2015 brengt ons weer een stap dichterbij naar een maatschappij waarin niet aanpassingen aan systemen, maar wensen van mensen centraal staan. Wat moet je daarvoor doen? Zelf het heft in handen nemen. Waarom kan dat? Omdat allerlei structuren pervers zijn en vermolmd, en daardoor veel minder stevig dan ze lijken.
Waarom zien we dat vaak niet? Omdat ze met veel kunst- en vliegwerk worden opgetuigd: meer controle, meer dwang, minder privacy, minder zeggenschap. Bestuurders en politici doen hun best om ons burgers in een keurslijf te wringen, door een mal te halen, te ontpersoonlijken door ons te reduceren tot getallen, meeteenheden, risicofactoren. Maar we zijn mensen, en dat is onze kracht. Want mensen willen de menselijke maat terug: in het onderwijs, in de lichamelijke en psychische zorg, in de financiële sector, in de landbouw, in de politiek, in de stad, in de straat.
2015 is het jaar van de transitie en transformatie. In gewoon Nederlands: het rijk heeft taken op het gebied van werk, zorg en jeugd overgeheveld naar de gemeente, en heeft daar onder het motto ‘dichterbij is goedkoper’ meteen een forse bezuiniging bij ingeboekt. Dat is de transitie, een ander woord voor decentralisatie.
Transformatie is een cultuuromslag die je kunt samenvatten met de woorden zelfregie, eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. In dit verband wordt het begrip ‘eigen kracht’ gebruikt. Mensen – het gaat dan bij de huidige decentralisatie om mensen met fysieke en/of mentale problemen – moeten proberen zich op eigen kracht te redden. Lukt dat niet, dan wordt gekeken welke hulp ze tegen de laagste kosten kunnen krijgen.
Eigen kracht is in deze politieke context een synoniem voor schrale zorg geworden. Maar eigen kracht is veel groter dan dat. Als we werkelijk allemaal onze eigen kracht inzetten, als we verantwoordelijkheid nemen voor de inrichting van ons leven, als we behalve zelfredzaam ook samenredzaam worden, waar hebben we dan al die hiërarchische, financieel topzware en verstikkende bureaucratische systemen voor nodig? We zullen ontdekken dat het allemaal veel eenvoudiger kan.
2015 wordt het jaar waarin de beweging van onderop, van de honderden initiatieven die mensen nu al nemen om hun omgeving leefbaarder en hun leven plezieriger te maken, niet meer onder de maatschappelijke radar opereert, maar bovengronds komt. Eigen kracht? Maar dan ook overal, op alle terreinen waarop we de menselijke maat in ons bestaan gaan terugveroveren. Met dank aan de politici die dit begrip hebben aangereikt en daarmee, waarschijnlijk huns ondanks, de richtingaanwijzer hebben aangezet naar een toekomst waarin zijzelf langzaam maar zeker in de marge zullen opereren. Door te hameren op eigen kracht stimuleren ze ons burgers om de macht over ons eigen leven op te eisen en dat leven naar eigen inzicht vorm te geven. Een proces dat politici steeds meer zullen dienen in plaats van bepalen en invullen.
Ik wens u een initiatiefrijk 2015 toe, met heel veel gezamenlijke eigen kracht!
