming van het salafisme, waarop onlangs Mohammed Soroush aan de Universiteit Tilburg promoveerde. De salafi’s willen terug, terug naar de oorsprong van de islam.
Soroush deed veldwerk bij streng-islamitische centra in Nederland. Hij komt tot een onheilspellend beeld van strenggelovige moslims, die onze samenleving afwijzen: “Salafisten hebben een andere moraliteit en andere opvattingen. Ze staan niet voor integratie maar voor segregatie.” Nu zult u zeggen: niks bijzonders. Wie Dirk Verhofstadt’s korte verhandeling Salafisme versus democratie (2016) heeft gelezen wist dit ook al. Dat klopt, maar het leuke is dat Soroush de universiteit hervormt. Hij zet eigenlijk zijn begeleiders voor aap.
De hooggeleerde en universitair geschoolde arabisten en islamdeskundigen in Nederland zijn (net als in het buitenland) allemaal politiek correct. Zij zien de wereld door een roze bril. Kritische islamdeskundigen bevinden zich altijd buiten de universiteit. Zo heeft de juriste Machteld Zee echt empirisch onderzoek gedaan naar shariaraden. Paniek in islamdeskundigenland.
Nu is met Soroush in Tilburg weer een dissident door de politiek correcte linies gebroken: iemand die de ‘oorspronkelijke islam’ een gevaar acht. Als Soroush niet zo’n perfect niet-westers cv had gehad, dan was hij allang afgeserveerd in de polder als racist (islam is tenslotte een ras, niet?). ‘Koren op de molen van Trump/Wilders’, xenofoob of erger. Maar dat kan niet met hem, want Soroush komt uit Iran en hij heeft daarom een status van onaantastbaarheid.
Nu moeten de Nederlandse universitaire islamdeskundigen hun visie gaan bijstellen en hun enige probleem is hoe ze dat gaan doen zonder openlijk te erkennen dat zij terugkomen op eerder ingenomen posities. Nu is dat niet zo moeilijk, want niemand kent die Nederlandse islamdeskundigen en geen mens leest ook wat ze schrijven. Gelukkig maar.
