Acht jaar geleden trok fotograaf Maarten Brante voor TPO met enige tegenzin door Indonesië. Dat resulteerde in de reportage-serie Redenen om nooit naar Indonesië te gaan. Nu is hij terug om te kijken wat er in die acht jaar in het land veranderd is.
Vanochtend word ik wakker van een heleboel alarm. Na een tijdje dringt het tot me door dat dit wellicht een tsunami-alarm is en sta ik op. Het blijken echter politiemotoren te zijn, die een lange stoet militairen en soldaatachtigen door de stad begeleid. De stad in kwestie is Makassar: hoofdstad van Sulawesi. Tijdstip: vijf dagen na de tsunami bij Palu.
Ik was in Bira ten tijde van de ramp en kreeg daar niet veel mee dan de omvang van de ramp en de berichtjes van mensen thuis die wilden weten of ik nog leefde of dat het wellicht tijd werd voor een feestje. Volgens Gav, de Brit van wie ik een bungalow huurde, is er het laatste jaar wereldwijd een sterke toename van aardbevingen. Er is kennelijk een Amerikaanse website die het nauwgezet bijhoudt en waar vijf per dag een normaal gemiddelde was, zijn het er nu kennelijk ongeveer drie keer zoveel.
Vier dagen na de ramp, gisteren, is er opnieuw een aardbeving op Sulawesi. Dit keer een stuk dichter bij Bira in de Sinjai-provincie. Ongeveer een uur of vijf ervandaan met de auto. Wat overigens weinig zegt, gezien de wegen hier. En er was er ook nog eentje in Sumba. Er wordt me afgeraden naar Monado te gaan, omdat kennelijk de breuk die Palu van een tsunami voorzag daar ook langsloopt en nou ja, ik snap verder de logica niet zo, maar besluit toch maar niet naar Manado te gaan. Het thuisfront heeft me nadrukkelijk gevraagd levend thuis te komen en ik ben al twee weken verkouden. Ik begin te vrezen dat het wellicht longontsteking is.
De weg naar Makassar is een aaneenschakeling van jongeren (5-25) die met kartonnen doosjes langs, maar vooral op de weg staan om geld op te halen voor Palu. Op veel van de dozen staat: Pray for Palu. Ik doe beiden niet. Los van het feit of je in god gelooft, lijkt me dat een van de twee genoeg moet zijn. Of je regelt het met geld, of God regelt het voor je. Beiden is blasfemisch, vermoed ik. Ik vraag me af of de kinderen die in de dagen na de ramp met hun kartonnen doosjes worden doodgereden ook bij de slachtoffers worden gerekend. Om de paar honderd meter staat een busje en vaak staan ze expres midden op de weg om de bestuurders tot afremmen te dwingen.
Niemand van dat volk staat stil bij het feit dat er helemaal niemand elke tweehonderd meter gaat doneren. Dus dan kun je wel elke automobilist tot stoppen willen deugen, maar de meesten hebben echt al op enig moment betaald. Of niet. Het is al met al een levensgevaarlijke toestand en tijdens de reis van een uur of vijf zie ik meer kinderen bijna onder een auto komen, dan dat ik Indonesiërs verstandig zie rijden. Tijdens de rit komen we er achter dat er weer een aardbeving op Lombok is. 6.8 op de schaal van Richter. Dat is niet misselijk.
Over naar vandaag. Makassar is de grootste stad van Sulawesi en tevens de grootste havenstad. Kennelijk is daar vanochtend een schip aangekomen met militairen om hulp te gaan bieden in Palu. Ik zag wat pantservoertuigen met groene camouflagemannen aan boord. Ik zag bussen met blauwe camouflagemannen. Ik zag vrachtwagen met egaal groen geuniformden en ik zag gek genoeg legervrachtwagens met moslims met witte moslimbloesjes aan boord (Drie vrachtwagens met een stuk of dertig het stuk. Sommigen met baard). En nog een blauwe militaire politiebus met mannen met blauwe bloemetjesoverhemden aan. Dit alles begeleid met politiemotoren die qua sirene voor geen enkele politiemacht onderdoen.
Ik begin me af te vragen of het toeval is dat al de hele dag het internet het niet doet, of dat het een standaardprocedure is met grote troepenverplaatsingen. Censuur is hier sowieso helemaal okay. De film 2012 werd hier bijvoorbeeld verboden omdat het zien ervan ‘War of the worlds’-achtige gevolgen had. Met hartaanvallen tijdens het kijken aan toe. Of dat werd althans beweerd. De meeste pornosites zijn geblokkeerd en zelfs Google was een tijdje uit de lucht. Met een VPN-account lus je daar natuurlijk makkelijk omheen, dus veel heeft het in de praktijk niet om het lijf. Anyway: het is maar de vraag of ik dit stukje op enig moment doorgestuurd krijg.
Vanaf Makassar is het zeker twintig uur rijden naar Palu. De regio waar Palu ligt, is overigens het gebied op Sulawesi dat met ISIS in verband worden gebracht. Hoe en wat weet ik niet precies, maar er bestaan contacten en er is verband.
U vraagt zich wellicht af waarom ik niet wat meer navraag doe, maar dat heeft hier verschrikkelijk weinig zin. Of je krijgt geen antwoord of je krijgt een antwoord waar je niets aan hebt. En vaak leidt doorvragen naar een tegenovergesteld antwoord. Maar dan weet je niet welke klopt, omdat de kans groot is dat de Indonesiër zijn antwoord bijstelt als hij de indruk krijgt dat hij niet het gewenste antwoord heeft gegeven.
